چگونه می‌توان ریسک ناشی از سیل را از طریق بازار سرمایه مدیریت کرد؟

خبرگزاری تسنیم: یک کارشناس بازار سرمایه گفت: استفاده از ابزار اوراق بهادار فاجعه‌آمیز یکی از راه‌حل‌های عبور از بحران‌هایی مانند سیل و زلزله است که هم به مدیریت ریسک برای شرکت‌های بیمه و دولت کمک می‌کند، و هم اینکه سهامداران و مردم حادثه‌دیده از آن‌ها سود می‌برند.

زهرا منشوری با اشاره به این که طی روز‌های اخیر و در آغاز سال ۹۸ شاهد خسارات‌های سنگینی بر جان و مال هموطنانمان بوده‌ایم، گفت: این خسارات‌ها هزینه‌های بالایی بر دولت و شرکت‌های بیمه وارد کرده که ممکن است برای تامین هزینه‌ها و خسارت‌های آن، متحمل شرایط سخت شوند.

این کارشناس بازار سرمایه افزود: در این زمینه استفاده از ابزار اوراق بهادار فاجعه‌آمیز یا همان cat bond یکی از راه‌حل‌های عبور از بحران‌های این چنینی است.

وی اضافه کرد: سازوکار اوراق فاجعه‌آمیز به نحوه‌ای است که ریسک ناشی از حوادث طبیعی از جمله سیل، زلزله، افزایش مرگ و میر ناشی از بیماری‌های واگیردار، خسارت‌های وارده بر زمین‌های کشاورزی و ... را به بازار سرمایه منتقل می‌کند؛ به عبارت دیگر این اوراق ابزار مدیریت ریسک برای شرکت‌های بیمه و حتی دولت‌ها است.

منشوری با اشاره به این که بسیاری از شرکت‌های بیمه و بیمه‌های اتکایی در دنیا از این اوراق برای کنترل ریسک خود استفاده می‌کنند، ادامه داد: Cat bond‌ها مهمترین و پرانتشارترین اوراق بهادار مربوط به بیمه هستند که در این رابطه در سه ماهه اول ۲۰۱۹ بالغ بر ۲.۸ میلیارد دلار در موضوعات متفاوت منتشر شده است. ضمن این که این اوراق ضعف‌های بیمه اتکایی را نیز ندارد که از جمله آن به ناکارایی بیمه اتکایی زمانی که ریسک‌های با هم هم‌بسته باشند می‌توان اشاره کرد.

وی گفت: علاوه بر این، اوراق بهادار فاجعه‌آمیز بخاطر داشتن همبستگی صفر با دیگر فاکتور‌های بازار سرمایه (بتای صفر) برای سرمایه‌گذاران به منظور تنوع‌بخشی سبد سهام جذاب می‌باشد.

به گفته این کارشناس بازار سرمایه، اوراق فاجعه‌آمیز از نظر هزینه در مقایسه با بیمه اتکایی سنتی، برای ریسک‌های با احتمال کم و شدت زیاد، برای پوشش تکمیلی و معاملات بزرگ مناسب هستند. همچنین این اوراق اگر بدرستی ساختار‌دهی شود، می‌توانند ریسک اعتباری (خطر ورشکستگی) که در ذات سیاست‌های بیمه‌ی اتکایی است، را بطور قابل توجهی کاهش یا حتی از بین ببرند.

وی تصریح کرد: در خصوص اوراق فاجعه‌آمیز ذکر این نکته نیز لازم است که مکانیزم طراحی آن به‌گونه است که سرمایه‌گذاران در صورت پایدار بودن و کاهش یافتن نرخ خسارت وارده، به سود دست خواهند یافت و در صورت افزایش نرخ خسارت متضرر خواهند شد.

این کارشناس بازار سرمایه افزود: متقابلا از منظر شرکت بیمه صادرکننده اوراق، در صورت پایدار بودن و یا کاهشی بودن نرخ خسارت، می‌بایست سود سرمایه‌گذاران را پرداخت کنند که این سودبخشی از حق بیمه‌ای است که از قرارداد‌های بیمه‌ای اخذ می‌شود و در صورت افزایش خسارت شرکت بیمه، از سود حاصل از این اوراق، ضرر ناشی از افزایش خسارت بیمه‌نامه‌ها را جبران می‌کند.

وی اذعان کرد: انتشار این اوراق نیاز به تاسیس نهاد واسط SPV دارد که به عنوان امین بین سرمایه‌گذار و شرکت بیمه عمل می‌کند و عمر این نهاد وابسته به عمر اوراق منتشره می‌باشد.

منشوری در خصوص فرایند اوراق بهادارسازی بیمه نیز گفت: این فرایند شامل دو اصل است؛ نخست تبدیل جریان نقدی تعهدات (بیمه گر) به اوراق بهادار مالی قابل معامله و دیگری انتقال ریسک تعهدات بیمه‌گر به بازار سرمایه از طریق معاملات این اوراق بهادار.

این کارشناس بازار سرمایه اظهار داشت: با توجه به مزایای انتشار این اوراق در پوشش ریسک حوادثی مانند سیل و زلزله و نیز تجربه دنیا در این زمینه، لازم است نهاد‌های زیربط از جمله سازمان بورس اوراق بهادار با همراهی نهاد‌های سیاست‌گذار و ناظر خسارات‌های حوادث طبیعی را از طریق بازار سهام مدیریت کند، ضمن این که این اتفاق به معرفی یک ابراز جدید به بازار سرمایه و همچنین افزایش بیشتر عمق بازار سهام نیز کمک می‌کند.