از گم‌شدن ۱۰ هزار دندانپزشک تا دکتر شدن بچه‌پولدار‌ها

خبرگزاری ایسنا: تصمیمات غیرکارشناسی و خلق‌اساعه برخی مدیران کارنابلد، می‌تواند عواقب و پیامد‌هایی به همراه داشته باشد که نه تنها یک شهر و استان که طیف وسیعی از یک جامعه و چه بسا جامعه جهانی را تحت شعاع قرار دهد نمونه روشن این تصمیمات در سطح جهانی همین خروج از معاهده پاریس است که امسال چه آتش‌ها که در چهارگوشه دنیا به پا نکرد.

اما نمونه وطنی این گونه تصمیمات غیرکارشناسی کم نیست، اما یکی از آن‌ها را می‌توان بیش از سه برابر شدن دانشکده‌های دندانپزشکی در یک مقطع کوتاه در دولت احمدی‌نژاد جست‌وجو کرد، تصمیمی که پیامد‌های ناشی از آن حالا حالا‌ها گریبان بسیارانی را خواهد گرفت.

خیلی از ما رسانه‌ای‌ها هنوز خاطره برخی از آن تصمیمات خلق‌الساعه را از یاد نبرده‌ایم. گاهی یک تشویق درست و حسابی یا یک شعار جمعی از سوی مردم یک شهر به تصویب آنی یک پروژه و طرح می‌انجامید که نه‌تن‌ها مردم آن شهر که گاه یک استان و یا بخش وسیعی از کشور را تحت‌شعاع قرار می‌داد.

چه پروژه‌ها که وعده اجرای آن‌ها در پشت همین تریبون‌ها و تحت‌تاثیر جو حاکم بر فضای سخنرانی‌ها داده نشد. اگرچه برخی از این پروژه‌ها هم ممکن است که "الله بختکی" سرانجام خوبی یافته و مردم هم از مزایای آن بهره‌مند شده باشند، اما بسیارانی هم در حد همان "وعده سرخرمن"ماند و راه به جایی نبردند. برخی از این دست پروژه‌ها یا اصولا شروع نشد یا اگر هم کلید خورد امروز از آن‌ها جز یک ساختمان نیمه‌کاره و یا یک طرح روی کاغذ که کلی بودجه نیز صرف آن‌ها شده، اثری دیگر نیست شاید هیچ شهر و استانی نباشد که از پروژه‌هایی از این دست بی‌نصیب مانده باشد. اگرچه برخی پروژه‌های این‌چنینی نیز اجرایی شد و دستاورد‌های مثبتی نیز برای مردم به همراه داشته، اما بی‌شک همه متفق‌القول‌اند که در ماجرای این تصمیمات خلق‌الساعه پشت تریبونی، کفه ترازو به سمت پروژه‌های غیرکارشناسی سنگینی می‌کند.

با وجود اینکه سال‌ها از آن ایام می‌گذرد، اما هنوز لایه‌هایی از جامعه ما با پیامد‌های ناشی از آن تصمیمات روبرو است و چه بسا اثرات آن تصمیمات تا سال‌های سال و چه بسا تا همیشه با بخش‌هایی از جامعه نیز همراه باشد. شاید یکی از مصادیق تصمیمات آنی "احمدی‌نژادی" توسعه فله‌ای و غیرکارشناسی مراکز دانشگاهی بود-چه دانشگاه‌ها- که با یک ساختمان استیجاری در یک کوچه و خیابان پرت راه نیفتاد، دانشگاه‌هایی که چهار تا پنج سال پس از آن را هم ندیده بودند و امروز با حجم زیادی از صندلی‌های خالی روبرو بوده و یکی یکی تعطیل می‌شوند.

حکایت دانشکده‌های دندانپزشکی در ایران و توسعه بی‌رویه آنها، اما حکایت دیگری است، توسعه بی‌رویه این دانشکده‌ها در شرایطی اتفاق افتاده که این دانشکده‌ها از حداقلی از زیرساخت‌ها و ضرورت‌های اولیه یک دانشکده برخوردار نبودند.

پیامد‌های یک تصمیم عجولانه!

مشاور وزیر بهداشت در امور دندان پزشکی و دبیر شورای آموزشی دندان پزشکی و تخصصی وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی، توسعه بی‌رویه دانشکده‌های دندانپزشکی در کشور را یک کار عجولانه و غیرکارشناسی خواند که جامعه دندانپزشکی امروز با پیامد‌های ناشی از آن روبرو است.

به گزارش خبرنگار ایسنا، دکتر حسن رزمی، شمار فارغ التحصیلان دانشکده‌های دندانپزشکی در کشور را بین ۳۰ تا ۳۴ هزار نفر اعلام کرد و گفت: بین ۲۰ تا ۲۳ هزار نفر از این دندانپزشک‌ها نظام پزشکی دریافت کردند.

وی در پاسخ پرسشی در خصوص سرنوشت حدود یک سو فارغ التحصیلان دانشکده‌های دندانپزشکی تصریح کرد: به طور دقیق نمی‌توان در خصوص این تعداد دندانپزشک اظهارنظر کرد، اما آنچه مشخص است این است که بیش از ۱۰ هزار دندانپزشک به دندانپزشکی در داخل کشور اشتغال ندارند. البته این را نیز نباید از نظر دور داشت که شمار فارغ التحصیلان پزشکی نیز بیش از شاغلان پزشکی در کشور است.

وی از توسعه بی رویه دانشکده‌های دندانپزشکی کشور در دولت‌های نهم و دهم به عنوان یک ضربه بر پیکره دندانپزشکی و تهدیدی برای خوشنامی دندانپزشکی در ایران نام برد و گفت: در خصوص توسعه بی رویه و فاجعه بار دانشکده‌های دندانپزشکی کشور در دوره‌ای از ریاست جمهوری احمدی نژاد کافی است بدانید که در زمان انقلاب پنج دانشکده دندانپزشکی در کل کشور وجود داشته و این تعداد در حدود سه دهه و تا پیش از دولت دهم با یک شیب آرام، منطقی و حساب شده به ۱۸ دانشکده رسیده بودند که این رشد ملایم و برنامه ریزی شده متناسب با رشد جمعیتی در ایران بود.

این مقام مسوول با اشاره به بی‌تدبیری در رشد یک باره و غیرمنطقی و غیرکارشناسی دانشکده‌های دندانپزشکی در این دوره ادامه داد: در دولت دکتر احمدی نژاد به یک باره و در دو دولت نهم و دهم تعداد دانشکده‌ها از ۱۸ دانشکده به ۶۰ دانشکده در کل کشور رسید که ۱۰ مورد آن پردیس بین المللی بودند، آن‌هم بدون اینکه به زیرساخت‌های مورد نیاز برای این رشد توجه شود.

مشاور وزیر بهداشت در امور دندان پزشکی و دبیر شورای آموزشی دندان پزشکی و تخصصی وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی با بیان اینکه رشد تعداد دانشکده‌های دندانپزشکی در این دوره بدون توجه به لزوم جذب هیات علمی انجام شد گفت: در حال حاضر خیلی از دانشکده‌های دندانپزشکی در کشور با مشکل تامین هیات علمی مواجه اند.

وی با بیان اینکه دندان‌پزشکی ایران در دنیا حرف‌های بسیار برای گفتن دارد، گفت: با این وجود آنچه که امروزه این بخش را تهدید و باعث ایجاد نگرانی بین همکاران دندان پزشک شده است، تشکیل مراکز آموزشی خارج از رویه‌ها و استاندارد‌ها است که به کیفیت آموزش در همۀ عرصه‌ها چه بهداشت و چه پیشگیری لطمات جدی وارد می‌سازد.

دکتر رزمی با اشاره به غیرمنطقی بودن توسعه بی‌رویه دانشکده‌ها افزود: توسعه دانشگاه و مراکز علمی با طرح‌های توسعه‌ای در صنعت متفاوت است چرا که یک کارخانه می‌تواند مواد اولیه را از خارج وارد و یا فضای مورد نیاز را طی یک بازه زمانی ایجاد کند، اما نیروی انسانی متخصص و هیات علمی را نمی‌توان در یک مدت کوتاه تربیت و یا از خارج وارد کرد.

اقبال خارجی‌ها به خدمات دندانپزشکی در ایران

وی با بیان اینکه توسعه بی‌رویه دانشکده‌های دندانپزشکی در کشور یک کار عجولانه و غیرمنطقی و غیرکارشناسی بود اظهار کرد: این توسعه بدون در نظر گرفتن زیرساخت‌ها صورت گرفت و لذا نبود زیرساخت لازم تاثیر مستقیم در آموزش داشته و در آینده می‌تواند به وجهه دندانپزشکی در ایران که همواره حرف اول را در منطقه زده، خدشه وارد کند.

این عضو هیات علمی دانشگاه با بیا اینکه دندانپزشکی ایران در منطقه رقیب ندارد، گفت: دندانپزشکی ایران برای خارجی‌ها جاذبه بسیار زیادی دارد و دلیل این رغبت خارجی‌ها به خدمات دندانپزشکی ایران نیز به دو دلیل کیفیت بالای خدمات و ارزان بودن آن برمی گردد.

دکتر رزمی این اقبال به دندانپزشکی ایران را یک سرمایه دانست و خاطرنشان کرد: توسعه دانشکده‌های دندانپزشکی بدون توجه به زیرساخت‌های آن در درازمدت سبب می‌شود که به این سرمایه و اعتماد به آن خدشه جدی وارد شود چرا که بسیاری از این دانشکده‌ها در آن دوره با درنظر گرفتن حداقل شاخص‌ها بوجود آمدند.

وی با بیان اینکه در حال حاضر سالانه ۲۰۰۰ تا ۲۲۰۰ دانشجوی دندانپزشکی پذیرفته می‌شود اضافه کرد: علاوه بر این در حال حاضر سالانه ۳۰۰ تا ۴۰۰ دانشجوی ایرانی از خارج کشور نیز پذیرش می‌شود که این افراد شهریه خود را به ریال پرداخت می‌کنند.

جذب معادل ۱۰ دانشکده دانشجوی ایرانی از خارج!

دبیر شورای آموزشی دندان پزشکی و تخصصی وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی با بیان اینکه این ۳۰۰ تا ۴۰۰ دانشجو معادل ظرفیت ۱۰ دانشکده است، خاطرنشان کرد: پذیرش این دانشجویان علاوه بر اینکه مشکل این دانشجویان و فشار بر خانواده‌های آنان که شهریه را بر پایه ارز‌های خارجی می‌دادند مرتفع می‌کند، توان مالی دانشکده‌های دندانپزشکی را ارتقاء می‌دهند.

وی با بیان اینکه پذیرش این دانشجویان فقط شامل دانشجویانی می‌شود که تا پیش از این قانون در دانشگاه‌های خارجی ثبت نام کردند می‌شود ادامه داد: تحت هیچ شرایطی دانشجویانی که پس از تصویب این مصوبه وارد دانشگاه‌های خارجی می‌شوند مشمول این طرح نشده و نمی‌توانند وارد دانشکده‌های دندانپزشکی در کشور شوند.

دبیر کمیته کشوری طرح تحول سلامت دهان وزارت بهداشت معتقد است: با وجود مشکلاتی که وجو دارد، اما مزایای ایجاد شرایط تحصیل دانشجویان دندان‌پزشکی ایرانی خارج از کشور در دانشکده‌های دندان‌پزشکی داخل بسیار بیشتر از معایب این طرح است.

وی با بیان اینکه این دانشجویان سالانه ارز زیادی از کشور خارج می‌کردند، افزود: جدا از اینکه با این دانشجویان در مقاطعی رفتار خوبی نشده، سالانه ۱۰ تا ۲۰ هزار دلار ارز تنها بابت ثبت نام در دانشگاه‌های خارجی از کشور خارج می‌کردند.

وی در پاسخ به پرسش خبرنگار ایسنا در خصوص جذب دانشجویان خارجی نیز گفت: این ظرفیت و بستر برای جذب دانشجو از کشور‌های خارجی وجود دارد، اما این مهم نیازمند بین‌المللی سازی دانشکده‌ها است.

دکتر رزمی افزود: در حال حاضر هرگونه جذب دانشجوی دندانپزشکی در دو دانشکده کشور منوط به جذب دانشجوی خارجی شده لذا مقدمات کار برای جذب دانشجو در وزارتخانه فراهم شده است.

دندانپزشک شدن پولدار‌هایی که شانس قبولی در کنکور نداشتند!

رئیس انجمن دندانپزشکی ایران با اظهار نگرانی از احتمال تحت‌شعاع قرار گرفتن بحث آموزش گفت: رفتن به سمت دانشکده‌های بی‌کیفیت عدالت اجتماعی و عدالت درمانی را با چالش مواجه می‌کند.

دکتر علی تاجرنیا اظهار کرد: این رویه‌ها در کنار پذیرش دانشجویانی از خارج بدعت‌هایی در کشور ایجاد می‌کند که جایگاه دندانپزشکی را تهدید می‌کند. این شرایط سبب شده که ما نگران نگران دسترسی عادلانه مردم به خدمات این حوزه باشند.

رئیس انجمن دندانپزشکی ایران به پذیرش دانشجویان ایرانی خارج از کشور در دانشکده‌های دندانپزشکی اشاره کرد و افزود: بسیاری از این دانشجو‌ها اگر در داخل امتحان می‌دادند چه بسا در یک رشته معمولی کارشناسی هم پذیرفته نمی‌شدند، اما اینک پس از ثبت‌نام در یک دانشگاه دندانپزشکی در خارج به سادگی وارد دانشکده‌های دندانپزشکی کشور شده و همین می‌تواند آینده و اعتبار دندانپزشکی و مهمتر از آن عدالت اجتماعی را تحت‌تاثیر قرار دهد.

وی با بیان اینکه باید جامعه دندانپزشکی اقناع شود گفت: بخشی از مشکلات فعلی در خروج دانشجو به خاطر بی‌مبالاتی‌ها در گذشته است

تاجرنیا با بیان اینکه تا پیش از این حدود ۱۸۰۰ دانشجوی دندانپزشکی در کشور پذیرش می‌شد، ادامه داد: با پذیرش دانشجو از خارج این تعداد به ۲۳۰۰ دانشجو رسیده که این در کیفیت آموزشی نیز اثرگذار خواهد بود.

وی با بیان اینکه سهمیه‌بندی‌هایی که در ورود دانشجو وجود دارد سبب می‌شود که بسیاری از نخبگان ما نتوانند در رشته مورد علاقه خود تحصیل کنند افزود: این در حالی است که این رویه سبب شده که کسانی وارد دانشکده‌های دندانپزشکی شوند که شاید در شرایط عادی شانس زیادی در قبولی در رشته‌های کارشناسی هم نداشتند، اما اینک به صرف یک ثبت‌نام در خارج به راحتی در دانشگاه‌های داخل پذیرش می‌شوند.

وی با اشاره به جمعیت بالای فارغ‌التحصیلان دندانپزشکی در ایران اظهار کرد: توسعه بی‌رویه دانشکده‌ها سبب شده که ما تنها تا سه دیگر جمعیت فارغ‌التحصیلانمان به بیش از ۴۰ هزار دندانپزشک برسد.

رئیس انجمن دندانپزشکی ایران با بیان اینکه بزودی به ازای هر ۲۰۰۰ نفر یک دندانپزشک خواهیم داشت گفت: اگرچه این سرانه به ظاهر استاندارد و درست به اندازه کشور‌های اروپایی است، اما توزیع عادلانه‌ای در دندانپزشکی صورت نمی‌گیرد لذا رفتن به سمت دانشکده‌های بی‌کیفیت عدالت درمانی را با چالش مواجه می‌کند.

وی نسبت به خطر به حاشیه رفتن خدمات دندانپزشکی هشدار داد و گفت: خوشبختانه در دولت تندبیر و امید بخش قابل توجهی از هزینه‌های درمان را دولت می‌دهد، اما متاسفانه یک‌پنجم این پرداختی سهم دندانپزشکی است و خیلی از هزینه‌های دندانپزشکی را خود مردم می‌دهند و چه بسا در شرایط فعلی که وضعیت اقتصادی مردم روند مناسبی نداشته و شاهد نوسانات جدی در قیمت‌ها و کاهش قدرت خرید مردم هستیم خطر به حاشیه رفتن دریافت خدمات دندانپزشکی در این شرایط جدی است.

به هر روی سلامت به مثابه یکی از مهمترین محور‌های توسعه در دولت تدبیر و امید مورد توجه ویژه بوده و همین نویدبخش روز‌های خوش‌تری برای جامعه ایرانی است. اگرچه بهداشت دهان و دندان که از آن به عنوان یکی از پایه‌ای‌ترین حوزه‌های سلامت نام می‌برند به دلیل هزینه بالای آن در کشور ما با مشکلاتی روبرو است، اما گام‌هایی که در سال‌های اخیر برداشته شده اگر ادامه بیابد می‌تواند مشکلات جامعه ما در این بخش را نیز کاهش دهد.

بدیهی است همه این‌ها در شرایطی محقق می‌شود که تربیت نیروی متخصص و کادر درمانی در شرایطی کاملا استاندارد اتفاق بیفتد، چیزی که با وجود سابقه درخشان آن در ایران با تصمیمات نادرستی که در مقاطعی اتخاذ شد می‌توان در آن تشکیک کرد.