وقتی تکلیف فراکسیون اعتیاد معلوم نیست

روزنامه آرمان - زهرا سلیمانی: بر اساس آمار رسمی تعداد معتادان کشور یک میلیون و ۳۲۵ هزار نفر برآورد شده است که در مجموع، با حساب افرادی که به صورت تفننی مصرف می‌کنند و وابستگی ندارند، این تعداد به دو میلیون نفر می‌رسد. بیشترین گروه سنی در گیر اعتیاد نیز افراد جوان در دهه‌های سوم تا چهارم زندگی هستند، اما در سنین مختلف همچون سالمندی و نوجوانی هم وجود دارد. در برخی موارد اعتیاد فرد به جایی می‌رسد که باید از طریق ارائه خدمات کاهش آسیب، خسارت‌های ناشی از اعتیاد را به حداقل رساند؛ چرا که ممکن است شرایطی برای انجام برنامه‌های درمانی یا پرهیز مداری برای دور کردن او از مصرف وجود نداشته باشد، اما می‌توان با ارائه خدمات کاهش آسیب میزان عوارض ناشی از مصرف مواد را به حداقل رساند. آنچه در ادامه می‌خوانید نظرات «علی رستیمیان»، عضو کمیسیون اجتماعی مجلس در گفت‌وگو با «آرمان» درباره وضعیت رسیدگی به معضل اعتیاد و مواد مخدر در کشور است. درباره وضعیت تشکیل فراکسیون اعتیاد در مجلس توضیح دهید؟ چندی پیش بر اساس گفت‌وگوهایی که با سایر نمایندگان مجلس شده آنها نیز تاکید بر اهمیت مقابله با اعتیاد دارند و طرح تشکیل فراکسیون پیشگیری از اعتیاد به مواد مخدر مطرح شد، اما تاکنون هیچ اقدامی در این زمینه انجام نشده است. در کل طرح‌ها و برنامه‌ها برای کاهش اعتیاد در جامعه را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ مبارزه با اعتیاد با تشکیل فراکسیون مبارزه با مواد مخدر اثر بخش نیست، بلکه باید مجموعه سازمان‌های مربوطه همچون نیروی انتظامی، ستاد مبارزه با مواد مخدر، مجلس، سپاه، وزارت کشور، سازمان بهزیستی و... در راستای یکدیگر و به شکل هماهنگ به فعالیت بپردازند. متاسفانه با ارزیابی فعالیت‌های انجام شده از سوی هر یک از نهادها باید به این امر تاکید کرد که تاکنون هیچ هماهنگی‌ای از سوی سازمان‌ها در این زمینه مشاهده نشده است تا به واسطه آن بتوان یک عزم ملی در راستای مبارزه با مواد مخدر را در کشور به‌کار برد. با بررسی طرح مبارزه با مواد مخدر در مجلس هدف هماهنگی فعالیت‌ها از سوی سازمان‌هاست تا به این ترتیب بتوان اقدامات مناسب و کارآمد در زمینه مبارزه مواد مخدر را در کشور لحاظ کرد. در گام بعدی نیز برای مبارزه با مواد مخدر باید فرهنگ مبارزه با مواد مخدر را در خانواده‌ها احیا کرد. با بررسی وضعیت آگاهی خانواده‌ها نسبت به مواد مخدر باید گفت که هنوز بسیاری از خانواده‌ها چگونگی مبارزه با مواد مخدر را آن طور که باید و شاید درک نکرده و نسبت به اعتیاد و مواد مخدر چندان دغدغه مند نیستند و به نسبت فرزندانشان را بدون بیم خطرات ناشی از مواد مخدر تربیت می‌کنند. باید به مردم آموزش داد که چگونه فرزندانشان را در برابر وسوسه مصرف مواد مخدر صنعتی، شیمیایی و قرص‌های روانگردان مصون نگه دارند. باید عزم ملی برای تحقق رویکرد مبارزه اجتماعی با مواد مخدر در کشور ایجاد شود و وقتی هر شهروندی در این زمینه احساس مسئولیت کند، زنجیره‌های آموزش، پیشگیری، درمان و حمایت نیز به هم متصل می‌شود. اعتیاد به مصرف موادمخدر تخریب کننده جسم و روح فرد است و باید هرچه سریع‌تر اقدام اساسی و عملیاتی برای مبارزه و پیشگیری از این معضل که در راس همه آسیب‌هاست با همکاری دولت، نهادها و مردم انجام شود. در این شرایط باید از طریق رسانه‌ها فرهنگ مبارزه با مواد مخدر را برای همگان به شکل شفاف بیان کرد. در مرحله بعد باید برای پیشگیری و مبارزه با مواد مخدر اعتبار لحاظ کرد. برای مثال همگان می‌گویند که مواد مخدر خانمانسوز و خطرناک است و بیم خطرات ناشی از آن گوشزد می‌شود و با ارزیابی بیکاری و خطرات ناشی از آن باید گفت که یکی از پیامدهای اعتیاد بیکاری است، در این شرایط باید برای تفریح و اوقات فراغت همگان در جامعه اقدامات مناسبی لحاظ کرد. برای مثال با توجه به ورزش همگانی و گسترش اماکن ورزشی جوانان می‌توان از ورزش و تفریحات سالم در اوقات فراغت بهره مند شد. برای مثال هم اکنون جوانان به دلیل هزینه‌های گزاف ورزشی نمی‌توانند انرژی مازاد ناشی از جوانی خود را در اماکن ورزشی و تفریحی تخلیه کنند. با توجه به سازمان‌های ذی ربط بی شک با عزم ملی می‌توان مشکلات ناشی از عدم برنامه‌ریزی مناسب برای جوانان را بر طرف کرد تا به این ترتیب بتوان با پدیده شوم اعتیاد مبارزه کرد. در این زمینه مجلس چه برنامه‌هایی دارد؟ فعالیت اصلی مجلس قانونگذاری و نظارت است و در زمینه قانونگذاری هیچ‌گونه خلأ قانونی وجود ندارد، بلکه قانون به اندازه کافی وجود دارد، در این شرایط مجلس با نظارت دقیق باید در راستای هماهنگی دستگاه‌های مبارزه با مواد مخدر و حساسیت سازمان‌ها در این زمینه عزم ملی را برای مدیریت و شرح وظایف سازمان‌ها و نهادها به‌وجود آورد. هم اکنون هم پوشانی‌های سازمانی باعث شده تا نظارت‌ها و اقدامات در زمینه مبارزه با مواد مخدر چندان کارا و مناسب نباشد. بله، کاملا موافقم. برای مثال هم اکنون نیروی انتظامی، سازمان بهزیستی، کمیته امداد، هلال احمر، وزارت کشور و... درگیر مساله اعتیاد و مواد مخدر در کشور هستند، اما تاکنون با برنامه‌ریزی مناسب و مدون اقدامات هر یک از سازمان‌ها به طور شفاف مشخص نشده است و این امر باعث شده تا هر سازمانی بر اساس بضاعت خود به فعالیت بپردازد. این گونه اقدامات نیز باعث بروز همپوشانی و عدم موفقیت در مبارزه با مواد مخدر شده است. در این شرایط هیچ سازمانی پاسخگوی عملکرد خود نیست و فقط در زمان اخذ بودجه هر یک از آنها مدعی انجام فعالیت‌های مناسب در زمینه اعتیاد می‌شوند! به این ترتیب هیچ سازمانی نسبت به عملکرد خود پاسخگو نیست و فقط با شانه خالی کردن از مسئولیت‌ها ناکارآمدی فعالیت‌های انجام شده را بر دوش دیگر سازمان‌ها می‌اندازند. همگان باید بدانند تا وقتی این همپوشانی‌ها حل و فصل نشود و مسئولان نیز خود را موظف به پاسخگویی به شرایط ندانند به نسبت اقدامات انجام شده چندان نتیجه بخش نخواهد بود. با وجود اینکه سازمان‌ها و نهادهای مختلف در کشور در زمینه مبارزه با مواد مخدر وارد عمل شده اند، در این شرایط تشکیل فراکسیون اعتیاد به چه میزان در اولویت قرار دارد؟ متولی اصلی وضعیت اعتیاد و مواد مخدر کمیسیون اجتماعی مجلس است. این کمیسیون وضعیت آسیب‌های اجتماعی موجود در کشور را رصد می‌کند. در این شرایط تشکیل فراکسیون اعتیاد چندان به صلاح نیست. با ارزیابی فعالیت‌های فراکسیون‌ها در مجلس باید گفت که فعالیت آنها به شکل مقطعی است و تاکنون اغلب فراکسیون‌ها چندان موفق و کارا به فعال نبوده اند. باید توجه مجلس به قوانین، ایجاد شرح وظایف، مسئولیت پذیری سازمان‌ها و نهاد‌ها معطوف شود. اگر دستگاه‌ها بر اساس گفته‌های مقام معظم رهبری توجه به مسائل اجتماعی را در اولویت قرار دهند و ولایتی پذیری را در عمل ثابت کنند به نسبت مشکلات نیز حل و فصل می‌شود. هم اکنون کمیسیون اجتماعی مجلس در زمینه اعتیاد و مواد مخدر چه اقداماتی انجام داده است؟ بنده به عنوان نایب رئیس کمیسیون اجتماعی عملکرد سازمان‌ها را مورد ارزیابی قرار داده و به این نتیجه رسیده‌ام که قبل از هر اقدامی باید هر یک از سازمان‌های فعالیت‌های خود را به طور شفاف گزارش داده تا با مدیریت و برنامه‌ریزی کارشناسی‌شده بتوان اقدامات و تصمیمات مناسب را در این زمینه لحاظ کرد. چون هرگونه بی‌توجهی فردی و اجتماعی به معضل مواد مخدر همه افراد را در این باتلاق گرفتار می‌کند. در ضمن انسداد مرزها نیز باید با جدیت بیشتر انجام شود، البته این مساله مانع مطلق جهت پیشگیری از اعتیاد به شمار نمی‌رود.