استراتژی جدید ایران برای مقابله با تحریم ها چیست؟

خبرگزاری تسنیم: یک موسسه پژوهشی آمریکایی با تحلیل طرح پیش فروش نفت ایران برای دور زدن تحریم‌های آمریکا نوشت: ایران با این کار از یک سو می‌تواند سهم خود از بازار نفت را حفظ کند و از سوی دیگر اعتبارات لازم برای سرمایه گذاری و خرید کالا را فراهم نماید.

به گزارش اندیشکده آمریکایی شورای آتلانتیک، اسحاق جهانگیری معاون رئیس جمهور ایران در هشتم جولای اعلام کرد هر کشور قدرتمندی که می‌خواهد با ایران کار کند، می‌تواند نفت ایران را پیش‌خرید کند. ایران سعی دارد مشتریان سنتی خود را قانع کند نفت را برای تحویل در آینده در ازای سرمایه گذاری کالا یا خدمات بخرند. پیش فروش نفت قرار است تحریم‌های آمریکا را دور بزند.

با این شیوه ایران می‌تواند به اعتبار‌های لازم برای سرمایه گذاری و خرید کالا و خدمات دست یابد. همچنین می‌توان از آن به عنوان یک اعتبار شناور در اینستکس استفاده کرد. اینستکس ساز و کار مالی است که توسط اتحادیه اروپا به تبعیت از برجام ایجاد شده است. کشور‌های اروپایی همگی خرید نفت از ایران را از نوامبر ۲۰۱۸ پس از اعمال دوباره تحریم‌ها آمریکا علیه ایران متوقف کردند.

مقامات ایران بار‌ها اعلام کردند شرط اصلی آن‌ها برای ماندن در برجام توانایی فروش نفت است؛ بنابراین پیش فروش نفت می‌تواند راه حلی عملی برای ایران و کشور‌های اروپایی باشد و کمک می‌کند اقتصاد ایران در بحبوحه‌ی تحریم‌ها سرپا بماند.

از زمان اعلام لغو معافیت‌های خرید نفت ایران در آوریل، تولید نفت ایران به ۲.۳ میلیون بشکه در روز کاهش یافت و صادرات نفت این کشور تا ۳۸۰ هزار بشکه در روز پایین آمد. سهم بازار ایران تا حد زیادی توسط سایر اعضای اوپک از جمله عربستان، امارات و عراق گرفته شده است. بازار میعانات گازی ایران در کره جنوبی حالا در اختیار آمریکا قرار دارد. ایران سعی می‌کند استراتژی‌هایی برای حفظ حداقل سهم خود پیدا کند.

پیش فروش نفت در ازای سرمایه گذاری، کالا و خدمات کمک می‌کند ایران سهم بازار خود را پس از برداشته شدن تحریم‌ها یا بی اثر شدن آن‌ها بازپس بگیرد. اگر ایران موفق شود قرارداد‌هایی با کشور‌های هند، چین و کره جنوبی برای پیش خرید نفت ببندد، حداقل سهم بازار آن در این کشور‌ها برای بعد از تحریم‌های آمریکا تضمین می‌شود.

این استراتژی همچنین می‌تواند تأثیر تحریم‌های آمریکا را از بین ببرد. هر کشوری که به صورت اعتبار، کالا یا سرمایه گذاری به ایران پول قرض بدهد، در کوتاه مدت پس خواهد گرفت؛ بنابراین این کار صادرات نفت ایران به مشتریان سنتی آن را در آینده برای تسویه این بدهی‌ها تضمین می‌کند. همچنین کمک می‌کند تاثیر تحریم‌ها کاهش یابد.

ولی این سوال باقی می‌ماند که خریدار اصلی نفت ایران کیست؟ این احتمال که روسیه نفت ایران را در ازای حمایت سیاسی و اقتصادی بالای آن پیش خرید کند بالاست.

در میان مشتریان آسیایی نفت ایران، به نظر می‌رسد هند و چین نفت این کشور را پیش خرید کنند. ولی چین در حال حاضر با آمریکا کار می‌کند تا به یک چارچوب برای روابط بلند مدت اقتصادی و تجاری برسند. چین همچنین گاز طبیعی مایع را از آمریکا وارد می‌کند. ‌ نمی‌توان تصور کرد هند روابط نظامی، انرژی و تجاری خود را با آمریکا با خرید نفت ایران به خطر بیاندازد، در حالیکه ایران روابط بزرگ تاریخی با این کشور دارد و منفعت هند در سرمایه گذاری و مدیریت بندر چابهار است.

اتحادیه اروپا با پیش خرید نفت ایران می‌تواند مکانیسم اینستکس را زنده کند. بدون مشارکت اتحادیه اروپا سخت است تصور کنیم کسب و کار‌های خصوصی و پالایشگاه‌های مستقل با خرید و پالایش نفت ایران تا زمان برطرف شدن کامل تحریم‌ها، روابط تجاری خود را با شرکت‌های آمریکایی به خطر بیندازند.