صالحی: سقف سطح غنی سازی برداشته شد

خبرگزاری تسنیم: علی اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی ایران و خبرنگاران امروز دوشنبه 13 آبان 98 از مجتمع غنی‌سازی نطنز بازدید کردند.

پس از این بازدید رئیس سازمان انرژی اتمی در نشستی خبری گفت: امروز مصادف با 13 آبان روزی سرنوشت ساز ‌‌و افتخار آفرین است که تعدادی از دانش آموزان عزیز ما توسط رژیم منفور گذشته به شهادت رسیدند، عهد و پیمان می‌بندیم با شهدای 13 آبان و شهدای هسته‌ای.

صالحی در ادامه افزود: امروز شاهد یکی از دستاوردهای این عهد و پیمان فرزندان غیور در سازمان انرژی اتمی بودید. برجام نتیجه تفاهم ایران با 6 کشور بود و مبنای مذاکره آن از منظر ایران، این بود که در بعد فنی ما بنا به توصیه مسئولان ارشد نظام به ویژه مقام معظم رهبری، بنا بر این بود که حقوق هسته‌ای ملت ایران پا برجا بماند. از منظر طرف مقابل برجام مانع انحراف برنامه هسته‌ای ایران شود، این از نظر آنها بود. چگونه می‌شود این‌ها را جمع کرد؟ لاجرم محدودیت‌هایی را آنها پیشنهاد دادند. یکی محدودیت زمانی بود و دیگری محدودیت تعداد [تجهیزات]. مثلا IR6 که سال 1388 کلید خورد و اولین ماشین آن 1389 رونمایی شد و حدود 9 سال از زمان رونمایی آن می‌گذرد، قبل از برجام ما 5 سال مداوم روی این سانتریفیوژ کار می‌کردیم. این ماشین IR6 را اگر می‌خواستیم به تولید انبوه برسانیم، علاوه بر آن 5 سال، به چه مقدار زمان نیاز بود؟ گزارشی که شرکت یورنکو که 50 یا 60 سال سابقه فعالیت دارد می‌گوید 8 سال نیاز است. پس ما باید 3 یا 4 سال دیگر روی IR6 کار می‌کردیم، البته با تجربه آنها.

معاون رئیس جمهور ادامه داد: به قدری باید با سانتریفیوژ و روی آن کار کنید تا مطمئن شوید بدون عیب است و این زمانبر است. روی تک ماشین IR6 و زنجیره 10 ماشین کار کرده بودیم، بعدا روی زنجیره 20 تایی و بعد زنجیره 30 تایی و بعد زنجیره 134 تایی. این چقدر زمان می‌برد؟ مدت زمانی که برجام را تعریف کردند. ما تا 4 سال بعد از برجام زنجیره 20 تایی داشتیم و به 30 تایی نرسیده بودیم. ما به دستور مقامات ارشد کشور این کار را انجام دادیم.

وی گفت: طرف مقابل برای حصول اهداف خود دو محدودیت را تعریف کرد. زمان دوره برجام با محدودیت‌های زمان و تعداد که برای ما تعریف کردند، پس ما از حقوق خود عدول نکردیم و امور را به پیش بردیم. UCF ما 9 یا 10 سال خوابیده بود و یکی دو سال است که راه افتاده و بهسازی شده. هفته آینده انشالله واحدهای دو و سه نیروگاه بوشهر بتن ریزی می‌شود. ما در هیچکدام از موارد، حقوق هسته‌ای خود را واگذار نکرده‌ایم.

صالحی درباره اقدامات انجام گرفته در مرکز نطنز هم گفت: امروز از سالن تحقیق و‌ توسعه نطنز تحت عنوان سالن S8 بازدید کردید که در سالن جا برای راه رفتن نبود و 15 نوع ماشین نسل جدید در آنجا وجود دارد که علاوه بر آن چند سانتریفیوژ مدولار هم هست. بعضی از این سانتریفیوژهای جدید در دو ماه اخیر کارشان انجام شد. ماشین IR9 با سوی 5 و IR6، و IR7 و مابقی ماشین‌ها را دیدید. سوی بالقوه اینها 11 هزار بود، الان سوی ما در دو ماه به 8 هزار سو [عملیاتی] رسیده است. در عرض دو ماه 2660 سو با نصب سانتریفیوژهای جدید اضافه شد. تعداد کل ماشین‌ها 490 عدد است. قبل از برجام ما 5 مدل ماشین داشتیم، پس از گام سوم به 15 نوع رسیده است. برای سانتریفیوژ IR9 برنامه‌ای [نرم افزاری] نوشته شده که بیش از 200 هزار خط است.

وی در ادامه افزود: سقف سطح غنی سازی برداشته شد و الان 4.2 درصد است. واقعا امروز به عنوان یک ایرانی و مسلمان به خود بالیدم که در چنین کشوری زندگی می‌کنیم که بچه‌های ما غرورآمیز و غیرباورانه توانستند حرکت کنند. یکی از اقدامات زیبای دوستان این است که سانتریفیوژهایی که برداشته بودند را مجدد آوردند و نصب کرد از جمله IR4 و IR2M که می‌گفتند با لگد برداشتند. ولی دیدید که دوباره و با دقت نصب کرده بودند. تصور طرف مقابل این بود که اگر این‌ها برگردد حدود 10 درصد تلفات و خرابی بدهد، اما بیش از یک درصد نشد و در 200 یا 300 دستگاه به 2 یا 3 دستگاه رسید. امیدواریم دولت کریمه عنایت لازم را داشته باشد و ما بتوانیم به پیش برویم. در همین دو ماه علاوه بر ساخت و نصب ماشین‌های جدید، بهینه سازی‌های انجام شده که در زمان مقتضی شرح خواهیم داد.

رئیس سازمان انرژی اتمی افزود: هر سانتریفیوژ خصوصیات خود را دارد. سانتریفیوژها دو دسته اصلی دارند. یک سری تحت بحرانی هستند و یک سری فوق بحرانی هستند. اگر روتور یک قسمتی باشد تحت بحرانی هستند، اگر چند تا روتور باشد سوپر کریتیکال (فوق بحرانی) هستند. چون ما ابتدای راه بودیم لاجرم دیدیم روی انواع مختلف کار کنیم. IR9 سوپر کریتیکال بود و حدود 5 تا روتور داشت. ما نیاز داشتیم راهی را که دیگران طی 30 یا 40 سال رفتند، در مدت کوتاهتری برویم. ما طی 2 یا 3 سال آینده باید روی بعضی از این سانتریفیوژها کار کنیم و باقی را روی قفسه و کنار بگذاریم.

صالحی درباره برداشتن گام‌های کاهش تعهدات برجامی هم گفت: برای تصمیم گیری درباره گام‌های مربوط به کاهش تعهدات برجامی، سازمان انرژی اتمی پیشنهادهای فنی را می‌دهد و این پیشنهادها در کمیته نظارت بر اجرای برجام بررسی می‌شود. کمیته به تناسبی بین گام و تحولات بین‌المللی می‌رسد و تصمیم را سپس رئیس جمهور به سازمان ابلاغ می‌کند. هیات نظارت بر اجرای برجام تحولات را رصد می‌کند و ما هم پیشنهادهای خود را می‌دهیم، بعد هیات بررسی می‌کند و یکی از پیشنهادی سازمان را انتخاب می‌کند.

وی همچنین گفت: درباره انتقادات مطرح، من در رسانه‌ها دیدم که می‌نویسند صنعت هسته‌ای کشور ما نابود شده است. این چه نابودی است که در عرض 2 ماه توانسته با ماشین‌های جدید 2660 سو اضافه کند؟ شاید به برجام انتقاداتی باشد، اما انتقاد باید صحیح باشد. آمدند اعلام عمومی کردند که سانتریفیوژها را با لگد زدند و جمع کردند و برداشتند. ای کاش عزیزان اگر انتقاد می‌کنند انتقاد علمی باشد. موضوعات علمی به گونه‌ای نیست که هر کسی بتواند اظهار نظر کند. افکار عمومی را مشوش می‌کنند. من هم اگر جای هموطنان باشم اگر چنین چیزی بشنوم ناراحت می‌شوم. 15 هزار نفر در صنعت هسته‌ای کار می‌کنند. این 15 هزار نفر روزانه چکار می‌کنند؟ آیا فقط ساعت کاری می‌زنند؟ دو نیروگاه جدید ساخته می‌شود. اینها به چشم نمی‌آید. قطعا انتقادهای غیرمنصفانه و غیرمطالعه شده هست، اثری در اراده ما و بچه‌های ما نخواهد داشت.

صالحی در پاسخ به سوال تسنیم در خصوص اینکه کدام ماشین‌ها در آینده نزدیک در حوزه تحقیق و توسعه مورد تمرکز خواهند بود، گفت: دستگاه‌های IR4 و IR2M به هم شبیه هستند. گروهی روی این زمینه کار می‌کنند و نتیجه آن بعداً اعلام خواهد شد.

وی در خصوص میزان سو اضافه شده در فرایند تحقیق و توسعه گفت که ما چنین چیزی را علنا اعلام کرده‌ایم و آژانس از این موضوع مطلع است. ما امیدواریم با غنی سازی و ذخیره سازی که می‌کنیم بتوانیم اینها را تبدیل به قرص سوخت کنیم و بتوانیم شاهد ایجاد اولین مرکز تولید سوخت باشیم. الان میزان اورانیوم غنی شده که داریم حدود 500 کیلو است و الان حدود 5 کیلو روزانه در این مرکز به آن اضافه می‌شود.

معاون رئیس جمهور همچنین گفت: پروتکل الحاقی و توافقنامه پادمان سرجای خودش است. ما بر اساس بند الحاقی 3.1 باید DIQ بدهیم. و ما همه این کارها را انجام می دهیم. اروپا و آمریکا الان خیلی ناراحت هستند. شما مقالات علمی آنها را نمی‌بینید. آن هم به شیوه خود واکنش نشان می‌دهد. وقتی عزیزان ما پهپاد آنها را زدند، واکنش آنها چطور بود؟ بازتاب صاحبنظران و اندیشکده‌های آنها را ببینید. ببینید دیوید البرایت و خانم وندی شرمن چه می‌گویند. آنکه باید بداند و بفهمد، دانسته است. مذاکرات سیاسی هم انجام می‌گیرد که در حوزه ما نیست.

وی افزود: ما روی رآکتور اراک 19 سال است کار کرده‌ایم که طرح روسی است. این تصور که برخی در اذهان جا انداختند که ما 4 یا 5 ساله رآکتور اراک را می‌سازیم هم از آن تصوراتی هست که در خصوص موضوعات دیگر هم ایجاد شده است. ما در خصوص پیشران جلو رفته‌ایم. ما امکانات مالی و مقرراتی نیاز داریم. اگر خوب کار کنیم 15 سال زمان نیاز است. امیدوارم اوایل سال آتی خبر خوبی بدهیم. حدود 8 هزار زیرپروژه تعریف شده است. ساخت کشتی هسته‌ای برای هند 25 سال طول کشید.

صالحی در توضیحاتی گفت: 190 هزار سو نیاز هست که سوخت سالانه یک نیروگاه مانند بوشهر تامین شود. خب مثلا اگر دو نیروگاه بوشهر داشته باشیم، باید دو برابر این مقدار باشد. دوره زمانی برجام با همان 10 سالی که نیاز هست 250 تن تولید شود، 190 هزار سو برسیم و ماشین‌ها به تولید انبوه برسند، منطبق است.

وی افزود: یکی از مسائل پسمانداری هسته‌ای است که دولت‌ها به هم کمک می‌کنند. گفتند که دولت لایحه‌ای داده که پسماندهای هسته‌ای کشورهای دیگر در ایران دفن شوند! موضوع کاملا برعکس است. این کنوانسیون با ارزشی است و به نفع ماست.

رئیس سازمان انرژی اتمی گفت: برخی از ابعاد گام‌های ایران در کاهش تعهدات هسته‌ای شاید برگشت پذیر نباشد ولی عمدتا برگشت پذیر است.

وی در واکنش به مواضع غربی‌ها درباره پایبندی ایران به برجام گفت: طرف مقابل به تعهدات خود برگردد. این آنها هستند که باید برگردند. ما این موارد را قبلاً گفتیم و چیزی نیست که به یکباره گفته باشیم. امروز آخرین مرحله گازدهی IR6 را انجام دادیم. بر اساس ماده 26 و 36 برجام، ایران این حق را دارد که در واکنش و متناسب با نقض عهد آنها، بخشی یا کل تعهدات را متوقف کند. حالا هم اگر آنها به تعهدات خود برگردند، ما هم برمی‌گردیم. طرف مقابل سه اردوگاه است. یکی آمریکا، یکی اروپایی‌ها و اردوگاه سوم چین و روسیه هستند. اینها همه مثل هم فکر نمی‌کنند. آمریکایی‌ها می‌گویند این بدترین توافق است و از آن خارج شدند. ما نفهمیدیم اگر آمریکا تعریف کند خوب است یا اینکه برعکس. اروپایی‌ها خیلی ناراحت هستند. در صحبت‌هایی که با نمایندگان اروپایی‌ها داشتیم، بسیار نگران هستند. اروپا اگر توان داشت، سعی می‌کرد از بن بست خارج شود، ولی توان ندارد. چین و روسیه که حقانیت ایران را می‌پذیرند و می‌دانند که مسیر یکطرفه نیست.

صالحی همچنین گفت: من فکر می‌کنم و با شناختی که دارم و به کشورهایی که رفتم، ایران در بین کشورهای در حال توسعه، می‌توان گفت پیشتازترین کشور به مفهوم فعالیت در همه ابعاد انرژی هسته‌ای است. شاید برخی کشورها در بُعد خاصی جلوتر باشد، اما ما بسیاری از ابعاد را به صورت جدی پیگیری می‌کنیم. ما در همه ابعاد هسته‌ای جلو رفته‌ایم. در ساخت نیروگاه‌های بزرگ هنوز خیلی کار داریم، اما در خصوص رآکتور یا خیلی موارد از آستانه عبور کرده‌ایم. هفته آینده بتن ریزی در بوشهر خواهیم داشت و درباره نیروگاه 2 و 3 صحبت خواهیم کرد. هفته بعدش بخش ثانویه رآکتور اراک راه اندازی خواهد شد. Top end رآکتور هم آماده انتقال به رآکتور خواهد شد.

وی در خصوص مدت زمان راه اندازی 20 درصد گفت: ما قبلاً می‌گفتیم کارها 3 یا 4 روز طول می‌کشد، الان به لحظه است.

رئیس سازمان انرژی اتمی در پایان و در خصوص زمان اعلام گام چهارم توسط رئیس جمهوری گفت: من هم نمی‌دانم.