یک درمان عجیب؛ازدواج برای درمان اسکیزوفرنی!

روزنامه آرمان امروز- زهرا سلیمانی:‌ «سواد سلامت روانی مردم بسیار پایین است، حتی برخی تصور می‌کنند یک بیمار روانی مانند اسکیزوفرنی با ازدواج خوب می‌شود و آن را ازدواج درمانی می‌دانند که باور غلطی است.» این اظهار نظر را در حالی روز گذشته رئیس مرکز سلامت روانی و اجتماعی وزارت بهداشت انجام داده است که بر اساس آمار‌های منتشر شده حداقل ۲۳ درصد از شهروندان ایرانی از اختلالات حاد روانی رنج می‌برند و نیازمند مراجعه به روان‌شناس یا روانپزشک هستند. این نرخ بالا‌تر از میانگین جهانی نیست، اما زمانی که به این مساله توجه کنیم که میزان مراجعه ایرانیان به روانشناس و روانپزشک پایین است، موضوع اختلالات روانی به موضوعی حاد تبدیل می‌شود. این عدم مراجعه ریشه در آگاهی پایین در زمینه سلامت روان دارد، تا جایی که حتی شاهد برخی نسخه پیچی‌های عجیب و غریب در این زمینه هستیم و در مواردی برخی شهروندان فکر می‌کنند اختلالات روانی با ازدواج حل می‌شود! سلامت روان در دنیا مغفول مانده و در ایران این امر بیشتر دیده می‌شود. سرانه بیماران روانی در کشورهای اروپایی ۱۵۰ دلار و در کشورهای عربی یکصد دلار است. متاسفانه این سرانه در ایران ناچیز و دارای کمترین سطح و زیریک دلار است. بر اساس مطالعاتی که سه سال پیش در تهران، اصفهان، شیراز، تبریز و مشهد انجام شد، ۴۹/۵ درصد از افراد جامعه دچار اختلالات روانی هستند. شش درصد از افراد جامعه نیز دارای افسردگی، سه درصد دچار شیدایی و چهار درصد از کودکان دچار وسواس و همچنین هفت‌دهم درصد از کودکان دچار کم‌خورگی و ۱۸ درصد از کودکان به بیش فعالی مبتلا هستند که از جمله اختلالات روانی در جامعه است. مشکلات افرادی که دچار اختلالات روانی شدید نیستند با مصرف دارو و مراجعه چند باره به روانپزشک رفع می‌شود. براساس آخرین آماری که ارائه شده، حدود ۲۳ درصد مردم ایران دچار اختلال حاد روانی هستند. معمولا در کشوهای دیگر هم این میزان بین ۲۰ تا ۲۵ درصد است و به ندرت کمتر یا بیشتر از این آمار پیش می‌آید. اکنون طبقه‌بندی‌های بین‌المللی و پیشرفت دانش پزشکی نشان داده که دسته بزرگی از بیماری‌ها که قبلا بیماری به حساب نمی‌آمدند و شناخته شده نبودند، همچون افسردگی، وسواس، اضطراب، اختلالات خواب و اشتها، دردهای پراکنده و مهاجم بدنی منشأ روانپزشکی دارند. به همین دلیل با محاسبه این موارد اختلالات روانی ۲۳درصد است. انگ‌زدایی از بیماری‌های روانی مشکل اصلی در این زمینه عدم شناخت کافی از بیماری‌های روانی است. مردم بیماری‌های روانی را به درستی نمی‌شناسند و هنوز تصور می‌کنند بیماران روانی افرادی هستند که دچار اختلال شدید روانی‌اند که از قرن‌ها و سال‌های پیش شناخته شده بود. جدا از روند افزایشی تعداد بیماران روانی در کشور، نکته مهم در این بین نگاه نادرست و انگی است که خیلی از آدم‌ها نسبت به افرادی که آنها را به درستی نمی‌شناسند و در زندگی آنها نبوده‌اند مطرح می‌کنند، در حالی که اکثر این قضاوت‌ها در جهل و سوء تعبیر ریشه دارد. اگر اندکی به آمارهای مطرح شده درباره تعداد بیماران روانی در کشور توجه کنیم متوجه می‌شویم فقط شش درصد این افراد اختلال روانی حاد دارند، در حالی که طیف وسیعی از این افراد اختلال روانی حاد نداشته و به‌دلیل بیماری‌هایی نظیر بیش فعالی در کودکان یا افسردگی در بزرگسالان در زمره بیماران روانی قرار می‌گیرند که هرچند شدت بیماری‌شان اندک است، اما باید تحت درمان قرار بگیرند. با این وجود طبق آمارها بسیاری از مبتلایان به بیماری‌های روانی برای درمان مراجعه نمی‌کنند که این همچون بیماری‌های جسمی و رهاکردن آن تبعات ناگواری دارد. اختلال روانی و طلاق اغلب افراد مبتلا به بیماری روانی از کارافتاده، بیکار یا دچار مشکلات طلاق‌ هستند. براساس متوسط کشوری آمار طلاق در سال ۹۱ به ازای هر ۵/۵ازدواج یک طلاق رخ می‌داد که این میزان سال گذشته چهار به یک را نشان می‌دهد. ۳۰ درصد از طلاق‌ها در کشور به علت نداشتن مهارت‌های ارتباطی و زندگی، اختلالات جنسی، اختلالات روحی و روانی، اعتیاد و بخشی از آن نیز به دلیل مسائل اقتصادی بروز می‌کند. بنابراین برای حل اختلالات روانی منجر به طلاق درمانگران و مشاوران باید بتوانند اختلال را تشخیص داده و درمان کنند. ازدواج‌درمانی برای کنترل بیماری‌های روانی! رئیس مرکز سلامت روانی و اجتماعی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی گفت: سواد سلامت روانی مردم بسیار پایین است، حتی برخی تصور می‌کنند یک بیمار روانی مانند اسکیزوفرنی با ازدواج خوب می‌شود و آن را ازدواج درمانی می‌دانند که باور غلطی است. احمد حاجبی افزود: مهم‌ترین مشکل کشور در حوزه سلامت روانی این است که دانش و سواد سلامت روان مردم بسیار پایین است و باورهای بسیار نادرست و خرافات زیادی دراین حوزه وجود دارد. اوتاکیدکرد: خیلی از مردم تصور می‌کنند که با ازدواج درمانی یا سفردرمانی بیمار روانی آنها خوب می‌شود، در حالی که بیمار روانی شدید مانند افسردگی‌های شدید، اضطراب و وسواس‌های شدید یا افراد مبتلا به بیماری دوقطبی یا اسکیزوفرنیا باید به روانپزشک مراجعه و دارو مصرف کنند. رئیس مرکز سلامت روان وزارت بهداشت ادامه داد: در درمان بیماری‌های روانی شدید، حرف اول را دارو درمانی می‌زند و خدمات مشاوره روانی کمک کننده است، تجویز دارو نیز فقط در صلاحیت روانپزشک است. تحصیلکرده‌ها هم فرق روانپزشک و روانشناس را نمی‌دانند رئیس مرکز سلامت روانی و اجتماعی وزارت بهداشت گفت: پایین بودن سطح سواد سلامت روان حتی در بین افراد تحصیلکرده کشور نیز وجود دارد و هنوز بسیاری از تحصیلکرده‌های دانشگاهی فرق روانپزشک و روانشناس را نمی‌دانند و البته قبول داریم که این دو گروه در کار یکدیگر دخالت می‌کنند. حاجبی درباره شیوع بیماری‌های روانی در کشور افزود: پیمایش شیوع‌شناسی بیماری‌های روانی که در کشور سال ۹۰ انجام شد، نشان داد که ۶/۲۳ درصد افراد بین ۱۵تا ۶۴ سال به یکی از انواع شدید بیماری‌های روانی مبتلا هستند که از این میان افسردگی با ۷/۱۲درصد شایع‌ترین بیماری روانی است و البته درصد شیوع آن در زنان بیش از مردان است. او ادامه داد: از نظر گروه بیماری، شایع‌ترین گروه بیماری‌های اختلال اضطرابی و وسواس است که ۶/۱۵ درصد مردم گرفتار آن هستند، اعتیاد نیز یکی از بیماری‌های روانی شایع درکشور است که ۱/۲درصد جمعیت بزرگسال کشور در سال ۹۰ با جمعیت ۵۰ میلیون نفر از مبتلا به آن شناسایی شدند. حاجبی درباره خدمات سلامت روان وزارت بهداشت بعد از طرح تحول سلامت گفت: در این برنامه ۸۰۰ روانشناس بالینی در شبکه بهداشتی کشور به‌کارگیری شده‌اند که عمدتا در مراکز جامع خدمات سلامت فعالیت می‌کنند و حدود ۴۵ میلیون نفر از جمعیت کشور را تحت پوشش دارند. او افزود: بررسی‌ها نشان می‌دهد که اغلب فارغ التحصیلان حتی کارشناسی ارشدهای روانشناسی بالینی صلاحیت لازم را برای ارائه خدمات سلامت روان به مردم ندارند و به همین علت قبل از به‌کارگیری آنها در مراکز جامع سلامت یک دوره آموزش ۱۵۰ ساعتی برای آنها در نظر گرفته می‌شود. حاجبی درباره تعرفه و پوشش بیمه‌ای خدمات سلامت روان گفت: هفت خدمت سلامت روان از سال ۹۳ تعرفه‌گذاری شده و در کتاب ارزش‌های نسبی خدمات سلامت قرار گرفته است که البته فقط با حمایت وزارت بهداشت در بخش دولتی پوشش حمایتی دارد و بیمه‌ها این خدمات را در بخش خصوصی پوشش نمی‌دهند. به گزارش ایرنا، او افزود: درخواست وزارت بهداشت از بیمه‌ها این است که همان طور که خدمات پزشکی مطب‌ها را پوشش می‌دهند، خدمات سلامت روان را نیز در بخش خصوصی تحت پوشش حمایتی قرار دهند تا با پیشگیری و درمان به موقع میزان بالای بیماری‌های روانی درکشور که موجب اختلال در خانواده‌ها و از هم پاشیدن زندگی بسیاری از مردم می‌شود، کاهش یابد.