روتوش ماهواره‌ای غیر بهداشتی‌ها

روزنامه آرمان: انتقاد از وضعیت تبلیغ محصولات و خدمات بهداشتی و درمانی یا دارویی در ایران چندان جدید نیست. بارها از سوی مسئولان مختلف درباره خطرات و پیامدهای تبلیغات شبکه‌های ماهواره‌ای و محصولات دارویی یا مکمل‌های غذایی یا محصولات بهداشتی و آرایشی یا داروهای تقویت قوای بدنی، جنسی و زیبایی اندام هشدار داده شده است. با این تفاسیر مردم ما به دلیل حفظ سلامت خود به هیچ عنوان نباید تحت تاثیر تبلیغات محصولات آرایشی و بهداشتی ماهواره ای قرار گیرند. این در حالی است که این‌گونه تبلیغات اساس علمی نداشته و کاملا تجاری است. استفاده از محصولاتی که در ماهواره تبلیغ می‌شوند، می‌تواند سلامت مردم را به خطر اندازند. بر اساس اعلام وزارت بهداشت حتی عطاری‌ها هم حق فروش داروهای ضدچاقی و ترک اعتیاد و تجویز درمان را ندارند، در حالی كه شبكه‌های ماهواره‌ای بیشتر تبلیغات دارویی خود را بر اساس همین مسائل تعریف می‌كنند. مسئولان وزارت بهداشت تاكید می‌كنند بیشترین داروهایی كه به این طریق به دست مردم می‌رسد، داروهای لاغری و ضدچاقی است كه در این زمینه مردم باید در نظر داشته باشند این داروها را از پزشک متخصص دریافت كنند. در واقع از یک سو، اغلب داروهای قاچاق، داروهای ماهواره‌ای است و از طرف دیگر، برخی از مردم به‌راحتی و با اعتماد با شماره تلفنی كه اعلام می‌شود، تماس می‌گیرند و به صورت پیک، محصول مورد نظر را دریافت می‌كنند. این داروها و لوازم آرایش معمولا غیرمجاز هستند یا مواد موثره ندارند یا مواد موثره غیرطبیعی دارند كه در این زمینه توصیه می‌شود مردم به هیچ‌وجه از طریق ماهواره و با یک تماس داروهای مورد نیاز خود را دریافت نكنند. در واقع صدور مجوز از سوی وزارت بهداشت برای محصولات آرایشی و بهداشتی نشان‌دهنده آن است كه این محصولات حتی اگر برای مصرف‌كننده‌ای اثربخشی مورد نیاز را نداشته باشند، به پوست آسیب نمی‌رسانند. به گفته کارشناسان بیش از ۹۰ درصد محصولات آرایشی و بهداشتی كه در شبكه‌های ماهواره‌ای تبلیغ می‌شود كیفیت لازم را ندارد و غیرقابل اطمینان هستند. اغلب محصولات آرایشی و بهداشتی كه در شبكه‌های ماهواره‌ای تبلیغ و در كشور توزیع می‌شود برچسب تایید وزارت بهداشت ندارند و از همین رو نمی‌توان با اطمینان از این محصولات استفاده كرد. هشدار درباره تبلیغات شبکه‌های ماهواره‌ای رئیس اداره آرایشی و بهداشتی سازمان غذا و دارو با اشاره به ممنوعیت تبلیغ کالاهای سلامت محوری که مجوز سازمان غذا و دارو دارند، از شبکه‌های ماهواره‌ای، گفت: مردم توجه داشته باشند که فریب عنوان «دارای مجوز بهداشتی بین‌المللی» محصولات ماهواره‌ای را نخورند. مصطفی اسماعیلی افزود: فراورده‌های آرایشی و بهداشتی پوست و مو در کنار سایر محصولات بخشی از فعالیت‌های اداره آرایشی و بهداشتی سازمان غذا و دارو به عنوان سازمان نظارتی است که ذیل این وظیفه بر تمامی فعالیت‌های حوزه‌های تولید، واردات، صادرات و پایش سطح عرضه محصولات آرایشی و بهداشتی به منظور انطباق با ضوابط و دستورالعمل‌های ابلاغی، مدیریت می‌کند. او ادامه داد: از آنجا که تامین سلامت آحاد جامعه، اصلی‌ترین رسالت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی است، براین اساس سازمان غذا و دارو نیز با بهره‌گیری از توانمندی کارشناسان و نیروهای موجود، تحقق هدف ذکر شده آن هم به نحو مطلوب را وظیفه خود می‌داند. او در پاسخ به سوالی درباره حمله مافیای محصولات ماهواره‌ای و تقلبی به سلامت مردم، تصریح کرد: بدون تردید مصرف هر آنچه در شبکه‌های ماهواره‌ای تبلیغ می‌شود اعم از فراورده‌های آرایشی، بهداشتی، دارو و مکمل شبهه‌‌ناک بوده و اغلب ادعاهای مطرح شده در آنها خلاف واقع است؛ لذا از آنجا که بسیاری از مردم جذب این شایعات و ادعاهای دروغین می‌شوند، متاسفانه عوارض آن نیز مصرف کننده را در بر می‌گیرد. اسماعیلی درباره رویکرد سازمان غذا و دارو نسبت به این قبیل معضلات خاطرنشان کرد: در فرایندی عمومی، تبلیغات ماهواره‌ای کالاهایی که مجوز سازمان غذا و دارو را دارند، ممنوع کرده‌ایم. او با اشاره به اینکه گاهی دیده می‌شود مردم فریب عنوان «دارای مجوز بهداشتی بین‌المللی» محصولات ماهواره‌ای را می‌خورند و کالا را خریداری و مصرف می‌کنند، خاطرنشان کرد: فراورده‌های بین‌المللی مورد تایید سازمان غذا و دارو در داخل کشور و از طریق شبکه‌های توزیع رسمی‌عرضه می‌شوند، ضمن اینکه نه نیازی به تبلیغ در ماهواره و شبکه‌های مجازی دارند و نه همان طور که در بالا بیان شده، اجازه‌اش را. بنابر اعلام روابط عمومی سازمان غذا و دارو، رئیس اداره آرایشی و بهداشتی سازمان غذا و دارو توصیه کرد: مردم به هیچ عنوان به تبلیغات کذایی محصولاتی که در این شبکه‌ها معرفی می‌شوند، نباید اعتماد نکنند. لوازم آرایشی؛ کالاهایی پرهزینه لوازم آرایشی یکی از اقلام پرمصرف در ایران به شمار می‌رود به طوری که به گفته مسئولان وزارت بهداشت رونق این بازار، ایران را در ردیف هفتمین کشور وارد کننده در جهان و دومین کشور در منطقه قرار داده است. رسول دیناروند رئیس سازمان غذا و دارو کشور چندی پیش اعلام کرد که ایران از نظر جمعیت هفدهمین کشور جهان است، اما از نظر مصرف لوازم آرایشی هفتمین کشور دنیاست، واردات رسمی لوازم آرایشی حدود یک میلیارد دلار در سال است، اما بیش از این میزان مواد آرایشی قاچاق وارد کشور می‌شود. البته این جایگاه خاص در دنیا و منطقه، زمانی بیشتر مورد توجه قرار می‌گیرد که بدانیم قیمت برندهای معتبر و مشهور جهان در بازار ایران از یک سو در اوج و بدون نظارت قرار دارد و از سوی دیگر انواع برند‌های تقلبی، لوازم غیربهداشتی و غیرمجاز بازار را تسخیر کرده است. علاوه براین حاکمیت لوازم آرایشی تقلبی در بازار‌های کشور سبب شیوع بیماری‌های پوستی و تحمیل هزینه‌های مختلف درمانی به خانواده‌ها و سیستم بهداشت و سلامت شده است. به گفته کارشناسان این عرصه در واقع محصولات بهداشتی آرایشی با برندهای دارای کیفیت خارجی به دلیل قیمت بالای فروش در ایران سهم کمی دارند و درعین حال سهم تولیدکننده‌های ایرانی از این بازار بزرگ جهانی بسیار ناچیز است. به اعتقاد برخی از دست اندرکاران صنعت لوازم بهداشتی- آرایشی کشور، دلایل اقبال لوازم آرایش در بازار ایران را باید در پایین آمدن سن آرایش، نداشتن کیفیت لازم مواد آرایشی تولید داخل نسبت به نمونه‌های مشابه خارجی، سود سرشار قاچاق این محصولات، قیمتگذاری نشدن لوازم آرایشی وارداتی، ممنوعیت تبلیغ تولیدات داخلی، تبلیغات گسترده این لوازم در ماهواره‌ها و سفر به کشورهای عرضه کننده این اجناس از جمله کشورهای عربی جست‌وجو کرد. اقداماتی خلاف قانون در سال‌های اخیر به‌دلیل ناآگاهی مردم و کم‌کاری در اطلاع‌رسانی درباره عواقب و عوارض داروهایی که در شبکه‌های ماهواره‌ای تبلیغ می‌شوند، مصرف این داروها در میان گروهی از مردم رواج یافته است و تمامی این داروها در ایران در مراکز غیررسمی فروش و پذیرش مشتری دارند. این داروها هیچ اثر تایید شده دارویی ندارند و مورد تایید مجامع علمی نیستند و صرفا هدف، سودجویی سازندگان‌شان است و این افراد با تبلیغات گسترده به‌دنبال جذب مشتری و سودآوری بیشتر هستند. بنابراین وظیفه وزارت بهداشت و رسانه‌های گروهی است که درباره اثرات سوء مصرف این داروها هشدار داده تا مردم به سمت و سوی مصرف این داروها نروند. رسانه‌های داخلی نیز نباید بگذارند تا شبکه‌های ماهواره‌ای مرجع اطلاعات دارویی مردم شوند. براساس قانون، تبلیغات دارویی در رسانه‌های عمومی منع قانونی دارد و اطلاع رسانی درباره داروها باید در مجلات و نشریات پزشکی و تنها درباره اثرات و ترکیبات و... داروی مورد نظر و مواردی به غیرتبلیغ دارو باشد. بنابراین با توجه به منع قانونی تبلیغات دارو در رسانه‌های گروهی، شبکه‌های ماهواره‌ای در مورد داروهای چاقی، لاغری، ترک اعتیاد و... فقط به‌دنبال سودجویی و کسب درآمد میلیاردی از این ناحیه هستند.