ماجرای سودجویی دارویی در تحریم ها

خبرگزاری مهر: موضوع تامین نیاز‌های دارویی بیماران در شرایط تحریم و موانعی که آمریکا سد راه کشور‌هایی که مبادلات دارویی با ایران دارند، ایجاد کرده است، باعث شده وزارت بهداشت بر تولید داخل بیش از پیش تکیه کند و صنعت داروسازی را مجاب نماید تلاش بیشتری به خرج دهد تا کمبود‌های دارویی، کم رنگ‌تر شود.

در این بین، برخی افراد بدون توجه به شرایط حاکم بر کشور، بعضا کار‌هایی می‌کنند که می‌تواند عبور از شرایط حاکم را دشوارتر سازد. این در حالی است که، نگاه منفعت طلبانه عده‌ای سودجو، دشواری‌هایی برای بیماران و وزارت بهداشت ایجاد می‌کند.

محمدباقر ضیاء رئیس انجمن داروسازان ایران، در گفتگو با خبرنگار مهر، به محتوای نامه‌ای که خطاب به رئیس سازمان غذا و دارو نوشته و رونوشت آن را در اختیار رئیس کل سازمان نظام پزشکی ایران قرار داده است، اشاره کرد و گفت: در شرایط کنونی داروخانه‌های کشور دوران سختی را پشت سر می‌گذرانند، زیرا با بحران نقدینگی مواجه هستند و دلیل آن نیز، تاخیر‌های طولانی مدت در پرداخت مطالبات داروخانه هاست.

وی با اشاره به افزایش هزینه‌ها در ماه‌های اخیر و ثابت ماندن حاشیه سود دارو، افزود: متاسفانه داروخانه‌ها در این اوضاع و احوال، نه تنها افزایش نداشته بلکه کاهش نیز یافته است. زیرا، هزینه‌های داروخانه‌ها بالا رفته و همین مسئله سبب شده که داروخانه‌ها در شرایط بحرانی قرار بگیرند.

ضیاء با تاکید بر اینکه خواستار افزایش حاشیه سود فروش دارو هستیم، تصریح کرد: انتظار داریم حداقل این حاشیه سود دارو به سطح میانگین منطقه‌ای برسد.

رئیس انجمن داروسازان ایران، با اشاره به زنجیره تولید، توزیع و عرضه دارو در داروخانه ها، گفت: اگر نقدینگی داروخانه‌ها دچار مشکل شود، شرایط از وضعیت کنونی بدتر خواهد شد.

وی با عنوان این مطلب که دولت بزرگ‌ترین خریدار دارو تلقی می‌شود، افزود: در حدود ۵۰ درصد دارو‌های کشور توسط بخش دولتی خریداری می‌شود.

ضیاء با اشاره به اینکه داروخانه به عنوان آخرین مکان توزیع دارو محسوب می‌شود که با مردم و بیماران در ارتباط مستقیم قرار دارد، ادامه داد: عرضه دارو در داروخانه‌ها در شرایط کاملا تعریف شده است و داروخانه نمی‌تواند تغییر قیمت بدهد یا سود دارو را افزایش دهد.

وی با عنوان این مطلب که کارخانه‌های تولید دارو، شرکت‌های توزیع و پخش دارو و داروخانه‌ها در زنجیره دارویی کشور یک خانواده محسوب می‌شوند، افزود: ما معتقدیم که این بحران نباید فقط به داروخانه منتقل شود.

ضیاء با اشاره به اینکه داروخانه‌های کشور از اکثر شرکت‌های توزیع و پخش دارو رضایت دارند، گفت: متاسفانه برخی شرکت‌های پخش دارو، بعضی از محصولات دارویی شرکت‌ها را با نگاه نزدیک به انحصار عرضه می‌کنند و این انحصار می‌تواند مشکلات زیادی به دنبال داشته باشد.

وی، سوق دادن بیمار به مراکز غیرقانونی عرضه دارو را یکی از تبعات انحصار در پخش اقلام دارویی عنوان کرد و افزود: این انحصار توزیع می‌تواند منجر به افزایش قیمت برخی اقلام دارویی شود. در حالی که ما معتقدیم این انحصار باید به رقابت همه شرکت‌های پخش دارو تبدیل شود.

به گفته رئیس انجمن داروسازان ایران، توزیع ۸۰ تا ۹۰ درصد اقلام دارویی یک شرکت را نادرست دانست و گفت: نباید چنین شرایطی ایجاد شود که یک شرکت پخش بتواند توزیع یک محصول از یک شرکت دارویی را در اختیار بگیرد. زیرا، در چنین شرایطی، انحصار توزیع شکل خواهد گرفت که این مسئله با آسیب‌هایی برای زنجیره دارویی کشور همراه خواهد شد.

ضیاء در ادامه با اشاره به نامه‌ای که رونوشت آن به رئیس سازمان نظام پزشکی ایران ارسال شده است، افزود: نظام دارویی کشور، نظام ژنریک است و می‌بایست نسخه نویسی دارو‌ها بر اساس همین نظام دارویی انجام شود. در حالی که استفاده از نام تجاری دارو در نسخه‌هایی که پزشکان برای بیماران تجویز می‌کنند، می‌تواند شبهاتی به دنبال داشته باشد.

به گفته رئیس انجمن داروسازان ایران، نسخه نویسی بر اساس نام ژنریک دارو، علاوه بر اینکه نوعی حمایت از تولید داخل محسوب می‌شود، از ارجاع بیمار به بازار‌های غیررسمی نیز جلوگیری خواهد کرد.

ضیاء تاکید کرد: ما از جامعه پزشکی انتظار داریم در هنگام نسخه نویسی، به نام تجاری دارو توجه نداشته باشند و نام ژنریک دارو را بنویسند تا بیمار هنگام مراجعه به داروخانه دچار شبهه نشود که قرار است داروی مشابه دارویی که پزشک برای او تجویز کرده است، تهیه کند.

کیانوش جهانپور سخنگوی سازمان غذا و دارو، در گفتگو با خبرنگار مهر، اقدام رئیس انجمن داروسازان ایران برای استفاده از عنوان ژنریک دارو در نسخه‌های بیماران را قابل تقدیر دانست و گفت: نظام دارویی کشور، نظام ژنریک است و از همین رو، تجویز دارو بر اساس نام تجاری، می‌تواند با شبهاتی همراه باشد.

وی با تایید این موضوع که استفاده از نام تجاری دارو در نسخه بیماران می‌تواند مشکلاتی به همراه داشته باشد، افزود: به نظر می‌رسد که نوشتن نام ژنریک دارو در نسخه ها، می‌تواند بیماران را از سردرگمی خارج کند که بعضا اصرار دارند همان دارویی که پزشک برای آن‌ها تجویز کرده است، از داروخانه تهیه کنند. در حالی که مطلع نیستند دارو‌های مشابه با نام‌های تجاری مختلف عرضه می‌شوند.

احمد شیبانی رئیس سندیکای صاحبان صنایع دارو‌های انسانی ایران، در گفتگو با خبرنگار مهر، اظهارداشت: استفاده از عنوان ژنریک دارو در نسخه بیماران کار خوبی است که می‌تواند از تجاری سازی دارو‌ها جلوگیری کند.

وی با اشاره به نگاه تجاری که در تولید و توزیع دارو حاکم است، افزود: بعضا دارو‌هایی داریم که مشابه داخلی دارند، اما به عنوان برند ژنریک وارد می‌شوند.

شیبانی، نسخه نویسی بر اساس نام تجاری دارو را غیرقانونی ندانست و در عین حال تاکید کرد: ما این عمل را نمی‌پسندیم و معتقدیم که نامه رئیس انجمن داروسازان، پیشنهاد خوبی است.

به گفته رئیس سندیکای صاحبان صنایع دارو‌های انسانی ایران، قیمت غیر واقعی دارو‌های تولید داخل، حاشیه سود پایین فروش دارو و...، از جمله عواملی است که باعث بروز چنین اتفاقاتی در بازار دارویی کشور می‌شود.

شیبانی با تاکید بر اینکه کارخانه‌های تولید دارو، شرکت‌های پخش و توزیع دارو، و داروخانه ها، همگی یک خانواده در زنجیره دارویی کشور هستند، افزود: به نظر می‌رسد که حل این قبیل مشکلات می‌بایست با همفکری تشکل‌ها و اتحادیه‌های دارویی حل و فصل شود و نباید احساس کنیم در مقابل یکدیگر قرار داریم.

رئیس اسبق سازمان غذا و دارو، با عنوان این مطلب که بنده داروخانه دارم، گفت: بنده خود را از خانواده داروخانه داران می‌دانم و معتقدم که می‌بایست مشکلات خودمان را با همکاری یکدیگر حل کنیم.

در شرایط کنونی که تحریم‌های ناجوانمردانه آمریکا، مانع از مبادله شرکت‌های بین المللی دارویی با ایران شده است و وزارت بهداشت، تلاش می‌کند از مسیر‌های گوناگون در صدد تامین نیاز‌های دارویی کشور باشد، این قبیل اقدامات انحصاری از سوی برخی شرکت‌های توزیع و پخش دارو که نگاه تجاری دارند، می‌تواند آسیب‌هایی را متوجه سلامت بیماران و زنجیره دارویی کشور نماید.

ایرج خسرونیا رئیس جامعه پزشکان متخصص داخلی ایران، در گفتگو با خبرنگار مهر، گفت: موضوع استفاده از عنوان ژنریک برای تجویز دارو‌ها توسط پزشکان در نسخه بیماران، در سال‌های گذشته با شکست مواجه شد. زیرا، برخی داروخانه‌ها اصرار داشتند که داروی مورد نظر خودشان را به بیمار بدهند و دارویی که موثر و با کیفیت بود، در داروخانه می‌ماند.

وی با تاکید بر اینکه دیدگاه پزشک در تجویز دارو، موثر بودن و با کیفیت بودن دارویی است که برای بیمار تجویز می‌کند، تصریح کرد: شاید یکی دو پزشک هم پیدا شود که از تجویز دارو با نام تجاری، سودی ببرد. اما، جمع پزشکان ایرانی بر این عقیده اند که دارویی برای بیمار استفاده شود که علاوه بر کیفیت، بتواند برای بیمار به لحاظ اقتصادی هم به صرفه باشد.

خسرونیا ادامه داد: بعضی از دارو‌ها کیفیت و اثرگذاری لازم را ندارند و پزشک مختار است که بهترین دارو را برای بیمارش تجویز کند.