چرا پشه‌ها برخی افراد را می‌گزند و برخی دیگر را نه؟

باشگاه خبرنگاران جوان: دکتر ژوزف کانلون حشره‌شناس و مشاور فنی انجمن کنترل پشه آمریکا، می‌گوید: «شکی نیست که برخی افراد به دلیل آنکه مواد شیمیایی خاصی از پوست بدنشان ترشح می‌شود برای پشه‌ها جذاب‌ترند.» پژوهش‌های گوناگون نشان می‌دهد عوامل و ویژگی‌هایی در کار است که سبب چنین تفاوتی میان افراد گوناگون می‌شود. در ادامه این عوامل و ویژگی‌ها را ملاحظه خواهید کرد: بارداری پشه‌های ماده (یعنی همان پشه‌هایی که نیش می‌زند) علاقه خاصی به دی‌اکسید کربن دارند و گیرنده‌های عصبی خاصی به آنها کمک می‌کند که وجود این گاز را در محیط ردیابی کنند. مطالعه‌ای که در سال ۲۰۰۲ در نشریه «لنست»‌ منتشر شده، نشان می‌دهد که بازدم زنان در مراحل بعدی بارداری (یعنی به‌طور میانگین حدود هفته ۲۸ بارداری) ۲۱ درصد بیش از زنان غیر باردار حاوی گاز دی‌اکسید کربن است. از نظر این دانشمندان احتمالا به همین دلیل هم هست که زنان باردار در این مراحل دو برابر بیش از زنان غیر باردار دچار گزیدگی با نیش پشه‌ها می‌شوند. دکتر لارا هارینگتون، استاد حشره‌شناسی دانشگاه کورنل، می‌گوید با این حال دی‌اکسید کربن احتمالا تنها دلیل محبوبیت بالای زنان باردار نزد پشه‌ها نیست. دلیل دیگرش می‌تواند بوی ملایمی باشد که از پوست زنان باردار منتشر می‌شود و پشه‌ها را به سمت خود می‌کشاند. تعریق مطابق نظر کانلون، پشه‌ها واقعا اسید لاکتیک را دوست دارند. اسید لاکتیک یکی از محصولات جانبی فعالیت‌های جسمانی گوناگون است و از طریق تعرق دفع می‌شود. بنابراین ترشح عرق حاوی اسید لاکتیک از پوست بدن به‌راحتی پشه‌ها را جذب می‌کند. به‌علاوه، افرادی که زیاد عرق می‌کنند ممکن است به دلیل دمای بالاتر بدنشان نسبت به دیگران بیشتر مورد توجه پشه‌ها قرار گیرند. وقتی پشه به میزبان بالقوه‌اش نزدیک می‌شود دمای بالاتر بدن میزبان می‌تواند شرایط را برای پشه دلخواه‌تر کند. گروه خونی O پژوهش‌ها نشان می‌دهد افرادی با گروه خونی O برای پشه‌ها بسیار جذاب‌ترند. کانلون می‌گوید «احتمالا ویژگی مشترک دارندگان گروه خونی O این است که بویی منتشرشده از آن برای پشه‌ها جذاب است.» ژنتیک پژوهش‌هایی که بر دوقلوهای همسان و ناهمسان انجام شده نشان می‌دهد که احتمالا سازوکار ژنتیکی نهفته‌ای در برخی افراد سبب آن خواهد شد که پشه‌ها کبابشان کنند و در برخی افراد دیگر سبب می‌شود از شر پشه‌ها در امان بمانند. دانشمندان در دانشکده بهداشت و پزشکی مناطق گرمسیر در دانشگاه لندن گزارش کرده‌اند که بدن برخی افراد موادی طبیعی تولید می‌کند که پشه‌ها را دفع می‌کنند. از نظر این دانشمندان برخورداری از چنین ویژگی مطلوبی را باید به‌پای ژن‌ها نوشت.