خط سیاسی امام(ره) برگرفته از اندیشه اسلامی است

مسعود رضایی، پژوهشگر تاریخ و کارشناس سیاسی پیرامون رفتار و اندیشه سیاسی امام خمینی (ره) قبل و بعد از انقلاب اسلامی گفت: امام (ره) شخصیت حوزوی بودند، از نوجوانی وارد مطالعات مسائل حوزوی و دینی شدند و نزد اساتید بزرگ تلمذ کردند و البته از استعداد و فهم عمیق در مسائل دینی برخوردار بودند و با طی‌کردن مدارج حوزوی به شخصیت والای دینی رسیدند.

وی افزود: امام (ره) دارای ویژگی‌های شخصی مانند شجاعت، علاقه‌مند و حساس به مسائل سیاسی، فرهنگی و اجتماعی بودند که در نتیجه شخصیت خاصی را شاهد بودیم و البته هم‌طراز امام (ره) در علوم حوزوی شخصیت‌های دیگری فعالیت داشتند؛ ولی این ویژگی‌های شخصیتی امام (ره) را کمتر در سایر افراد مشاهده می‌کنیم.

این پژوهشگر تاریخ اظهار کرد: مبنا و خاستگاه اندیشه سیاسی امام (ره) در اعتقادات و اندیشه اسلامی امام (ره) است و ایشان بر مبنای اصولی که در تعالیم اسلامی داریم آن اندیشه سیاسی خودشان را استوار کردند و برای نمونه بر اساس قاعده نفی سبیل، هر آن چیزی که موجب تسلط بیگانه بر ایران و امت اسلام می‌شود را نفی می‌کنند.

وی با بیان اینکه خاستگاه اندیشه سیاسی امام (ره) همان متن و سنت دینی با برداشت مترقی است افزود: برخی کشورها مدعی اسلامی بودن هستند؛ ولی مخالفتی با سلطه بیگانه بر کشور خودشان و سایر کشورهای اسلامی ندارند اگرچه به‌ظاهر اسلامی هستند و ظواهر را رعایت می‌کنند.

کارشناس سیاسی ادامه داد: امام خمینی (ره) در یادداشتی با موضوع قیام لله از همان سال ۱۳۲۳ و در چهل‌سالگی می‌توان رگه‌های اندیشه سیاسی امام را مشاهده کرد.

وی افزود: امام خمینی (ره) در زمان حیات آیت‌الله بروجردی با رعایت احترام مرجعیت تامه ایشان، بروز و ظهور فعالیت‌های خودشان را ندارند و بعد از رحلت آیت‌الله بروجردی فعالیت‌های سیاسی خود را آغاز می‌کنند.

رضایی تصریح کرد: خط سیاسی امام (ره) برگرفته از اندیشه‌های اسلامی ایشان است، یعنی مقابله با استبداد داخلی، انحرافات از موازین اسلامی و سلطه بیگانه صورت می‌گیرد.

وی افزود: حاکمیت وابسته پهلوی قرار است برنامه‌هایی که از سوی غربی‌ها را در ایران اجرایی کند امام (ره) به رژیم پهلوی هشدار می‌دهند که این قدر تابع اسرائیل و آمریکا نباشید؛ امام (ره) در سال ۱۳۴۳ حتی از اینکه شخص اول مملکت در برابر بیگانه تحقیر شود جلوگیری می‌کند و این وابستگی را نمی‌پذیرند.

این پژوهشگر تاریخ خاطرنشان کرد: ماجرای کاپیتولاسیون نقطه اوج حقارت پهلوی در برابر بیگانگان بود که برای امام (ره) به لحاظ اندیشه سیاسی این موضوع قابل‌تحمل نبود و تقابل به‌صورت آشکار شکل گرفت.

وی با اشاره به اینکه امام (ره) بعد از موضع‌گیری در برابر کاپیتولاسیون از ایران تبعید می‌شوند افزود: بحث نظریه حکومت دینی درگذشته هم وجود داشته است و بحث دخالت روحانیت از موضع دین در امور سیاسی امر جدیدی نبود و پیش از آن هم وجود داشت؛ ورود میرزای شیرازی به موضوع تنباکو، ورود آیت‌الله مدرس به مجلس و دخالت در امور سیاسی و ورود علمای زمان مشروطه از جمله نمونه‌های دخالت دین در سیاست است.

کارشناس مسائل سیاسی گفت: اصل اجتهاد در تشیع زمینه نظریه‌پردازی را برای علمای شیعه باز می‌کند که باعث بسط و محدودشدن نظریات گذشته توسط علمای مختلف شده است و نشان می‌دهد بر مبنای اجتهاد نظریات اجتهادی بیان می‌شود و امام (ره) نیز در همین مسیر است.

وی افزود: تاریخ فلسفه تاریخ اجتهاد است و نمی‌توان نظریات را بر اساس اینکه این نظریه نبوده و یا غیرمشهور بوده رد کرد و امام خمینی ره از ابتدا این نظریه را داشتند که کشور اسلامی باید بر مبنای موازین اسلامی اداره شود و نصیحت به شاه را از موضع ولایت‌فقیه انجام می‌دهند و این حق توصیه‌کردن از نظریه ولایت‌فقیه است.

رضایی اظهار کرد: رژیم پهلوی کاپیتولاسیون را تصویب می‌کند و امام (ره) در دوران تبعید به تدوین دیدگاه کلی نظریه ولایت‌فقیه می‌پردازند.

وی افزود: اساس نظریه ولایت‌فقیه این است که اسلام، دینی با ظرفیت‌های سیاسی برای اداره امور جامعه و امور جهانی است که البته نیاز به اجتهاد توسط اندیشمندان اسلامی در چارچوب اصول دارد.

این پژوهشگر تاریخ ادامه داد: امام (ره) در درس‌گفتارهای ولایت‌فقیه این بحث را تبیین کردند و بین جامعه نیز مطرح می‌شود که اندیشه سیاسی امام (ره) طرح می‌شود و فعالیت‌های سیاسی بر همین اساس ادامه می‌یابد.

وی با بیان اینکه امام (ره) در دوران شکل‌گیری نهضت و قیام ملت ایران بحث استقرار نظام اسلامی را در ایران مطرح می‌کنند افزود: امام خمینی (ره) رژیم پهلوی را غیرقابل‌اصلاح و وابسته به بیگانه می‌دانند که عزت و کرامت مردم را نابود کرده است و تمام امور اقتصادی، سیاسی، نظامی و فرهنگی کشور به بیگانه وابستگی دارد.

سیاست ایرانی یک مجله صوتی و تصویری است. سیاست ایرانی برنامه‌ای برای علاقه‌مندان به سیاست است که نگاه فراوانی به موضوعات مختلف دارد. این برنامه از چهار میز تخصصی تشکیل شده است که هدایت آنها را اساتید و اعضای هیئت‌علمی دانشگاه‌ها ‌ نیز روزنامه‌نگاران باسابقه بر عهده دارند.

مصطفی صادقی سردبیری این برنامه و فریدون ماهر نیز تهیه‌کنندگی این برنامه را بر عهده دارند. مجله صوتی و تصویری سیاست ایرانی به مدت صد بیست دقیقه پنجشنبه هر هفته از رادیو گفت و کو پخش می‌شود.

شبکه گفت‌وگو را علاوه بر امواج رادیو می‌توانید از طریق گیرنده‌های دیجیتالی، رادیونما، اپلیکیشن ایران صدا و آدرس اینترنتی radiogoftogoo.ir نیز دریافت کنید. همچنین علاقه‌مندان می‌توانند از طریق شماره ۰۹۰۳۹۱۳۴۷۴۴ در پیام‌رسان‌های مجازی و سامانه پیامکی ۳۰۰۰۰۱۰۳۵ با این برنامه و دیگر برنامه‌های رادیو گفت‌وگو در ارتباط باشند.