صفرهای پرحاشیه

خبرگزاری ایسنا: در روزهایی که بازار ارز در صدر جریان‌های اقتصادی ایران جولان‌دهی می‌کند و از محورهای اصلی بحث‌ها در محافل اقتصادی است، رئیس کل بانک مرکزی از پیشنهاد خود به دولت برای حذف چهار صفر از پول ملی سخن گفت. البته اعلام بدون توضیح او که موجب گنگی و سرگردانی شد و به نوعی از اظهاراتش این شائبه ایجاد شده که قرار است به زودی صفرهای پول ملی حذف شود؛ آن‌هم در شرایط موجود اقتصادی.

در این میان طولی نکشید که بار دیگر توضیحاتی ارائه شد. این‌بار گفته‌های همتی از این حکایت داشت که بحث حذف صفر از پول ملی با وجود ارائه لایحه به دولت ممکن است دو سالی تا اجرایی شدن زمان‌بر باشد.

آن طور که رییس کل بانک مرکزی گفته است، در کنار تصویب دولت و تائید مجلس برای حذف چهار صفر از پول ملی، انجام کارهای کارشناسی مربوطه نشان از دوره‌ای زمان‌بر برای طی فرایند اجرایی شدن دارد. در عین حال که اصلاح پول ملی به منظور اصلاح نظام بانکی و بکارگیری ابزارهای نوین سیاست‌های پولی و شیوه‌های جدید و کارآمد نظارت بر بانک‌هاست و عملیاتی شدن آن متاخر از اصلاح نظام بانکی خواهد بود.

وی همچنین در مورد شرایط دیگر حذف صفر هم توضیح داده و گفته که بعد از قانونی شدن حذف صفر پول‌های جدید و با جایگزینی آنها با اسکناس‌های فرسوده قبلی وارد چرخه می‌شود و قابل مقایسه با هزینه چاپ اسکناس‌های فعلی نخواهد بود.

در حالی حذف چهار صفر از پول ملی بار دیگر و در زمان ریاست همتی در بانک مرکزی مطرح می‌شود که موضوع، جدید نیست و رؤسای کل بانک مرکزی در حداقل دو دوره پیش هم این موضوع را مورد توجه قرار داده بودند اما به دلیلی اجرایی نشد؛ به طوری که در اواسط دهه ۱۳۸۰ و در زمان ریاست جمهوری محمود احمدی‌نژاد بود که حذف صفر از پول ملی به عنوان راهکاری برای افزایش ارزش آن مطرح و با وجود بحث‌ها و بررسی‌های زیادی که در این رابطه انجام شد، شرایط ناپایدار اقتصادی از جمله پیش آمدن بحران‌های ارزی و اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها که موجب افزایش تورم شده بود در نهایت این پیشنهاد را بایگانی کرد.

سیف که به ریاست بانک مرکزی منصوب شد در ابتدا از تمایل بانک مرکزی و عدم مخالفت آن با حذف صفر از پولی سخن گفت اما آن را به شرایط پایداری اقتصادی و به طور ویژه تورم تک رقمی پایدار مشروط اعلام کرد. این در حالی بود که حذف صفر بار دیگر از سوی یکی دیگر از مسئولان در وزارت اقتصادی مطرح می‌شد ولی مواضع بانک مرکزی نشان از مخالفت برای اجرا در آن زمان حکایت و تاکید داشت که تا زمانی که شرایط فراهم نباشد به این موضوع ورود نخواهد کرد و این گونه هم شد.

حتی زمانی هم که در سال ۱۳۹۵ دولت و البته بانک مرکزی در لایحه بانکداری اسلامی پیشنهاد تبدیل واحد پول ملی از ریال به تومان را ارائه کرد و این شائبه ایجاد شد که موضوع حذف سه صفر است، بار دیگر بانک مرکزی تاکید کرد که اینگونه نیست و با وجود این‌که اقدامات لازم و بررسی‌های کارشناسی در بانک مرکزی برای حذف صفر از پول ملی انجام شده و پیش نیازهای آن کاملا شناسایی شده اما اجرایی کردن آن مستلزم دستیابی به شرایط مناسب اقتصادی است.

حال این بار همتی، در جایگاه ریاست بانک مرکزی موضوع را مطرح کرده اما این موضوع با وجود اینکه پیشنه‌ای در سال‌های گذشته داشته و انجام مقدمات آن از پیش در دستور بانک مرکزی بوده است، باتوجه به شرایط فعلی و فرایندی که باید طی شود، به زودی اتفاق نخواهد افتاد و طبق اعلام آقای رییس کل، حدودا دو سالی برای اجرای آن زمان لازم است.

این در حالی است که با توجه به شرایط ارزی که در حدود یکسال گذشته بازار ارز پشت سر گذاشته و دستخوش بی‌ثباتی بوده است و از سوی دیگر تورم که در سال جاری تک‌رقمی را رها کرده و اکنون چند ماهی می‌شود که رو به رشد حرکت می‌کند و تا ۲۰ درصد برای سالانه و بالای ۳۰ درصد در نقطه به نقطه پیش رفته است و همچنین نقدینگی روند رشد دارو و راهکار جذبی برایش در نظر گرفته نشده، در مجموع شرایط مناسب اقتصادی برای حذف صفر از پول ملی فراهم نیست؛ موضوعی که کارشناسان و مدیران بانکی هم به آن اذعان دارند و می‌گویند این طرح در شرایط فعلی به بهبود اوضاع اقتصادی نمی‌تواند کمک کند و فقط مردم را سرگرم خواهد کرد.