امکان تشخیص پولشویی و تقلب با تحلیل تراکنش‌های بانکی

خبرگزاری فارس: به نقل از مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، محمد شهرام معین رییس پژوهشکده فناوری اطلاعات پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات در تعریف کلان داده‌ها یا داده‌های عظیم، گفت: داده‌هایی با حجم بالا که با ابزار‌های پردازش داده‌های سنتی قابل پردازش نباشند و ۳ ویژگی حجم، سرعت و تنوع را دارند را کلان داده می‌گویند.

وی افزود: حجم داده‌ها در چند سال اخیر به سرعت افزایش یافته است، به طوری که عنوان می‌شود، در پنج سال اخیر به اندازه ابتدای تاریخ تاکنون اطلاعات تولید شده است.

رییس پژوهشکده فناوری اطلاعات، تصریح کرد: از طرفی الگوریتم‌های پردازش کلان داده‌ها کامل‌تر شده‌اند و امکانات پردازشی و ذخیره سازی و سرور‌های قوی و مراکز داده با توان بالا و ذخیره سازی در حد پتا و زتا بایت و بالاتر ایجاد شده‌اند و از طرفی الگوریتم‌های هوش مصنوعی، یادگیری ماشین و داده کاوی پیچیده‌تر و کاملتر شده‌اند و این دو با هم، امکان ذخیره سازی، پردازش و تحلیل داده‌ها و استخراج دانش و معنا از آن‌ها را فراهم کرده است.

وی با اشاره به اقدامات وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در حوزه کلان داده ها، افزود: از چند سال پیش وزارت ارتباطات حوزه کلان داده‌ها را در کنار ۵G، اینترنت اشیا، و یارانش ابری و زنجیره بلوکی به عنوان فناوری‌های نوین در اولویت کاری خود قرار داده است.

معین نخستین اقدام پژوهشگاه ارتباطات در حوزه کلان داده‌ها را تهیه نقشه راه این حوزه عنوان کرد و گفت: در این نقشه راه، جنبه‌های مختلف حقوقی و کسب و کاری آن دیده شده است و بعد از اعمال آخرین اصلاحات و به روز رسانی به زودی برای تصویب به وزارت ارتباطات ارایه می‌شود.

وی موضوع رگولاتوری کلان داده‌ها را یکی دیگر از اقدامات پژوهشکده فناوری اطلاعات اعلام کرد و افزود: پروژه رگولاتوری کلان داده‌ها با درخواست سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی از سال ۹۶ در حال انجام است و در مراحل پایانی قرار دارد که به نتایج خوبی نیز رسیده است.

رییس پژوهشکده فناوری اطلاعات برگزاری فروم‌های کلان داده‌ها را یکی دیگر از اقدامات این پژوهشکده بیان کرد و گفت: این نشست‌ها از سال ۹۶ در قالب تبادل نظر و جامعه آزاد کلان داده‌ها برگزار می‌شود، چرا که یکی از اقدامات مهم در حوزه فناوری‌های نوین ایجاد جامعه آزاد است که در آن تبادل دانش و به اشتراک گذاری اطلاعات بین ذینفعان این حوزه انجام می‌شود.

وی حکمرانی داده‌ها و کلان داده‌های کشور را یکی دیگر از موضوعات بسیار مهم این حوزه اعلام کرد و افزود: در این موضوع در حال تهیه پیش نویس لایحه‌ای حکمرانی داده‌ها و کلان داد‌ها هستیم که با تصویب این لایحه مشکلات شناسایی داده‌ها و کلان داده‌ها، امنیت و حریم خصوصی و خلا قانونی دسترسی به این کلان داده‌ها، تجمیع و یکپارچه سازی و تحلیل آن‌ها در اندازه‌های بزرگ از جمله اشل ملی مرتفع شود.

معین تصریح کرد: کلان داده‌هایی که در کشور وجود دارد بیشتر در دولت تولید می‌شود و ملی است، ولی در برخی مواقع بخش دولتی در مورد اهمیت آن آگاهی ندارد.

وی یکی دیگر از اقدامات پژوهشکده فناوری اطلاعات را تعریف پروژه تجهیز آزمایشگاه کلان داده‌ها دانست و افزود: هدف این آزمایشگاه که توسعه و تست الگوریتم‌ها و آزاد گذاشتن رسانی کلان داده‌هایی است که بخش خصوصی به سهولت به آن‌ها دسترسی ندارد.

رییس پژوهشکده فناوری اطلاعات پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات تاکید کرد: ایجاد زیست بوم و چرخه کلان داده‌ها به دلیل هزینه‌های بالا یا عدم امکان ورود بخش خصوصی در برخی حوزه‌ها ممکن است دچار مشکل شود و به همین علت آزمایشگاه کلان داده‌ها با هدف کمک به بخش خصوصی، در این پژوهشگاه تجهیز می‌شود.

وی با اشاره به اینکه آزمایشگاهی با ویژگی‌ها آزمایشگاه کلان داده‌های پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات در کشور وجود ندارد، افزود: این آزمایشگاه که در سال ۹۸ راه اندازی می‌شود، در حوزه کلان داده‌ها به تجاری سازی و صنعتی کردن این حوزه کمک می‌کند.

معین تصریح کرد: بزرگترین مزیت تحلیل‌های کلان داده‌ای افزایش بهره وری در حوزه‌های مختلف، از جمله کشاورزی، انرژی و سلامت، خرده فروشی، مالی، کاربرد‌های بانکی و حمل و نقل و سنجش است.

وی با اشاره به کاربرد‌های کلان داده‌ها در حوزه بانکی نیز گفت: به عنوان مثال با تجزیه و تحلیل تراکنش‌های بانکی می‌توان تقلب و پولشویی را تشخیص داد.

معین، طبقه بندی امنیتی کلان داده‌ها را یکی دیگر از اقدامات پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات در این حوزه بیان کرد و گفت: این موضوع در قالب یکی پروژه در حال تعریف بوده که به زودی به تصویب رسیده و اجرایی خواهد شد.

وی در بخش دیگری از این گفت: گو به پیمایش وضعیت کلان داده‌ها در سال ۹۶ درباره وضعیت حال حاضر این حوزه در کشور اشاره کرد و افزود: برای پیمایش وضعیت کلان داده‌ها از شرکت‌ها و فعالان این حوزه در دو نمایشگاه الکامپ و تله کام و همچنین از صاحب‌نظران این حوزه نظرخواهی شد و این پیمایش در قالب رگولاتوری کلان داده‌ها به صورت مقایسه‌ای ادامه پیدا کرد که وضعیت ما در این حوزه در حال حاضر را نشان می‌دهد.

معین تصریح کرد: اطلاعات پیمایش کلان داده‌ها و نیز دیگر فعالیت‌های پژوهشگاه در این خصوص در سایت طرح کلان داده‌ها به آدرس bigdata.itrc.ac.ir قابل دسترس است.

رییس پژوهشکده فناوری اطلاعات تاکید کرد: اگر در حوزه کلان داده‌ها سرمایه گذاری و از آن حمایت شود آینده خوبی در انتظار این حوزه بوده و ارزش‌های زیادی از آن می‌توان استخراج کرد.