سقط جنین غیرقانونی ۲۸ برابر سقط قانونی!/ نامه مجدد جامعه پزشکی به وزارت بهداشت

مراحل صدور حکم سقط جنین چیست؟ شخصی که باردار است و برای سقط جنین به پزشک قانونی مراجعه می کند، با مشکلاتی همراه خواهد بود چراکه سقط جنین مربوط به از بین بردن یک انسان می شود و نیاز به توجه بسیار دارد. از طرفی همین سخت گیرهای موجب افزایش سقط های غیر قانونی شده است. بر اساس بخشنامه سازمان پزشکی قانونی کشور موارد مجاز سقط جنین به شرح زیر است: در صورتى که ادامه باردارى مادر به مرگ جنین یا مادر منجر شود، در خواست صدور مجوز سقط درمانى (تنها در ادارات کل پزشکى قانونى استانها ) مورد پذیرش قرار مى گیرد ، البته در صورت دستور مقام قضایى یا در خواست زوجین با معرفى نامه پزشک معالج قبل از ولوج روح (چهار ماهگى). معرفى نامه پزشک باید شامل عکس بیمار (ممهور به مهر پزشک معالج )، مشخصات شناسنامه اى جهت احراز هویت، تشخیص بیمارى و روش تشخیص (علائم ، نشانه ها و آزمایشهاى پاراکلینیک ) بوده و به پیوست آن، تصویر شناسنامه و مدارک احراز هویت زوجین و نیز نتایج آزمایش هاى پاراکلینیک (داراى عکس بیمار ممهور به مهر و مشخصات شناسنامه اى ) ارایه گردد. در مورد اندیکاسیون هاى جنینى انجام حداقل ۲ نوبت سونوگرافى و در مورد اندیکاسیونهاى مادرى ، انجام حداقل یک نوبت سونوگرافى براى تعیین سن باردارى و ارایه آن به پیوست معرفى نامه پزشک الزامى است. ارایه حداقل دو مشاوره تخصصى در تایید تشخیص بیمارى به پیوست معرفى نامه پزشک الزامى است. در موارد خارج از فهرست اندیکاسیون هاى اعلام شده ، ارایه حداقل ۳ مشاوره تخصصى مبنى بر ناهنجارى منجر به مرگ جنین یا خطر مرگ مادر الزامى است. باتوجه به موارد بالا مراحل دریافت مجوز برای سقط قانونی پیچیده بوده است همین باعث شده که افراد بسیاری، این کار را به صورت غیر قانونی انجام دهند. ۱۲۰ پزشک به وزارت بهداشت نامه نوشتند بر اساس آمار پزشکی قانونی تعداد کل مراجعه‌کنندگان به مراکز سقط جنین از سال ۸۵ تا سال ۹۴ برابر با۵۴هزار و ۹۹۶ مورد بوده است. این در حالی است که با رشد سقط جنین، جامعه پزشکان ابراز نگرانی کرده و چندی پیش ۱۲۰ پزشک به وزارت بهداشت نامه نوشته و نسبت به این مساله هشدار داده اند. در این نامه آمده است که آمار سقط جنین غیرقانونی سالانه تا ۳۵۰ هزار مورد برآورد شده و آسیب‌های بی شمار جسمی و روحی این مساله متوجه زنان است. در پایان این نامه هم پزشکان ۱۰ راهکار را برای کاهش آمار سقط جنین ارائه دادند. پاسخ وزارت بهداشت به نامه ۱۲۰ پزشک در پی انتشار نامه ۱۲۰ پزشک به وزیر بهداشت مبنی بر افزایش سقط جنین غیر قانونی در رسانه‌ها، روابط عمومی وزارت بهداشت در این زمینه توضیحاتی ارائه داد. در توضیحات وزارت بهداشت آمده است: بر اساس بررسی‌های انجام شده بر مبنای مدل‌های ریاضی برآورد می شود که سالانه حدود ۲۰۰ تا ۲۵۰ هزار سقط در کشور (قانونی و غیرقانونی) رخ می دهد و وزارت بهداشت اقدام به اطلاع رسانی و توانمند سازی کارکنان حوزه سلامت با هدف آموزش مادران باردار در کارگاه‌هایی که در بیش از ۵۰ دانشگاه علوم پزشکی برگزار شد، کرده است. در این آموزش‌ها به راهکارهای افزایش باروری کلی و پیشگیری و مدیریت عوامل تهدید کننده سلامت از جمله سقط پرداخته شده است. در همین زمینه دستور العملی به منظور کاهش موارد سقط و افزایش باروری برای کارشناسان ستادی دانشگاه‌های علوم پزشکی تدوین و ابلاغ شده است. دستور عمل ویژه به‌ورزان، مراقبان سلامت و ماماهای شاغل در حوزه بهداشت به صورت جداگانه در دستور کار قرار داده شده است. کارگاهی با موضوع سقط جنین تشکیل نشد وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در فاصله‌ای اندک پس از انتشار نامه پزشکان به وزیر بهداشت در مورد معضل سقط جنین، جوابیه ای صادر کرده است که این ۱۲۰ پزشک درباره جوابیه منتشر شده وزارت بهداشت نامه‌ای صادر کردند. در این نامه پزشکان متذکر شده اند که ما در مراکز بهداشتی درمانی استان‌های مختلف کشور، تاکنون شاهد برگزاری کارگاه آموزشی در موضوع «سقط جنین» برای پزشک، ماما، پرستار و یا مراقبین سلامت نبوده ایم و مسئولان محترم وزارتخانه می توانند برای اثبات این ادعا اسناد و شواهد برگزاری این کارگاه‌ها را در اختیار رسانه‌ها قرار دهند. همچنین ما جمع پزشکان در فاصله انتشار جوابیه وزارت بهداشت تاکنون، هرچه در دستورالعمل‌های ارسالی وزارتخانه کنکاش و جست‌و‌جو کردیم، هیچ اثری از «دستورالعمل ویژه برای کاهش سقط جنین» نیافتیم، اما اینکه در جوابیه آمده است دستور العملی برای کاهش آمار سقط جنین غیرقانونی در حال تهیه است، خبری مسرت بخش است که آن را به فال نیک گرفته و امیدواریم هرچه زودتر آماده و ابلاغ گردد. در نامه تازه پزشکان آمده است: در سال گذشته ۷۱۲۵ مورد سقط قانونی صورت گرفته و به اذعان وزارتخانه لااقل ۲۰۰ هزار مورد سقط غیرقانونی صورت گرفته است. حال اگر واقعا نظارت‌ها صحیح و برخوردها قاطع بود، آیا اساسا این امکان به وجود می آمد که تعداد سقط غیرقانونی بیست و هشت برابر سقط قانونی شود؟ نمی‌توان برای کاهش سقط جنین دستورالعملی صادر کرد یک عضو کمیسیون بهداشت در مورد سقط جنین غیرقانونی در گفت‌وگو با «آرمان» گفته: سقط جنین نه تنها یک عمل غیر اخلاقی است، بلکه جرم هم محسوب می‌شود. سیامک مره صدق می افزاید: پزشکی که این عمل را انجام می دهد، فردی که بیمار را به پزشک معرفی می کند و افرادی که اسباب این عمل مجرمانه را ایجاد می‌کنند بر اساس قانون مجرم هستند. او بیان کرده: این عمل به صورت غیر استاندارد و غیر حرفه ای صورت می گیرد و به نحوی قتل به حساب می آید و مخاطرات جانی هم برای مادر به همراه دارد. سیامک مره صدق اظهار داشته: خیلی مواقع افرادی که این کار را انجام می دهند نه تنها پزشک نیستند، بلکه مهارت ابتدایی هم برای انجام سقط جنین ندارند و در شرایطی این عمل را انجام می دهند که امکانات بسیار ناکافی است. او توضیح داده: در صورت محرز شدن این جرم باید نیروی انتظامی و قوه قضائیه با افراد خاطی برخورد کنند، وگرنه وزارت بهداشت مسئول کشف این جرم نیست. وی درباره پاسخ وزارت بهداشت به نامه ۱۲۰ پزشک در مورد سقط جنین اظهار کرده: وزارت بهداشت نمی‌تواند برای کاهش سقط جنین دستورالعملی صادر کند؛مگر می توان برای مجرم دستور العملی صادر کرد؟ خلافکار کار خود را انجام می دهد. این توقع بی مورد از وزارت بهداشت فقط منجر به پاک کردن صورت مساله می شود. این عضو کمیسیون بهداشت در مورد کاهش آمار سقط جنین غیر قانونی گفته: برخورد با این قضیه راهکارهای دیگری دارد که باید به صورت علمی انجام شود. وزارت بهداشت تنها می‌تواند آموزش‌هایی را در مورد بارداری‌های ناخواسته بدهد تا به تبع آن آمار سقط جنین غیر قانونی کاهش یابد. مره صدق ادامه می دهد: باید فرهنگسازی و آموزش توسط رسانه‌ها، وزارت بهداشت، وزارت علوم و حتی وزارت آموزش و پرورش صورت بگیرد و مخاطرات سقط جنین مطرح شود. مره صدق خاطرنشان می کند: افرادی که از نظر فرهنگی در جامعه نفوذ دارند، باید حرام بودن و جرم بودن سقط جنین را به اطلاع مردم برسانند.