حضرت زهرا (س) جامع ترین الگو زنانه؛ ناکامی رسانه های بیگانه در الگوسازی برای جوان ایرانی

اخوان گفت: رسانه های ما در تحولاتی که در خصوص اغتشاشات یا زنان رخ می دهد می بایست واکنش های به هنگام و مقتدرانه ای داشته باشند، اگر ما زمان و فرصت را از دست بدهیم باید باید توان بیش تری برای ترمیم و جبران بگذاریم.

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی رادیو گفت‌وگو، صد و پنجاه و یکمین برنامه زنده «امواج شبهه» شبکه رادیویی گفت و گو با عنوان « رسانه های بیگانه در مسیر تبدیل » با حضور کارشناسان، خانم دکتر بهار اخوان ( نماینده موسسه صیانت از حقوق زنان ) و دکتر علیرضا داودی ( کارشناس ارشد رسانه و علوم شناختی ) به ساخت آشوب های فرآیندی در ایران، پشت پرده عملکرد رسانه های بیگانه، شگرد ها و تکنیک ها رسانه ای می پردازد.

نقش پررنگ گام تولید در مسیر پیشبرد مقاصد رسانه های بیگانه

علیرضا داودی، کارشناس ارشد رسانه و علوم شناختی با بیان این که رسانه های بیگانه در وقایع اخیر سه گام برنامه ریزی شده را سپری کردند گفت: گام اول که یکی از گام های جدی این رسانه ها در این حوزه تلقی می شد را اصطلاحا گام خلق یا تولید می نامند. در وقایع اخیر تولید یکی از مهمترین حرکت های این رسانه ها بود که فاصله میان میدان و مخاطب را پر و در فضای اتصال، عمده مفاهیم را منتقل می کرد.

وی در ادامه افزود: مرحله دوم به کارگیری گام دوم بود، چرا که اتصال بدون استمرار معنای عملیاتی و میدانی نخواهد داشت. یکی از شگر های این رسانه ها این است که حدفاصل بین اتصال تا استمرار را با ریزگذاره هایی ماننند شهروند خبرنگار و من و تو پر کرده و راجع به ان کار می کنند. اگر بخواهیم به لحاظ زمان بندی میزان بهره از استمرار توسط این رسانه ها را بررسی کنیم می توان گفت حدود دوسوم زمان سه ماه گذاشته را صرف این مرحله کردند.

داودی خاطرنشان کرد: مرحله سوم که اصطلاحا به آن مرحله انتظار می گوییم، بسیار گسترده است و اگر بخواهیم به معادل آن بپردازیم می توان به عبارت waiting list اشاره کرد.

این کارشناس ارشد رسانه و علوم شناختی عنوان کرد: در این مرحله رسانه های بیگانه با دو اتفاق مواجه شدند اتفاق اول این بود که در برهه ای از زمان دستشان به لحاظ میدان خالی شد و آن موضوعی که خلق تصویر برایشان می کرد بهانه شدنی ای نداشت و در نتیجه امکان بردن فضا به سمت التهاب ذهنی وجود نداشت.

مسئله دومی که با ان مواجه شدند،مرحله خلصه مخاطب است که در نتیجه موجب ابسه مخاطب می شود و به مرور نسبت به فرایند خسته می شود و ولش می کند. یکی از مهم ترین چالش های مجموعه رسانه های بیگانه همین موقعیت ابسه مخاطب است که به هزار و یک دلیل اتفاق افتاد و نتوانستند این چالش را حل کنند.

وی افزود: در مرحله انتظار رسانه ها معمولا دو کارر را انجام می دهند، نخست بازگشت مجدد به مرحله بین استمرار و اتصال است  و دوم این بود که به سراغ جنس اعدام ها رفتند و بگونه ای این موضوع را با مسئله حقوق بشر درگیر کردند که اصالت، ادله و برهان چرایی صدور این حکم نادیده گرفته شود، یعنی حرکت از پله چهارم را اغاز می کنند و سه مرحله را نادیده می گیرند، قاعدتا زمانی که شما سه مرحله را نادیده بگیرید در ذهن مخاطب در مرحله چهارم ایران، حاکمیت، دولت ناقض حقوق بشر است. این رسانه ها با بازگشت به مرحله اتصال و استمرار از اتلاف زمان در مرحله انتظار جلوگیری می کنند.

دختران خیابان انقلاب شگرد رسانه های بیگانه برای تحقق انقلابی زنانه

بهار اخوان، نماینده موسسه صیانت از حقوق زنان گفت: در حوزه زنان یکی از مهمترین موضوعاتی که رسانه های بیگانه به آن پرداختند، شاخص قدرت زنان در تاثیر برانگیز بودن است، به این معنا که فریاد یک زن موثر تر از جنس مخالف اوست و حساسیتی که جامعه نسبت به موضوع زنان دارد واکنش های بیش تری را نیز در جامعه ایجاد خواهد کرد، از این حیث پرداختن به اغتشاشات با عنوان انقلاب زنانه و محوریت قرار دادن حضور زنان در میدان می توانست گام موثری برای پیشبرد مقاصد این رسانه ها محسوب شود.

وی در ادامه افزود: این هیجانات اولیه با اسم زن اگرچه در ابتدا به ظاهر موفقیت آمیز بود اما در ادامه دیدیم حقیقتی بسیار متفاوت تر از آن چه متصور می شدند داشت. از همان ابتدا با ماجرای رخ داده برای مهسا امینی در تلاش بودند تا دختر بودن و کم سن بودن را پر رنگ کنند و در مرحله بعدی به سراغ کشته سازی رفتند و مرگ هایی که مرتبط با اغتشاشات نبود را به این وقایع رخ دادند تا امار مرگ و میر را افزایش دهند، مورد بعدی که به آن پرداختند استفاده از لیدر های زنی مانند مسیح علینژاد و نازنین بنیادی بود که اخبار را بواسطه این دو نفر روایت می کردند.

اخوان در ادامه با پرداختن به شعار مطرح شده این طیف گفت: شعاری که از همان ابتدا مطرح شد، شعار زن، زندگی، آزای اگرچه که شعار درست و مقدسی است اما باید دید پشت این شعار آرمان و هدفی مقدس و یا نگاهی ابزاری به دنبال رسیدن به اهداف اقتصادی و سیاسی این رسانه ها است.

وی ادامه داد: این رسانه ها بحث حجاب را با بحث زنان پیوند زدند به عنوان نمونه مسیح علینژاد در ابتدا کمپین هایی به اسم آزادی یواشکی، چهارشنبه های سفید و نه به حجاب اجباری را راه اندازی کرد تا زنان از خودشان بدون حجاب عکس گرفته و ارسال کنند و پس از گذر از این مرحله به پویش دختران خیابان انقلاب و در نهایت صحبت از انقلاب زنانه مطرح شد، اگر دقیق تر به ابعاد مختلف این موضوع پرداخته شود خواهیم دید که اتاق فکر بسیار قوی با برنامه ریزی مدون پشت این وقایع بوده است.

ضرورت ترویج فرهنگ فاطمی

داودی در ادامه گفت: زمانی که صحبت از زن، زندگی و آزادی می شود باید دید زنان ایران فلسفه درست زن بودن، چگونه زندگی کردن و آزادی را به طور دقیق می دانند؟ این رسانه ها گام های بسیاری را در خصوص این موضوع برداشتند، مانند بازشناسایی، بازتعریف، تهدید به معنای محدود سازی، تهدید به معنای حمله، تحریف، تحقیر و در نهایت تحریک برای جایگزینی، باید دید جایگزینی که این رسانه ها برای زنان در نظر گرفته اند آیا قابلیت جایگزینی دارند؟

وی با بیان این که زنان در ایران الگویشان حضرت فاطمه زهرا (س) است و این مفهوم نمی تواند تغییر پیدا کند، اعتقادات و ایدئولوژی 1400 ساله مردم را نمی توان نادیده گرفت، خاطر نشان کرد: ما با مفهوم ساختارمندی در ایران رو به رو هستیم که یک ایدئولوژی پشت آن است. مسئله ای که بسیار حائذ اهمیت این است که این رسانه ها بخشی از جامعه را می توانند با تحریک به تحریف برسانند، شما زمانی که بتوانید تحریک کنید و به یک تحریف برسانید دیگر با موضوع زنان کاری ندارید بلکه با ساختار هایی کار دارید که زن بهانه آن است.

این کارشناس ارشد رسانه و علوم شناختی با تاکید بر این که بخشی از جامعه نمایندگی رسانه های بیگانه را می کنند که تعداد اندکی را شامل می شوند، افزود: رسانه های بیگانه زمانی که نسبت به یک موضوع تاکید می کنند به معنای ترس آن ها از سرایت الگو های ما در جامعه خودشان است و به همین دلیل به الگوسازی می پردازند در حالی که این الگو ها الگوهایی ناقص هستند و کارایی و تاثیرگذاری لازم را نخواهند داشت.

نقش فاطمه (س) در نظام سازی رسول الله

بهاره اخوان با تاکید بر این که این مدل زن غربی که این رسانه ها ارائه می دهند به دنبال نگرانی این رسانه ها از الگو شدن افرادی مانند حضرت زهرا (س)  است که به عنوان الگوی کامل یک زن در جامعه ما مطرح است، گفت: همان طور که به روایت تاریخ می خوانیم، ایشان در جامعه ای متولد شدند که نظام ارزشمندی در آن وجود نداشت، عربستان قبل از اسلام جامعه ای بدوی بود و در آن  ارزش های انسانی نه تنها جایگاهی نداشتند بلکه خرافه پرستی و ضد ارزش ها در آن جامعه ارزش شمرده می شدند.

وی افزود: ایشان در این دوران در جایگاه یک زن، اقدام به سنت شکنی علیه سنت های غلط جاهلیت می کنند و از لحاظ جامعه شناختی آغازگر یک جنبش رها بخش برای مردم هستند و راه مبارزات را حتی برای فرزندان خود نیز هموار می کنند.

نماینده موسسه صیانت از حقوق زنان خاطر نشان کرد: مشارکت و مجاهدتی که ایشان در همان سنت ها و تعصبات جاهلی داشتند، یک حرکت، نهضت و انقلاب به وجود می آورد که جامعه را نجات دهد و آن را اصلاح کند. زمانی که ما به فعالیت ها، اقدامات و سخنرانی های که آن حضرت نگاهی می اندازیم، متوجه می شویم که پس از رحلت پیامبر اسلام یک سری تحولات و چالش ها در جامعه اسلامی به وجود می آید و گفتمانی که در این دوران مطرح می شود با گفتمان زمان پیامبر متفاوت است.

اخوان گفت: حضرت فاطمه (س) ایدئولوژی حاکم را مورد نقد قرار داده و گفتمانی انتقادی بر اساس خطبه ها به خصوص خطبه فدک مطرح می کند و از همین طریق صورت های زبانی انتقادی را صورت می دهد و مسیر رستگاری را برای مردم باز می کند اما در خصوص مدلی که این رسانه ها به مردم القا می کنند می توان به برنامه سمت نو در شبکه من و تو اشاره کرد.

رسانه های داخلی ناکام در روایتگری

داودی در ادامه گفت: رسانه های بیگانه از سه مفهوم وحشت دارند، مورد اول، کاهش و ریزش مخاطبینشان در میدان ها است که شامل میدان سوله های برنامه سازی، میدان مرزی و میدان داخل کشور است. مورد دوم این است که از توبیخ شدن، مسدود شدن و کنار گذاشته شدن وحشت دارند چرا که رسانه ای که حذف شود دیگر قابلیت ماندگاری و مثال زدن نخواهد داشت، همانند رادیو موسکو که حذف شد. رسانه هایی مانند رادیو فردا و سایر رسانه ها حیات و ماندگاریشان در بهم یختن است.

وی افزود: وحشت سوم رسانه های بیگانه، تسخیر شدن است، اگر رسانه های ما الگویی مانند حضرت زهرا را مطرح کنند و پر رنگ تر به آن بپردازند دیگر افرادی مانند مسیح علینژاد یا ملکه انگلیس قابلیتی نخواهند داشت، این رسانه ها وحشت دارند که فرهنگشان توسط فرهنگ ما تسخیر نشود بنابراین روی این حساب می کند که بتوانند ازنقاط  ضعف ها و اختلالی که در ما وجود دارد بهره بگیرند تا بتواند جلو الگوسازی توسط ما را بگیرد و الگو های خود را مطرح کنند.

اخوان با تاکید بر این که یکی از موضوعاتی که در بحت رسانه های معاند مطرح است، بحث قدرت روایتگری است، گفت: این رسانه ها از این قدرت بهره بردند در حالی که ما از این قدرت در رسانه های داخلی غافل بودیم، ما روایتگری را جدی نگرفتیم چرا که تصورمان این بود که واقعیت تعیین کننده است، اما حقیقت این است که روایتگری هم به نوبه خود اهمیت دارد، اگرچه واقعیت از آن ما است اما غرب در حال روایت گری است.

وی افزود: رسانه های ما در تحولاتی که در خصوص اغتشاشات یا زنان رخ می دهد می بایست واکنش های به هنگام و مقتدرانه ای داشته باشند، اگر ما زمان و فرصت را از دست بدهیم باید لحظات بیش تری را توان بذاریم تا بتوانیم این اتفاق را ترمیم و جبران کنیم. این تاخیر در روایت کردن موجب شده که یکسری بحران ها برای ما به وجود بیاید. در این باره می توان به سخنان مقام معظم رهبری اشاره کرد که می گویند در جنگ شناختی نبرد بر سر روایتگری ها است، بنابراین ما باید نسبت به این نکته در عملکرد رسانه های داخلی توجه کنیم.

نماینده موسسه صیانت از حقوق زنان گفت: حضرت فاطمه (س) به عنوان یک زن فرهیخته و زنی که در جامعه ای زیسته که زنان در آن جامعه تحقیر می شوند، به تنهایی توانسته به عنوان یک رهبر عمل کند و در آن دوره به خاطر قدرت معنوی و قدرتی که در جامعه پیدا کرده بود توانست حتی مردان را با خود همراه کند، غرب از این اتفاق نگران می شود چرا که نمی تواند همچین الگویی را ایجاد کند، اگرچه که این الگو علاوه بر این که در ایران می تواند مطرح شود به خارج از ایران نیز می تواند صادر شود.

برنامه  «امواج شبهه» گفتگویی تخصصی با هدف روشنگری و افشای تکنیک‌های رسانه‌ای درخصوص ماهیتنه را برای آمریکا خواهد داشت و عملکرد رسانه‌های معاند ماهواره ای فارسی زبان علیه جمهوری اسلامی ایران است که پیرامون ماهیت‌ شناسی و رفتارشناسی رسانه‌های معاند ماهواره ای فارسی‌ زبان، روزهای یکشنبه و سه‌شنبه ساعت ۱۶ به مدت ۶۰ دقیقه از آنتن این شبکه به نشانی موج اف‌ام ردیف ۱۰۳,۵ مگاهرتز پخش می شود.

علاقمندان می‌توانند نظرات خود در خصوص این بخش از برنامه را از طریق شماره تماس ۲۷۸۶۱۰۳۵ و سامانه پیامکی ۳۰۰۰۰۱۰۳۵ به اشتراک بگذارند. این برنامه به سردبیری دکترعلیرضا داودی، نویسندگی و تهیه کنندگی سیده فاطمه شعار بر روی آنتن می رود؛ همچنین مجتبی جلال زاده کارشناس مجری، شیما قلی هماهنگی برنامه، فاطمه عبدالوند و احمد یوسفی به عنوان آیتم ساز در این برنامه حضور دارند.