آخرین وضعیت زیردریایی بعثت

موشک‌هایی که در این دو ناوشکن استفاده خواهد شد از ویژگی‌هایی منحصر به فردی برخوردار خواهد بود و قطعاً قدرت آفندی بالاتری نسبت به گذشته برای نیروی دریایی ایجاد خواهند کرد؛ علاوه بر آن در حوزه‌های جنگ الکترونیک پیشرفت بسیار خوبی کردیم.

سازمان صنایع الکترونیک وزارت دفاع پیشرفت‌های بزرگی در جنگ الکترونیک داشته است، ما در حوزه راداری و حوزه اپتیکی امروز در سطح جهان صاحب حرف هستیم و بسیاری از تجهیزاتمان خریداران خارجی دارد، خریدارانی که رده کشوری‌شان در رده چند کشور صنعتی دنیاست، ما متقاضیانی داریم خصوصاً در حوزه اپتیکی و راداری که نمی‌خواهم اسم ببرم، اما آنقدر سطح توانمندی و تکنولوژیکی بالایی در این حوزه ایجاد شده که بسیاری متقاضی محصولات تولیدی ما هستند.

در حوزه راداری به رادارهای آرایه فازی ثابت دست پیدا کرده‌ایم که ان‌شاالله در ناوشکن دنا و دماوند استفاده خواهیم کرد. در حوزه اپتیکی، برد و رزولوشن به توانمندی‌های بسیار بالایی رسیده‌ایم که می‌تواند در یک نبرد دریایی به خوبی مورد استفاده قرار گیرد که روی این ناوشکن‌ها از این سامانه‌ها اپتیکی و راداری جدید استفاده خواهیم کرد.

در حوزه مخابرات به سامانه امن یکپارچه دست پیدا کردیم و قادر هستیم در تمامی باندها و تمامی فرکانس‌ها چه به صورت صدا چه به صورت دیتا کاملاً رمز شده ارسال و دریافت کنیم. همه این تجهیزات امروز بومی است و ساخت متخصصین داخل کشور اعم سازمان صنایع الکترونیک و شرکت‌های دانش بنیان که در این حوزه به ما کمک می‌کنند.

در حوزه رانش نیز پیشرفت خوبی به دست آمده، امروز به قابلیت تغییر کاربری دیزل‌ها تا قدرت پنج هزار اسب بخار رسیدیم، این یک توانمندی بزرگ است که می‌توانیم هر دیزلی را با هر کاربری تبدیل به دیزل دریایی کنیم و به کار بگیریم. در حوزه شفت و پروانه کاملاً خودکفا هستیم. روی ناوشکن دماوند و دنا از سیستم زاویه پروانه استفاده می‌کنیم که این قابلیت مانور بسیار خوبی به ناوشکن می‌دهد.

در حوزه دفاع نقطه‌ای به توانمندی بسیار خوبی رسیده ایم . سامانه‌های « گت لینگان » مسلسل‌هایی با قدرت چهار هزار گلوله در دقیقه را امروز سازمان صنایع دفاعی وزارت دفاع طراحی و تولید کرده که مجهز به سیستم‌های اپتیکی و راداری هستند و برای موشک‌های ضدکشتی استفاده می‌شوند که قابلیت پدافندی بسیار خوبی به ناوشکن می‌دهد.

در حوزه توپخانه به قابلیت خوبی دست پیدا کرده‌ایم، امروز سامانه‌های توپخانه ای ما قابلیت اجرای آتش با نواخت تیر بالا و دقت بسیار خوب را داریم که در این حوزه نیروی انسانی درگیر نیست و همه اقدامات به شکل اتوماتیک انجام می‌شود، فقط گلوله‌گذاری در طبقه پایین روی ریل‌ها چیده می‌شود و به شکل آسانسور وارد گلوله‌ها در قبضه، «لود» می‌شود و به سرعت شلیک می‌شود و این یک نواخت تیر بسیار بالایی را در توپخانه برای ما ایجاد کرده است. امروز ناوشکن‌های ما با ناوشکن‌های همکلاس خود چه غربی و چه شرقی کاملاً برابری می‌کند و ما از لحاظ رزم در دریا چه آفند چه پدافند کاملاً به روز هستیم.

در حوزه زیر سطح هم توانمندی‌های خوبی کسب کردیم امروز تمامی سونارها اعم از سونار اکتیو و سونار پسیو ساخت سازمان صنایع الکترونیک وزارت دفاع جمهوری اسلامی است و قابلیت برد و دقت بسیار خوبی دارد، سونار نسبت به رادار خیلی پیچیده‌تر است و چون شرایط آب، شرایط ناهمگن است، در هوا شرایط یکنواخت وجود دارد و امواج الکترومغناطیس با سرعت نور حرکت می‌کنند و به هدف می‌خورند ولی در زیر آب اصلاً به این شکل نیست، امواج الکترو مغناطیس میرا می‌شود و صوت باید به کار گرفته شود و صوت هم به دلیل شرایط ناهمگن آب زیر دریا رفتار غیر خطی دارد، به همین دلیل هم است که زیردریایی‌ها مخوف هستند.

امروز به قابلیت طراحی و تولید انواع سونارها رسیده‌ایم سونار اکتیو، پسیو ، یدک شونده و سونارهای ساید اسکن که برای تصویربرداری زیرآبی در کنار بدنه ناوشکن نصب می‌شود، چون زمانی که ناوشکن زیر دریا حرکت می‌کند یک تهدید از سوی هواست، یک تهدید از سطح و یک تهدید زیر دریاست و ما باید برای هر سه تهدید آمادگی داشته باشیم؛ باید قابلیت کشف، شناسایی، رهگیری و درگیری داشته باشیم، برای همه این‌ها امروز ما سامانه داریم که همگی بومی هستند و خیالمان راحت است که دشمن نمی‌تواند در این حوزه ورود الکترو مغناطیسی داشته باشد و نمی‌تواند اخلال ایجاد کند.

یکی از نقاط ضعفی که همیشه برای کشورهای همسایه اعلام می‌کنیم این است که درست است که سامانه‌هایشان به روز است اما با یک سیگنال همه این تجهیزات می‌تواند از کار بیفتد و عملیاتی نباشد ولی امروز تجهیزاتی که ما در این ناوشکن استفاده می‌کنیم تماماً بومی است و می‌دانیم در صحنه نبرد بدون اینکه دچار اختلال شوند قابلیت استفاده را خواهند داشت.

فرمانده نیروی دریایی ارتش از تجهیز شناورهای نداجا به سیلوهای موشک‌های عمود پرتاب برای مقابله با موشک‌های کروز خبر دادند. روند کار چگونه است؟

اساساً موشک‌های عمود پرتاب خصوصیت و ویژگیشان این است که این قابلیت را به شناور می‌دهد به لحاظ تعداد موشک، ذخیره بیشتری را با خود ببرد. ما در گذشته موشک‌های مایل پرتاب استفاده می‌کردیم که با توجه به طول موشک فضای زیادی را به خود اختصاص می‌داد، امروز الحمدلله سازمان هوافضای وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح به توانمندی طراحی موشک‌های عمود پرتاب رسیده، سامانه باور ۳۷۳ که توسط وزیر محترم دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح رونمایی شد از همین قابلیت برخوردار است، موشک‌های عمودپرتاب با یک موتور از لانچر خارج و به سمت هدف روانه می‌شود.

حسنش این است که ۳۶۰ درجه عمل می‌کند و تعداد بیشتری می‌توان ببرد و ما بر روی ناوشکن‌هایمان سیلوهای عمود پرتاب را پیش‌بینی کرده‌ایم همانطور که امیر فرمانده محترم نداجا مطرح کردند این قابلیت به عنوان یک مطالبه عملیاتی بود، از سال‌ها پیش دستورش را به وزارت دفاع داده بودند و روی ناوشکن‌ها از این سامانه استفاده می‌شود، اینها نه به عنوان موشک ضد موشک بلکه به عنوان موشک ضد پرنده و موشک ضد هدف سطحی استفاده می‌شود.

ما فعلاً برای ضد موشک از سامانه‌های دفاع نقطه‌ای استفاده می‌کنیم و آن سامانه دفاع نقطه‌ای بعدها به سامانه‌های موشک ضد موشک هم مجهز خواهد شد، اما فعلاً ما برای ضد موشک از سیستم گت لینگان که نواخت تیر بالایی دارد استفاده می‌کنیم و موشک‌های ضد کشتی را مورد اصابت قرار می‌دهیم.

آیا مشخصاً از موشک کروز در این شناورها استفاده می‌کنید؟

هم موشک کروز و هم موشک سطح به هوا، هر دو را استفاده خواهیم کرد. موشک سطح به هوا پدافند محسوب می‌شود. سطح به سطح آفند هستند و ضدشناورهای سطحی دشمن هستند و ما هر دو نوع را استفاده خواهیم کرد.

برنامه سازمان صنایع دریایی وزارت دفاع در حوزه ناوهای موشک انداز چیست؟

رزم در دریا در چند لایه تعریف می‌شود این یکی از بحث‌های عملیاتی دریایی است و یکی از حوزه‌های رزم ما رزمی است که برای شناورهای سطحی دشمن باید استفاده کنیم. برای این کار شاید ناوشکن را درگیر نکنیم، ناوشکن وظیفه‌اش در سه حوزه هوا، سطح و زیر سطح است ولی وقتی نبرد آغاز می‌شود بخشی از توان دشمن در سطح گسترده شده و برای این موضوع ما از شناورها یا ناوهای موشک‌انداز یا ناوچه موشک‌انداز که این شناورها اولاً باید قابلیت سرعت بالایی داشته باشند که بتوانند به سرعت در منطقه عملیاتی گسترده شوند و هم باید سامانه‌های موشکی سطح به سطح بسیار خوبی داشته باشند و سامانه‌های راداری که بتوانند دشمن را تشخیص دهند.

پروژه کلاس‌های «کمان» در این زمینه برای نیروی دریایی تعریف شد. تا امروز چندین فروند ناوهای موشک انداز کلاس کمان طراحی و تولید شده که ناو موشک‌انداز «سپر» ناوی بود که در سال ۱۳۹۶ در دریای خزر تحویل نیروی دریایی ارتش دادیم، چندمین فروند بود، تعداد دیگری هم در دستور ساخت داریم که ان‌شالله به ناوگان جنوب نیروی دریایی ملحق خواهد شد، البته امسال تحویل نخواهیم داشت، اما امیدواریم در سال آینده یک فروند دیگر از ناوهای موشک‌انداز را تحویل نیروی دریایی ارتش دهیم این ناوها تماماً به موشک‌های سطح به سطح، ضد کشتی و ضد ناوهای دشمن مجهز است که قابلیت حمله به ناوهای سطحی دشمن را دارند.

حوزه دریا حوزه بسیار پیشرفته‌ای است، با وجود اینکه ما تحریم هستیم و محدویت‌هایی در حوزه دانشگاه و تجهیزات برای ما به وجود آمده چگونه نیاز مندی های کشور را تأمین می‌کنید؟ این تحریم‌ها چه مزایا و چه معایبی برای کشور در عرصه دریایی داشته است؟

تحریم علیرغم همه مشکلاتی که بر کشور وارد می‌کند و با وجود اینکه سلاح تحریم در برخی کشورها و البته مقاطع تاریخی جواب داده و کشورها را اذیت کرده است، اما به نظر من تحریم برای مجموعه‌های صنعتی و تحقیقاتی کشورهایی که هدفمند هستند یک نعمت است. تحریم باعث شد امروز ما به این نقطه برسیم. اگر تحریم نبود شاید هیچگاه به دانشمندان و متخصصین فرصت نمی‌دادیم که بروند، بنشیند، فکر کنند و تولید محصول داشته باشند، تحریم موجب شد همه نیازها به داخل برگردد. البته ما در نیروهای مسلح اگر تحریم هم نبود با توجه به تدابیر فرمانده معظم کل قوا در این حوزه حرکت می‌کردیم، چون باید قائم به خود باشیم و نمی‌توانیم وابسته به خارج از کشور باشیم.

ما یک کشور آرمانی و دارای ایده‌های آرمانی هستیم و همیشه در تعارض با قدرت‌های استکباری قرار داریم، پس باید به لحاظ قدرت و توانایی دفاعی متکی به خود باشیم. ولی این تحریم به نظر من خیلی کمک کرد، تقریباً در همه سامانه‌های حساس وارد شدیم و به محقق و پژوهشگر فرصت دادیم که فکر کند و این برای ما نعمت شد.

صنایع دفاعی و نظامی ما از ۲۳ بهمن ۵۷ تحریم هستند شاید کشور ما ۱۰ سال است که خیلی شدید درگیر تحریم شده اما نیروهای مسلح ما از بعد از پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی تحریم بود. بعد از آن جنگ آغاز شد و فشار فراوانی به صنایع دفاعی آمد.

ایران کشوری بود که توسط ۵۰ هزار مستشار اداره می‌شد، خصوصاً دو نیروی تجهیز محور نیروی دریایی و نیروی هوایی، بعد از انقلاب رفته بودند و همه سامانه‌ها از کار افتاده بود، این خود یک تمرین و ورزش بود که سامانه‌هایی که فروخته شده بود را بتوانیم به کار بگیریم و راه اندازی کنیم. این تمرین بعد از پایان جنگ تبدیل به فرصت شد که بتوانیم این بستر را برای دانشمندان ایجاد کنیم.

امروز همه این قابلیت‌ها برای ما در سایه تحریم ایجاد شد، اگر تحریم نبود ما روی توپ‌خانه، رانش، رادار و خیلی از سامانه‌ها کار نمی‌کردیم ولی وقتی تحریم آمد وادار شدیم که فرصت بدهیم و برای محققین و دانشمندان و متخصصین این کشور به نظر من یک نعمت بود، چراکه تمام توجهات و نگاه‌ها به سمت آنها برگشت و به آنها فرصت و امکانات داده شد.

امروز می‌بینیم صنایع دفاعی ما علیرغم چهل سال تحریم موفق‌ترین صنایع کشور است و این یک موفقیت چشمگیر و بی نظیر و یک موهبت الهی است که این چنین صنایع نظامی علیرغم فشار و تحریم پیشرفت کند البته ما فقط با تحریم مواجه نیستیم.

ما امروز با خرابکاری صنعتی هم مواجه هستیم. یک موقع دشمن تحریم می‌کند به شدت مراقبت می‌کند تا این سامانه به دست شما نرسد ولی امروز دشمن علاوه بر تحریم خرابکاری هم انجام می‌دهد یعنی به شدت رصد می‌کند که ما چه کار می‌کنیم. ما دستگاه‌های بزرگ را وارد نمی‌کنیم ما چیزهایی که مقرون به صرفه نیست مثلاً آی سی را به کشور وارد می‌کنیم مثل ترانزیستور و المان‌های الکترونیکی، دشمن وارد کار می‌شود و روی اینها کار می‌کند تا سامانه‌ای که از اینها استفاده می‌کند دچار خرابکاری شود.

در بحث انرژی هسته‌ای شنیدید که دشمن روی موتورهای سانتریفوژ در شرکت‌های معتبر کار کرده بود و آنها را وادار کرده بود که چیپست‌ها را کار بگذارند تا در حینی که دارند کار می‌کنند در یک دور خاص خارج از کنترل بشوند و دور را ببرند بالاتر تا سیستم تخریب گردد.

دشمن در حوزه نظامی هم تلاش برای خرابکاری صنعتی را انجام می‌دهد ولی امروز ما نه تنها حباب تحریم را شکستیم بلکه با خرابکاری هم دست و پنجه نرم می‌کنیم یک رله ساده که کارش قطع و وصل است وقتی کویل را تحریک می‌کنید یک سری کنتاکت‌های بسته باز می‌شود یک سری که باز هستند بسته می‌شود.

دشمن حتی در این رله ساده هم یک مگنت اضافه کرده بودند که مثلاً در پانزدهمین قطع و وصل عکس عمل کند و سیستمی که باید فرمان بسته برایش می‌آمد که جریان عبور کند عکس عمل می‌کرد حتی در این موضوع هزینه‌های هنگفت کرده بودند شما وقتی رله را ببینید هیچ تغییری با رله خرابکاری شده نداشت ولی وقتی ما آن را شکافتیم در لایه‌های کامپوزیت رله چیپست را دیدیم.

دشمن نه تنها با تحریم بلکه با خرابکاری بیکار ننشسته ولی این برای ما امروز موجب ارتقا توان دانشی و بلوغ فناورانه در کشور شده و برای کشور در حوزه صنعتی خصوصاً در بخش دفاعی نعمت بوده است.

ساخت زیر دریایی بعثت تا کنون به چه میزان پیشرفت داشته؟ آیا فقط در مرحله تحقیق و توسعه مانده یا کار ساخت شروع شده؟ و چه زمانی به نیروی دریایی تحویل می‌شود؟

ما در حوزه شناوری چند فرآیند را باید طی کنیم، امکان سنجی ، طراحی مفهومی، طراحی مقدماتی، طراحی جزئیات و بعد هم ساخت. فرایند مراحل ساخت زیردریایی بعثت تا طراحی جزئیات انجام شده و از این مرحله به بعد چون راجع به شناور صحبت می‌کنیم که یک ابر سامانه و به نوعی یک شهر شناور است و بسیاری از سیستم‌ها، زیر سیستم‌ها و سامانه‌ها را در بر می‌گیرد.

وقتی راجع به یک محصول مثل زیر دریایی بعثت صحبت می‌کنیم قبل از اینکه شروع به ساخت کنیم اول فناوری برای ما مهم است. زیر دریایی اژدر، مین، موشک زیر سطح به سطح، سونار ، موتور الکتریکی و سامانه‌های مختلف می‌خواهد. ما ابتدا درخت فناوری‌ها را تعریف می‌کنیم و به دنبال دستیابی به فناوری‌های مورد نیازی که نداریم می‌رویم.

ساخت بدنه زیر دریایی را می‌توان یک ساله ساخت ولی تجهیز این زیر دریایی زمان لازم دارد. ما باید محصولات و فناوری‌ها را داشته باشیم و به خاطر اینکه بتوانیم سرعتمان را حفظ کنیم و دچار تأخیر نشویم قبل از اینکه شروع به ساخت ابر سامانه‌ای مثل زیر دریایی بعثت کنیم، در حال تولید فناوری‌های کلیدی هستیم؛ تسلیحات، رانش، سامانه‌های داخلی که هر کدام پیچیدگی‌های ویژه‌ای دارد، زیرا در زیردریایی هر ده متر که پایین می‌آیید یک کیلوگرم بر سانتی متر مربع فشار بر بدنه زیر دریایی اضافه می‌شود.

اگر قرار است پمپ بگذاریم، وقتی به عمق صد متری برسیم می‌شود ده کیلوگرم، در عمق دویست متری بیست کیلوگرم، در عمق سیصد متری سی کیلو گرم پس باید تجهیزاتی بسازیم که بتواند در تغییر عمق کار کند. ما در حال تکمیل درخت فناوری هستیم وقتی فناوری‌ها تولید شد انشاالله ساختش را هم آغاز خواهیم کرد.

با این توضیحی که دادید در چه زمانی تحویل نیرو دریایی می‌شود؟

در حوزه زیر دریایی محصولات به دو بخش تقسیم می‌شود؛ تجاری و نظامی. محصولات نظامی به لحاظ اینکه در محیط سخت قرار می‌گیرند از پیچیدگی و سختی بالاتری برخوردار هستند و قابلیت دوام و ماندگاری بیشتر دارند. در بین محصولات نظامی محصولات دریایی پیچیده‌ترند و در بین محصولات دریایی زیر دریایی.

زیر دریایی در لبه مرز دانش است و شما با یک محیط کاملاً غیر همگن و شرایط کاملاً ناپایدار مواجه هستید. اولین زیر دریایی‌ها اصولاً در دنیا به دلیل پیچیدگی‌های اولیه بین ۱۲ تا ۱۵ سال زمان نیاز دارند و بعدی‌ها در زمان خیلی کمتر تولید خواهد شد. بعثت یک پروژه فوق ابر سامانه‌ای است. زیر دریایی بعثت بین بازه ده تا دوازده سال انشاالله تحویل نیروی دریایی خواهد شد.

زیر دریایی بعثت در مقایسه با کلاس‌های جهانی در چه کلاسی تعریف می‌شود؟

زیر دریایی سنگین محسوب می‌شود و از کلاسی خواهد بود که ما نداریم. ما کلاس طارق را داریم که الان کلاس سنگین ما محسوب می‌شود، کلاس فاتح را داریم که میانی محسوب می‌شود و زیر دریایی سبک غدیر را داریم. ما الان این سه تیپ را داریم ولی بعثت از طارق هم سنگین‌تر است.