هدف از افزایش قیمت بنزین رفع کسری بودجه بود

خبرگزاری مهر: سجاد برخورداری در سومین کنفرانس حکمرانی و سیاست گذاری عمومی در نشستی با عنوان «اصلاح یارانه بنزین» با بیان اینکه یارانه را به این معنا تعریف می‌کنیم که کالایی که پایین‌تر از قیمت تمام شده عرضه می‌شود، مابه التفاوت آن تا قیمت واقعی توسط دولت پرداخت می‌شود، گفت: در این خصوص که آیا بنزین همچنان با نرخ یارانه‌ای به مردم واگذار می‌شود، اختلاف نظر وجود دارد. تا زمانی که دولت نگوید چه هزینه‌ای برای واردات و یا تولید بنزین صرف می‌کند و چه درآمدی از فروش آن دارد نمی‌توانیم به این کالا، کالای یارانه‌ای بگوییم. من فکر می‌کنم دولت از این وضعیت سو استفاده می‌کند و مرتب می‌گوید یارانه پرداخت می‌کند.

وی با بیان اینکه معتقد نیستم که بنزین کالایی نیست که در تمام دنیا نرخ مشابهی دارد، اظهار داشت: مقایسه قیمت بنزین در ایران با سایر کشورها، ساده انگاری موضوع است. چون قیمت بنزین در کانادا و امریکا نیز با یکدیگر تفاوت دارد که نشأت گرفته از شرایط اقتصادی این کشورهاست و نباید بگوییم قیمت بنزین در ترکیه چند برابر نرخ بنزین در ایران است، چون شرایط اقتصادی این دو کشور کاملاً متفاوت هستند.

عضو هیئت علمی دانشگاه تهران با اشاره به اهدافی که دولت برای افزایش نرخ بنزین اعلام کرده، تصریح کرد: دیدیم که هیچ اتفاقی در کاهش آلودگی یا ترافیک و یا میزان مصرف آن رخ نداد، چون تفکر اشتباهی داشتیم و به جای ایجاد بازار برای این کالا به قیمت آن چسبیده ایم.

برخورداری با تأکید بر اینکه از میزان مصرف سوخت را علاوه بر قیمت، شرایط دیگر نیز تعیین می‌کند، گفت: وقتی خودرویی تولید می‌کنیم که استاندارد مصرف آن دو برابر استاندارد جهانی است، معلوم است که افزایش قیمت بنزین تغییری در مصرف آن ایجاد نمی‌کند. به نظر می‌رسد دولت‌ها عمدتاً با تغییر قیمت بنزین به دنبال رفع کسری بودجه خود هستند که آن هم در کوتاه مدت جواب می‌دهد.

وی برای اصلاح قیمت بنزین یادآور شد: اگر ۵ سال به بخش خصوصی فرصت بدهند تا سطح تولید بنزین را به سطح سرانه مصرف برساند، می‌بینیم که به تدریج قیمت بنزین به تعادل رسیده و دولت هیچ گاه دغدغه قیمت گذاری نخواهد داشت.

عضو هیئت علمی دانشگاه تهران به تجربه واگذاری قیمت‌ها به بازار اشاره و خاطرنشان کرد: در هند، دولت تعیین کننده قیمت برق بود، ولی یک بار برای همیشه آن را به بازار واگذار کرده است که اتفاقاً نرخ بازاری آن از نرخ دولتی کمتر شد.

برخورداری ادامه داد: برای جبران خساراتی که به خانواده‌های فقیر و کم درآمد از محل قیمت گذاری بنزین از طریق بازار آزاد ایجاد می‌شود، می‌توان به سیستم‌های حمایتی رایج در دنیا رو آورد.

وی درباره تجربه شکست آزادسازی قیمت بلیت هواپیما، یادآور شد: اگر دیدیم که تغییر قانون قیمت گذاری بلیت هواپیما در بازار آزاد شکست خورد به این علت بود که اساساً چنین بازاری شکل نگرفت. تا پیش از آزادسازی قیمت گذاری بلیت هواپیما، سوخت، فرودگاه و ناوگان در اختیار دولت بود و هر قیمتی که می‌خواست تعیین می‌کرد. برای آزادسازی باید این انحصار‌ها شکست می‌شد که چنین اتفاقی رخ نداد و به ایرلاین‌ها گفتند که خودتان قیمت‌ها را تعیین کنید. هنوز هم می‌بینیم که هما ایرلاین زیان ده است و اتفاقاً گران‌ترین قیمت بلیت‌ها نیز به ایران ایر اختصاص دارد.