در رزمایش مشترک ارتش و سپاه چه گذشت

خبرگزاری فارس: بزرگترین رزمایش پدافند هوایی سالیانه کشور با نام «رزمایش مشترک پدافند هوایی ولایت97» به مدت دو روز از روز دوشنبه 14 آبان ماه در گستره ای به اندازه حدودا نیم میلیون کیلومتر مربع و در مناطق شمالی، غربی و مرکزی کشور با محوریت قرارگاه پدافند هوایی خاتم الانبیا (ص) ارتش در قالب شبکه یکپارچه پدافند هوایی کشور و با حضور یگان هایی از نیروی هوافضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و نیروی هوایی ارتش و شبکه دیده بانی بصری و اپتیکی برگزار شد.

به گفته امیر سید محمود موسوی سخنگوی رزمایش ولایت 97، شبکه فرماندهی و کنترل کشف و شناسایی رهگیری و انهدام اهداف متخاصم اجرای عملیات پدافندی در محیط جنگ الکترونیک بهره برداری از سامانه های اکتشافی غیر فعال بکارگیری سامانه های پدافند هواپایه با سرنشین و بدون سرنشین مقابله با موشک های ضد رادار و موشک های کروز از جمله مواردی است که در این رزمایش تمرین شد.

استفاده از انواع مختلف سامانه‌های راداری، موشکی و توپخانه‌ای در این رزمایش -که برخی از آنها برای اولین بار رونمایی و عملیاتی می شدند- باعث شد تا رزمایش ولایت 97 به عنوان پرحجم‌ ترین رزمایش به لحاظ شلیک سامانه‌ها نام بگیرد.

در جریان روز اول این رزمایش، پس از گسترش یگان‌های مربوطه در نقاط تعیین شده، کار رزمایش با اعلام رزم «یا خاتم‌ الانبیا (ص)» توسط امیر دریادار حبیب‌الله سیاری معاون هماهنگ کننده ارتش و رئیس هیات مدیره رزمایش، آغاز شد.

شلیک سامانه‌های توپخانه‌ای بهینه شده مثل «سراج» و «حائل» و نیز شلیک سامانه موشکی «تلاش» از قرارگاه پدافندی هوایی ارتش و سامانه «سوم خرداد» از نیروی هوافضای سپاه، از جمله اقداماتی بود که در روز اول رخ داد.

سامانه موشکی «تلاش» یک سامانه پدافندی برد متوسط و بلند است که پیش از این در رزمایش سال 95 در بوشهر نیز حضور داشت.

این سامانه از موشک‌های خانواده «صیاد» بهره می‌برد و پیش از این وابسته به رادار سامانه موشکی S200 بود اما در سال های اخیر -که در این رزمایش نیز نمایش داده شد- از رادار مستقل خود با نام «افق» بهره می‌گیرد.

در روز اول رزمایش ولایت 97، سامانه «تلاش»، 3 تیر موشک به سمت اهداف هوایی شلیک کرد که منجر به انهدام این اهداف در برد متوسط شد.

سامانه موشکی «سوم خرداد» در اردیبهشت ماه سال 93 و در جریان بازدید رهبر معظم انقلاب از نمایشگاه هوافضای سپاه به نمایش درآمد.

سامانه سوم خرداد در زمان رونمایی

در آن مقطع برد این سامانه (که از موشک های طائر بهره می‌برد) 50 کیلومتر اعلام و گفته شد که می تواند اهداف خود را در ارتفاع 25 کیلومتری منهدم کند.

بعدها تغییرات دیگری دراین سامانه بوجود آمد که برد موشک آن را به 75 و ارتفاع آن را به 30 کیلومتر رساند.

طبق آنچه در این رزمایش نشان داده شد، سامانه موشکی «سوم خرداد» علاوه بر موشک های « طائر » به موشک های «صیاد» نیز مجهز شده که با توجه به مختصات این موشک، برد، ارتفاع و دقت اصابت این سامانه افزایش پیدا کرده است.

سامانه سوم خرداد در جریان رزمایش

از دیگر نکات رزمایش ولایت 97، بکارگیری سامانه های توپخانه‌ای بهینه شده مانند «سراج» بود.

سامانه «سراج» با بهره‌گیری از توپ های 35 میلیمتری اورلیکن -که برخی تجهیزات آن بهینه شده- علاوه بر سامانه راداری، از یک سامانه الکترو اوپتیکی نیر بهره می برد.

توپ 35 میلیمتری از سامانه سراج

پهپاد ساقط شده با توپ 35 میلیمتری

کاربران جوان این توپها در این رزمایش توانستند چند هدف هوایی (پهپاد) را با موفقیت مورد اصابت قرار دهند.

از دیگر سناریوهای رزمایش ولایت 97، تست سرد سامانه‌ ها بود .

در این بخش، برخی هواپیماهای نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران در نقش نیروی متخاصم حاضر شده و سامانه های راداری و موشکی نیز با انجام کشف و رهگیری بر روی آنها قفل راداری و اقدام تاکتیکی کردند.

هواپیماهای طرح پدافندی نیروی هوایی ارتش و سپاه هم با به پرواز در آمدن از پایگاه های مختلف انجام عملیات رهگیری و پدافند هواپایه را تمرین کردند.

به گفته سردار امیرعلی حاجی زاده فرمانده نیروی هوافضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، در این رزمایش سامانه‌های دفاع هوایی بومی و ایرانی که در اختیار سپاه و ارتش قرار دارند، به صورت تلفیقی و ترکیبی به اجرای مأموریت پرداختند.

سردار حاجی زاده اضافه کرد: با رصد عملکرد نیروهای متخاصم در منطقه پیرامونی جمهوری اسلامی ایران، سناریوهایی بر اساس فرضیه عملکردی دشمن طراحی گردید که بحمدالله تمامی اهداف از پیش تعیین شده در این سناریوها به طور کامل محقق شد.

این سخنان در واقع مکمل آن چیزی بود که دریادار سیاری در نشست خبری آغاز رزمایش مطرح کرد.

او گفت که ما تهدید را می‌شناسیم و تجهیزات و تاکتیک‌هایمان را دقیقا بر مبنای این تهدیدات آماده کردیم و در واقع ما در اینجا بازی جنگ می‌کنیم.

مقابله با هواپیماهای دور ایستا -که هدف خود را از فاصله بیش از ۱۰۰ کیلومتری با رها کردن بمب مورد اصابت قرار می دهند- و نیز مقابله با موشک های کروز با به کارگیری سامانه های ضد کروز، از دیگر تاکتیک های تمرین شده در این رزمایش طی روز اول بود.

دومین روز رزمایش اما با شلیک موشک‌هایی زمین به هوای « هاوک » و «شلمچه» از روی سامانه پرتابگر «مرصاد» آغاز شد.

موشک شلمچه

این سامانه ها که در کلاس متوسط تعریف می‌شوند، با چندین شلیک (یکی از بیشترین حجم آتش ها معلق به این سامانه‌ها بود) به مقابله با اهداف خود پرداختند.

موشک «شلمچه» یک موشک ایرانی ساخته شده بر اساس الگوی « هاوک » است که از روی سامانه های مختلف از جمله «مرصاد» (در این رزمایش) شلیک شد.

لحظه شلیک موشک شلمچه

از نمونه های دیگر این موشک می توان به موشک های «شاهین» اشاره کرد.

علاوه بر موشک «شلمچه»، قرارگاه پدافند هوایی خاتم الانبیا (ص) ارتش، یک سامانه موشکی دیگر نیز در برد متوسط رونمایی کرد که طی آن، سامانه «مرصاد» (نمونه بهینه شده و تغییر یافته) موشکی شبیه به موشک مورد استفاده در سامانه پدافندی «محراب» -روی شناورهای نیروی دریایی- شلیک می‌کند.

ازجمله دیگر تغییرات ایجاد شده در این سامانه می توان به دیجیتال شدن بسیاری از تجهیزات مربوطه و نیز افزایش برد رادار آن اشاره کرد.

امیر سید محمود موسوی سخنگوی رزمایش نیز با اشاره به شلیک سامانه موشکی «مرصاد»، آن را یکی از تجهیزات جدید ساخت متخصصان جوان کشور و صنایع دفاعی معرفی کرد و گفت: این تجهیزات در سالهای اخیر علی رغم تحریم های همه جانبه در حوزه نظامی بدست آمده است

در این رزمایش، نیروی هوافضای سپاه از سامانه موشکی «طبس» نیز بهره گرفت.

این سامانه هم مانند سامانه «سوم خرداد» در اردیبهشت ماه سال 93 در جریان بازدید رهبری رونمایی شد که می تواند اهداف را در برد متوسط مورد هدف قرار دهد.

همچون سامانه «سوم خرداد»، در «طبس» نیز علاوه بر موشک های « طائر »، از موشک «صیاد» هم استفاده شده است.

در کنار شلیک این موارد، نیروی هوافضای سپاه پاسداران، یک رادار آرایه فازی و کنترل هواپیمای شکاری با نام «بشیر» نیز رونمایی کرد.

این رادار که طی سالهای اخیر ساخته شده، می تواند اهداف را با سطح مقطع راداری کم مورد شناسایی قرار دهد.

* یک خبر خوب دیگر در حوزه راداری

امیر دریادار سیاری که در میانه این رزمایش به عنوان رئیس هیات مدیره برگزاری رزمایش میهمان برنامه گفتگوی ویژه خبری بود، بار دیگر تاکید کرد: تمام سامانه‌های به کار رفته در این رزمایش از صفر تا صد بومی هستند و یا بهینه شده‌اند. این توانمندی با وجود همه تحریم‌هایی که از ابتدای انقلاب بر کشورمان تحمیل شده، توسط ابتکار و خلاقیت جوانان پای کار به دست آمده است.

او یک خبر دیگر هم در حوزه راداری داد و گفت: سامانه راداری «باور»، با یک حرکت دیگر از نظر توانمندی، از سامانه راداری S-300 پیشی می‌گیرد و بهتر می‌شود.

سامانه باور373، در واقع یک سامانه موشکی جدید ایرانی برای بکارگیری علیه اهداف در برد بالاست که اصطلاحا آن را S300 ایرانی هم می‌نامند.

این سامانه که اکنون در آ ستانه رونمایی قرار دارد می تواند نیازهای ما را در مقابله با اهداف هوایی برد بلند ازجمله هواپیما و موشک بالستیک برطرف کند.

دریادار سیاری درباره همکاری قرارگاه پدافند هوایی خاتم الانبیاء (ص) ارتش، نیروی هوافضا سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و نیروی هوایی ارتش در اجرای این رزمایش مشترک نیز گفت: تمام نیروهای مسلح برای دفاع از مرزهای هوایی، دریایی و زمینی کشور یک دست و یک‌پارچه عمل می‌کنند. نتیجه اتحاد، انسجام و هماهنگی بین نیروهای مسلح، هم افزایی و افزایش توان بازدارندگی کشور است.

رئیس ستاد آجا با بیان اینکه رزمایش مشترک پدافند هوایی ولایت 97 عنوان پرشلیک ‌ ترین رزمایش را به خود اختصاص داده است، یادآور شد: اهداف این رزمایش هواپیماهای غول پیکر نبودند که به راحتی قابل مشاهده و رصد باشند. سامانه‌های موشکی حرکت هواپیمای با سرنشین را تا مرحله رصد و قفل کردن روی هدف کنترل می‌کردند اما شلیکی صورت نگرفت و هواپیماهای بدون سرنشین مورد هدف واقع شدند. پهپادهای مختلفی با سرعت‌ها و سطح مقطع راداری مختلف به کار رفته است که همگی بسیار کوچک هستند.

وی از رهگیری و انهدام تمام پهپادهای وارد شده به منطقه رزمایش توسط سامانه های راداری و موشکی خبر داد و افزود: همه پهپاد‌های حاضر در منطقه عملیاتی، شناسایی و یا رزمی هستند و در شرایط کاملا واقعی و با سرعت جت و سطح ارتفاع مناسب پرواز کردند. هیچ یک از پهپادهای وارد شده به منطقه رزمایش نتوانستند به خارج از این محدوده بروند و بازگشتی وجود نداشت. به کاربران و خدمه گفته شده که هیچ هدفی از منطقه خارج نشود. اگر سامانه‌ای روی هدفی قفل کرد و نتوانست هدف را مورد اصابت قرار دهد، امکان ندارد سامانه بعدی اجازه خروج از منطقه را به هدف پروازی بدهد.

آنچه در بالا گفته شد، بخش هایی از رزمایش بزرگ مشترک ولایت97 بود که در رسانه‌ها اعلام عمومی شد. طبیعتا در گستره 500 هزار کیلومتری این رزمایش اقدامات و سامانه های مهم و موثر دیگری هم بکار گرفته شدند که نیازی به گفتن آنها نبود و طبیعی هم هست که یک نیروی نظامی همه تاکتیک ها و توانمندی های خود را اعلام نکرده و دست خود را در مقابل دشمن رو نکند.