وداع با خاطرات

آخرین باری که تصویری از فردوس کاویانی منتشر شد سال 1396 بود که دل دوستدارانش را به درد آورد. غیاب طولانی او در سینما و تلویزیون باعث شده بود به نوعی یک ذهنیتی بر اغلب ما غالب شود تا او را با همان تصویر خنده‌روی سریال همسران یا حداقل کارگر دلخوش در فیلم اجاره‌نشین‌ها به یاد داشته باشیم اما تصویر او با چشمانی مبهوت رو به دوربین خبر از یک بیماری داشت، بیماری که بالاخره فردوس کاویانی در مقابل آن تاب نیاورد و دیروز جان عزیزش را گرفت. حالا ما مانده‌ایم و کوهی از نشانه‌های بسیار از حضور او در حافظه بصری‌مان. از کنقش کمال مرد میانسال عاشق سریال همسران گرفته تا «مش‌مهدی» در فیلم ماندگار اجاره‌نشین‌ها. البته که ماندگاری فردوس کاویانی محدود به این دو نقش نیست و حضو پررنگ او بر صحنه تئاتر آنقدر پرشکوه است که نمی‌توان آن را انکار کرد.

او در طول دوران کاری خود در نمایش‌هایی همچون بالماسکه دزدان، سلطان مار، سهراب و اسب و سنجاقک، آهسته با گل سرخ، مرگ تصادفی یک آنارشیست (کارگردان) و شهر قصه بازی کرده و یکی از آخرین تجربه‌های حضورش روی صحنه هم به نمایش تانگوی تخم مرغ داغ به کارگردانی هادی مرزبان در سال ۱۳۹۳ برمی‌گردد.

فردوس کاویانی حضور پررنگ‌تری در عرصهٔ سینما داشت و کارش را اولین بار در سال ۱۳۴۹ با فیلم تجاوز به کارگردانی حمید مصداقی شروع کرد و بعدها با کارگردانان بنامی مانند بهرام بیضایی و داریوش مهرجویی همکاری داشت. او طی فعالیتش در سینما در فیلم‌های برجسته‌ای همچون اجاره‌نشین‌ها، هامون، بانو، میکس و نارنجی‌پوش از آثار داریوش مهرجویی، سگ‌کشی از بهرام بیضایی، جایی برای زندگی به کارگردانی محمد بزرگ‌نیا و ساوالان به کارگردانی یداللّه صمدی نقش‌آفرینی کرد.

او در دهه‌های ۶۰ و ۷۰ علاوه‌بر سینما در تلویزیون نیز حضور فعالی داشت که از جملهٔ مشهورترین نقش‌آفرینی‌های او در تلویزیون، بازی در مجموعه‌های تلویزیونی محبوبی مانند محله برو بیا، محله بهداشت، همسران و آژانس دوستی بوده‌است.