گرانی شیر صدای استخوان‌ها را درآورد!

روزنامه جوان: چند روز پیش بود که رئیس اتحادیه چلوکباب و چلوخورش از کاهش ۳۰ تا ۷۰ درصدی مشتریان رستوران‌های شهر تهران در مناطق مختلف خبر داد؛ به این مفهوم که حتی پولدار‌های بالاشهری هم به خاطر افزایش هزینه‌های رستوران، رفتن این تفریح را کنار گذاشته‌اند. اما ریزش مشتریان رستوران‌ها برای خانواده‌هایی است که توانایی مالی رفتن به رستوران را داشته‌اند. در حالی که بسیاری از خانوار‌ها در دو دوتا چهارتای دخل و خرجشان مانده‌اند و در بساطشان چیزی برای تفریح و رستوران‌گردی باقی نمی‌ماند. حالا با بالا و بالاتر رفتن قیمت لبنیات دیگر غذای فقیرانه نان و پنیر هم چندان در دسترس نیست و طبقات فقیر جامعه باید قید شیر و پنیر و ماست‌شان را هم بزنند. این مسئله موجب شده تا سرانه مصرف شیر در کشورمان باز هم نسبت به متوسط جهانی سقوط کند. در کنار این‌ها اگر گوش‌هایتان را تیز کنید، متوجه خواهید شد صدای بیماری خاموش (پوکی استخوان) هم درآمده است!

بار فشار‌های اقتصادی کمر معیشت و سلامت مردم را هم خم کرده است. یکی از نشانه‌های این تنگی معیشت را می‌توان در سخنان ناصر حسینی تبریزی، رئیس اتحادیه چلوکباب و چلوخورش پیدا کرد. «مراجعه به رستوران‌ها در شمال تهران حدود ٣٠درصد و در مناطق جنوب تهران ٦٠تا ٧٠درصد کاهش یافته است.».

اما در این بین مردمی هستند که نه فقط به رستوران رفتن فکر نمی‌کنند، بلکه بسیاری از موادغذایی اصلی نیز از سبدغذایی‌شان حذف شده است. آمار‌های بانک مرکزی نشان می‌دهد، گروه لبنیات در مردادماه با رشد ۱/۲۵ درصدی قیمت‌ها، بیشترین افزایش بها را بین کالا‌های اساسی به خود اختصاص داده است. افزایش قیمت باعث شده تا مصرف لبنیات به طور نگران‌کننده‌ای از سبد مصرف خانوار‌ها کاهش یابد. در پی همین ماجراها، اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس‌جمهور نیز با بیان اینکه «من از مردم عذرخواهی می‌کنم، چون سفره مردم ایران کوچک شده است»، گفته بود: تورمی که در موادغذایی و خوراکی وجود دارد بالای ۶۰ درصد است. فکر می‌کنم وظیفه و رسالت ما هم این است که به دنبال کار مردم باشیم. رابطه مصرف لبنیات و جی دی پی سرانه مصرف لبنیات در هر کشور ارتباط مستقیمی با وضعیت اقتصادی و جی‌دی‌پی آن کشور دارد. اما سرانه مصرف لبنیات در کشور ما در حال حاضر نگران‌کننده است؛ علیرضا رئیسی معاون بهداشت وزارت بهداشت با بیان این مطلب افزود: اگر یک کشور سرانه مصرف لبنیاتش بالا باشد، قطعاً بدانید که در سایر شاخص‌های بهداشتی و فرهنگ سلامت هم در جایگاه خوبی قرار دارد. مانند کشور فنلاند که رتبه نخست مصرف لبنیات را دارد و سرانه مصرفش سالانه به ازای هر فرد ۳۶۵کیلوگرم است. حال این میزان را با سرانه مصرف کشور خودمان که روزانه کمتر از یک لیوان و بین ۱۳۰تا ۱۹۰گرم است، مقایسه کنید که بسیار ناامید‌کننده است؛ به طوری که در سال سرانه مصرفمان برای هر فرد زیر ۷۰کیلوگرم است.

وی تأکید می‌کند: بسیاری از مشکلاتمان در حوزه سلامت مانند پوکی استخوان، وضعیت بهداشت دهان و دندان و کوتاهی قد ناشی از پایین بودن مصرف لبنیات است. باید توجه کرد که مصرف لبنیات در پیشگیری از سرطان دستگاه گوارش، تخمدان، فشار خون و انقباض عضلات مؤثر است؛ بنابراین اگر فرهنگ مصرف لبنیات را از کودکی آغاز کرده و تا میانسالی ادامه دهیم، یعنی زندگی سالم‌تری داشته و دیرتر از کار افتاده می‌شویم.

کاهش فاجعه بار سن پوکی استخوان با بالا رفتن هزینه خوراکی‌های سالم شاهد روی‌آوردن بیشتر مردم به فست‌فود‌های ارزانقیمت هستیم؛ خوراکی‌هایی که شکم را سیر می‌کنند، اما سلول‌ها گرسنه باقی می‌مانند.

وحید مفید مدیرکل فرآورده‌های غذایی و آشامیدنی سازمان غذا و دارو با بیان اینکه افراد با مصرف فست‌فود دچار سیری شکمی می‌شوند، اما سلول‌هایشان همچنان گرسنه هستند، می‌گوید: منظور از گرسنگی سلولی این است که ویتامین‌های مختلف و آمینواسید‌ها به بدن نمی‌رسد، نهایتاً فرد قند و انرژی گرفته و چاق می‌شود، اما کمبود ویتأمین D، کلسیم و پوکی استخوان دارد. متأسفانه سن پوکی استخوان در ایران به شدت کاهش پیدا کرده است؛ به‌طوری که در ایران به ویژه در زنان سن پوکی استخوان به دهه چهارم زندگی رسیده، در حالی که این عدد در کشور‌های مترقی‌تر بالای ۶۰سال است.

وی با اشاره به کاهش فاجعه بار سن پوکی استخوان یا همان بیماری خاموش در کشورمان تأکید می‌کند: ۴۰سال سن برای پوکی استخوان فاجعه است. یعنی بعد از ۴۰سالگی یک خانم ایرانی هر آن امکان شکستگی‌هایی متعدد دارد. خروجی چنین شرایطی هزینه‌های زیاد برای سیستم بهداشتی و درمانی است که می‌تواند با اصلاح سبک زندگی و اصلاح الگوی تغذیه‌ای حل شود.

مفید با تأکید بر لزوم ایجاد تعادل در وضعیت تغذیه‌ای می‌افزاید: کم‌خوری و بیش‌خوری در کشور ما هم صادق است. به‌طوری که متأسفانه در برخی مناطق کشور به‌رغم تلاش‌های زیادی که طی چهار دهه انقلاب اسلامی اتفاق افتاده، همچنان مشکل کمبود برخی از ریزمغذی‌ها به ویژه برای کودکان وجود دارد. این در حالی است که در بخش‌های بزرگی از جامعه هم با مشکلات چاقی و بیماری‌های ناشی از بیش‌خوری مانند دیابت مواجه هستیم. همچنین بررسی‌هایمان نشان می‌دهد که در بسیاری از مناطق کشور با مشکل کمبود ویتامین D؛ و آهن مواجهیم که البته با اقداماتی، چون غنی‌سازی نان بخشی از این مشکلات مرتفع شده، اما کماکان به صورت صد درصدی حل نشده‌اند.