حمایت اقتصاددان‌ها از همتی

خبرگزاری تسنیم: روز گذشته عبدالناصر همتی در بندی از یادداشتی که در صفحه شخصی خود منتشر کرده بود، از پیشنهاد انتشار اوراق بدهی خبر داد و گفت: در خصوص کسری بودجه دولت، ناشی از سقوط شدید قیمت نفت و فرآورده های نفتی، برای چندمین بار تأکید می کنم؛ در شرایط حاضر اقتصادی، انتشار اوراق بدهی روش مناسب تری برای تأمین کسری و نیز جلوگیری از پولی کردن کسری بودجه و تورم است. بانک مرکزی آماده استفاده گسترده از عملیات بازار باز، برای کمک به دولت و رشد اقتصاد کشور است.

دولت با انتشار اوراق بدهی، نه تنها می تواند نیازهای خود را پوشش دهد، بلکه به تعمیق بازار بدهی و اصلاح ترازنامه بانکها نیز کمک کرده و ابزار کنترل بهتر تورم را در اختیار بانک مرکزی قرار می دهد. سطح پایین بدهی های دولت نسبت به استانداردهای دنیا، و روند آتی نرخ سود حقیقی و رشد اقتصادی، افق مناسبی در پیش روی دولت برای استفاده از این ابزار قرار داده است.

این بند از یادداشت همتی با واکنش های اقتصاددان ها همراه شد، برخی نوشتند تا به حال این حد از استقلال رئیس کل بانک مرکزی را در ایران ندیده بودند و برخی گفتند این نظر با سیاست پرداخت وام یارانه نقدی در تناقض است، برخی دیگر اما به حمایت از رئیس کل پرداخته و تأکید کردند: بهترین راه برای دولت انتشار اوراق است.

مجید شاکری در دفاع از پیشنهاد بانک مرکزی برای انتشار اوراق بدهی به منظور جبران کسری بودجه دولت ناشی از سقوط قیمت نفت، بجای برداشت از پایه پولی نوشت: در مواجهه با نیاز به اتخاذ سیاست انبساطی در مقابل کرونا و نیز پاسخ به کسر بودجه دولت، کسانی به سادگی توصیه به استفاده از پایه پولی می کنند. این گروه حتی تا حدی جلو می روند که سخن از خرید تضمینی بخشی از اوراق دولت بصورت ماهانه می کنند. واضح است که بدلایل متعدد این رویکرد نه قابل توصیه است و نه قابل دفاع.

وی تأکید دارد: کنار گذاشتن پیشنهاد انتشار اوراق دولت با بازارگردانی بانک مرکزی( که رییس کل بانک مرکزی هم رسما بر آن تاکید کرده) بنفع سناریوهای راحت طلبانه اى مثل برداشت از پایه پولی بصورت ضمانت شده، قطعا غیر قابل توصیه و غیر معقول است.

* یادم نمی‌آید رئیس کل بانک مرکزی تا این سطح از استقلال را نشان داده باشد

حامد قدوسی بعد از انتشار یادداشت اخیر همتی نوشت: رئیس کل بانک مرکزی به طور ضمنی مخالفت کرده و به دولت پیشنهاد کرده که به جای استقراض از بانک مرکزی، اوراق بدهی منتشر کند.

دو مشاهده سریع: 1- یادم نمی‌آید رئیس کل بانک مرکزی این سطح از «استقلال» را نشان داده باشد. 2- حرف‌هایی که متخصصان می زنند کم کم راهش را به سیاستگذاری باز می‌کند.

* اگر امروز بازار اوراق را تعمیق نکنی فردا دیر است

علی سعدوندی نیز در واکنش به یادداشت همتی نوشت: روزی که فکر می کنی همه درباره سیاست انبساطی مالی قانع شده اند باز می گردی به خانه اول!

او با اشاره به اختلاف نظر بین وزیر اقتصاد و رئیس کل بانک مرکزی و رئیس سازمان برنامه وبودجه در این پیام توییتری نوشته است: فرهاد معتقد به تأمین کسری بودجه از محل فروش دارایی‌هاست. عبدالناصر و محمد باقر تازه به اهمیت اوراق رسیده‌اند. اولویت با فروش سهام است اما اگر از امروز بازار اوراق را تعمیق نکنی فردا دیر است.

* نباید کسری بودجه دولت «پولی» شود

علی چشمی نیز در پیامی توییتری نوشته است: بند 1 متن رئیس کل بانک مرکزی با بند 3 نمی‌خونه! بند 1 گفتن داریم یک کار شبه بودجه ای می کنیم و 19.3 هزار میلیارد تومان از محل پایه پولی وام یارانه دادیم و به بنگاه ها هم خواهیم داد. این رو مجبوره!

بند 3 گفتن نباید کسری بودجه دولت پولی بشه یعنی پایه پولی مستقیم بره بالا. اما این درسته.