بی‌توجهی به روش‌های جدید درمان هدفمند سرطان در ایران

خبرگزاری ایسنا: عضو مرکز تخصصی سرطان دانشگاه هاروارد آمریکا گفت: متاسفانه در ایران دو روش جدید "تارگت تراپی" و "ایمونوتراپی" که برای درمان هدفمند سرطان در کشور‌های پیشرفته کاربرد دارد، هنوز جا نیفتاده و از روش‌های سنتی نظیر شیمی درمانی که عوارض زیادی برای بیمار دارد، استفاده می‌شود. دکتر امیررضا عارف در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا، در خصوص مقایسه نوع دارویی‌هایی که برای درمان سرطان در ایران و در خارج از کشور استفاده می‌شود، اظهار کرد: در حال حاضر درمان سرطان بر روی پنج پایه اصلی قرار گرفته است که روش اول جراحی و روش‌های پس از آن به ترتیب رادیوتراپی، روش‌های سنتی درمان سرطان و سپس دو روش جدید درمان سرطان تارگت تراپی و ایمونوتراپی است. وی افزود: برای تارگت تراپی یا درمان هدفمند سرطان بر اساس نوع جهش‌های ژنتیکی بیمار دارو‌های مخصوصی را جهت درمان وی انتخاب می‌کنند. همچنین ایمونوتراپی درمانی است که از قسمت‌های مشخص دستگاه ایمنی فرد برای مبارزه با بیماری‌هایی مانند سرطان از طریق تحریک سیستم ایمنی شما برای عملکرد بهتر یا هوشمندانه‌تر برای حمله به سلول‌های سرطانی و دادن ترکیباتی مانند پروتئین‌های دست ساز دستگاه ایمنی به بدن، استفاده می‌شود. اما متاسفانه در ایران این دو روش درمان به طور کامل در ایران جای نیفتاده و از آن درست استفاده نمی‌شود. عضو مرکز تخصصی سرطان "دانا فاربر" دانشگاه هاروارد آمریکا ادامه داد: خوشبختانه طی چند سال اخیر برخی از شرکت‌های داخلی ایران شروع به تولید این آنتی بادی‌ها و تولید دارو‌های تارگت کرده‌اند، اما عدم ارتباط میان پزشکان، آنکولوژیست‌ها و بخش‌های تحقیقاتی در کشور سبب شده تا روش‌های درمانی بیماران سرطانی همچنان در روش‌های قدیمی نظیر جراحی، شیمی درمانی عمومی و رادیوتراپی باقی بماند و از روش‌های نوینی که به بیماران کمک زیادی می‌کند تا درمان بهتری داشته باشند و آسیب‌های کمتری ببینند، دور بماند. دکتر عارف گفت: به عنوان مثال بیماری که دارای جهش ژنتیکی خاص در سرطان ریه است، اگر بتواند داروی تارگت یعنی داروی هدف سرطان خود را استفاده کند، تنها کافی است در روز یک عدد قرص مصرف کند و با مصرف این یک عدد قرص ماه‌ها بدون عوارض جانبی و ریزش مو تومور خود را کنترل و کوچک کند. اما اگر همین بیمار بخواهد از روش‌های سنتی شیمی درمانی استفاده نماید، عوارض بسیار شدیدی دارد و حتی ممکن است، پاسخ دهی مناسبی ندهد. وی اضافه کرد: تنها تفاوت بین این دو بیمار روش‌های درمانی است و اگر تومور این بیمار در مرحله ابتدایی تشخیص داده شود که شامل چه نوع جهش‌های ژنتیکی است و آیا برای این نوع جهش‌های ژنتیکی داروی هدفمندی وجود دارد یا خیر و اگر بتواند از آن دارو‌ها استفاده کند بزرگترین کمک به درمان او است. عضو مرکز تخصصی سرطان دانشگاه هاروارد آمریکا یادآور شد: طبق آخرین دیتا‌های کلینیکی که وارد شده اگر بخواهیم مجموع تمام تومور‌ها را در نظر بگیریم بین ۱۵ تا ۲۰ درصد از بیماران به دارو‌های ایمونوتراپی پاسخ مثبت می‌دهند. اگر بخواهیم این عدد را در مقیاس کشور ایران در نظر بگیریم، از ۱۰۰ هزار نفر بیمارسرطانی که در کشور وجود دارد، حدود ۲۰ هزار بیمار سیستم ایمنی بدنشان قابلیت درمان را دارد که عدد بالایی است. اگر بتوانیم روشی ایجاد کنیم که این ۲۰ درصد را از بین سایر بیماران جدا کنیم نه تنها بار مالی بسیار کمتری بر روی دوش جامعه پزشکی ‌ می‌گذارد، بلکه می‌تواند برای جامعه و بیمار بسیار مفید باشد. عارف افزود: باید ارتباط روش‌های درمانی، تشخیصی و همچنین آنکولوژیست‌ها و پزشکان کشور در بیمارستان‌ها، مراکز تحقیقاتی و در مکان‌هایی که قدرت تصمیم گیری برای نوع درمان بیماران را دارند، بیشتر شود. وی در خصوص نحوه عملکرد دارو‌های نوین در بدن انسان، تصریح کرد: از ابتدا این سوال مطرح بوده که چرا سیستم ایمنی بدن انسان که قابلیت پیدا کردن کوچکترین باکتری‌ها و ویروس‌ها را در بدن دارد و می‌تواند آن‌ها را حذف کند، چرا نمی‌تواند سلول‌های سرطانی را پیدا و باعث حذف آن‌ها شود. سخنران سومین سمپوزیوم سرطان "نِسترن" ادامه داد: در طول صد سال محققین به دنبال این موضوع بوده‌اند تا اینکه در سال ۲۰۰۰ گروه‌های مختلفی به این دستاورد رسیدن که یکی از این افراد پروفسور "گوردون فریمن" در مرکز "دانا فاربر" بود که توانست ارتباط بین سلول‌های T. و تومورسل‌ها را پیدا کند. عارف خاطرنشان کرد: من کاملا به روش‌های پیدا کردن آنتی اکسیدان‌ها اعتقاد دارم و می‌دانم که این آنتی اکسیدان‌ها می‌توانند در پیشگیری و درمان نقشی را ایفا کنند، اما نکته مهم این است که باید این آنتی اکسیدان‌ها را به صورت هدفمند به کار ببریم. نمی‌توانیم بگوییم آنتی اکسیدانی وجود دارد که با دادن آن بیمار تمام تومورسل را از بین می‌برد. هر نوع تومور سرطانی دارای جهش‌های ژنتیکی اختصاصی است که در مرحله اول باید آن‌ها را تشخیص دهیم و بر اساس هدف آن‌ها را انتخاب کنیم. وی افزود: نمی‌توانیم تنها با داشتن یک آنتی اکسیدان از یک گیاه و یا دارویی بگوییم که با اکسیدان آن، کل تومور را از بین برود. باید سعی شود از دارو‌های هدفمند علاوه‌بر آنتی اکسیدان‌ها و سایر روش‌ها درمانی به صورت ترکیبی استفاده شود. عضو مرکز تخصصی سرطان "دانا فاربر" دانشگاه هاروارد آمریکا یادآور شد: در کشور‌های پیشرفته بیماری که دارای سرطان ریه است داروی تارگت برای وی تجویز می‌شود و در کنار آن از مواد غذایی که دارای آنتی اکسیدان‌های بسیار بالایی است به صورت ترکیبی استفاده می‌کنند و تلاش می‌شود تا این بیمار در کنار اینکه درمان هدفمند می‌شود از آنتی اکسیدان‌ها برای تکمیل درمان وی استفاده شود.