سرنوشت مبهم خودرو‌های خارجی در بازار ایران

عصر خودرو: سعید موتمنی رئیس اتحادیه نمایشگاه‌داران خودرو اظهار داشت: متاسفانه، چون بازار انحصاری است و بازار در دست خودروسازان قرار دارد به راحتی بازار را کنترل می‌کنند. مدت‌ها است که خودروسازان خودرو به بازار عرضه نکرده‌اند و ما که در بازار هستیم میبینیم که مشتری نیست و بازار دچار رکود است. حال چرا در این شرایط باید قیمت خودرو ۵۰ تا ۱۰۰ درصد افزایش یابد؟ فرض کنیم نمایشگاه داران به دروغ می‌گویند عرضه قطره چکانی شده پس چرا خودروسازان خودرو‌های ثبت نامی را تحویل نمی‌دهند و این تحویل‌ها به تاخیر می‌افتد؟ اگر خودروسازان به صورت مستمر خودرو به بازار عرضه می‌کنند پس چرا خودرو به مشتریان طرح‌های پیش فروش خود تحویل نمی‌دهند؟

تعداد ورودی روزانه خودرو به بازار ایران خودرو و سایپا از ابتدای امسال حدود ۴۰۰ هزار خودرو پیش فروش کرده اند. رئیس انجمن قطعه سازان می‌گوید عرضه خودرو ۱۵ درصد کاهش داشته است. پس اگر میزان تولید پارسال ۱ میلیون ۵۳۴ هزار خودرو در نظر گرفته شود ماهانه حدود ۱۲۷ هزار و ۸۳۳ دستگاه و هفت ماه نخست سال گذشته ۸۹۴ هزار و ۸۳۳ دستگاه به بازار عرضه شده است. پس با یک حساب ساده و کاهش ۱۵ درصدی عرضه خودرو تا پایان مهرماه سال جاری حدود ۷۶۰ هزار و ۶۰۸ دستگاه خودرو عرضه شده است و با این محاسبات پس روزانه حدود ۳ هزار و ۶۲۱ دستگاه خودرو به بازار تزریق شده است.

کدام خودرو‌ها بازاری ملتهب دارند؟ دبیر انجمن خودروسازان یک هفته پیش از توقف خط تولید ساندرو به دلیل تحریم‌ها و تعلیق قرارداد رنو با ایران خبر داد. با وجود تولید محصولات رنو در کشور، اما به گفته فعالان حوزه خودرو این میزان تولید جوابگو نیست. در قرارداد رنو تامین قطعه ۵۰۰ دستگاه ذکر شده بود که با تعلیق فعالیت شرکت رنو، شرکت‌های ایرانی را با حجم بالایی از معوقات و تعهدات تنها گذاشت. در این شرایط با وجود تاخیر یک تا دوماه تحویل سایر محصولات خانواه رنو، اما ساندرو با تاخیر ۶ ماهه مواجه شده است و این موضوع باعث شده است قیمت این خودرو به بالای ۱۲۰ میلیون تومان برسد.

طرفداران دو آتیشه خودروی مگان باید دید سرنوشت مشتریان خودروی ساندرو استپ وی و ساندرو معمولی همانند خریداران مگان خواهد شد یا خیر. یکی از مسئولین می‌گوید: بعد از شروع تحریم‌ها در سال ۹۰ واردات تعدادی از قطعات خودروی مگان که از انگلیس وارد می‌شد با مشکل مواجه شد و خودروسازان نتوانستند به تعهدات خود عمل کنند. بعد از گذشت ۷ سال از آن موضوع تعداد ۱۰ تا ۱۵ نفر از کسانی که برای این خودرو ثبت نام کرده بودند حاضر به جایگزین کردن خودروی دیگر نشدند و جریمه تاخیر از شرکت پارس خودرو دریافت می‌کنند

توقف تولید خودرو‌های چینی حال در کنار خودرو‌های شرکت رنو که با مشکلاتی برای عرضه مواجه شده‌اند خودرو‌های چینی نیز در این روز‌ها دچار مشکلاتی هستند. یکی از متقاضیان برلیانس H۳۳۰ که امسال این خودرو را پیش خرید کرده می‌گوید: دوماه پیش خودروسازی سایپا به او پیامک داده که خودروی شما آماده تحویل بوده و نسبت به تکمیل وجه اقدام کنید. حال پس از گذشت ماه‌ها وقتی به شرکت سایپا مراجعه کرده است به او گفته اند که به جای برلیانس می‌توانید خودروی دیگر تحویل بگیرید. محمدرضا نجفی منش رئیس انجمن قطعه سازان درباره کاهش تولید خودرو‌های چینی می‌گوید: قرارداد تامین قطعه با چینی‌ها هیچ مشکلی ندارد، اما به دلیل تحریم‌های بانکی و نقل و انتقال ارز این موضوع به کندی در حال انجام است. طبق گفته نجفی منش مسئولان هر دو کشور در حال رایزنی برای حل مشکل هستند و در صورت حل مشکل خط تولید خودرو‌های چینی مانند برلیانس به حالت قبل بازمی‌گردد.

تعطیلی نمایندگی فروش شرکت رنو نمایندگی فروش شرکت رنو ساختمان خود را در خیابان ولیعصر تخلیه کرده است. این نمایندگی خودرو‌های شرکت رنو را به صورت CBU وارد بازار می‌کرد و به فروش می‌رساند. حال دیگر محصولی برای عرضه ندارد و بر اساس آمار منتشر شده توسط شرکت رنو این شرکت بخاطر تحریم‌های آمریکا فعالیت‌های خود را در ایران تعلیق کرده است. فروش شرکت رنو در سپتامبر ۲۰۱۸ در کشور به صفر رسیده و این در حالی است که سال گذشته در همین بازه زمانی حدود ۱۰ هزار و ۹۳۲ هزار دستگاه را در بازار ایران به فروش رسانده بود. شرکت رنو فروش محصولات خود در ۹ ماه نخست سال ۲۰۱۸ را حدود ۱۳ درصد کاهش داده و به ۹۶ هزار دستگاه رسانده است. این در حالی است در مدت مشابه سال گذشته نزدیک به ۱۱۰ هزار و ۵۴۹ دستگاه در ایران به فروش رسید بود. همچنین شرکت رنو در سال ۲۰۱۷ حدود ۱۶۲ هزار ۷۹ دستگاه در بازار ایران به فروش رساند که نسبت به ۲ سال ۲۰۱۶ افزایش ۴۹.۳ درصدی را در پی داشته بود. همچنین در سال ۲۰۱۶ نسبت به سال ۲۰۱۵ با فروش ۱۰۸ هزار و ۵۳۶ دستگاه رشد ۱۱۰ درصد داشته بود. شرکت‌های ایران خودرو و سایپا در ۶ ماه نخست امسال حدود ۵ هزار میلیارد تومان ضرر کرده‌اند. محمدرضا نجفی منش در مورد زیان خودروسازان بیان داشت: وقتی قرار است خودروسازان سالانه ۱۰ هزار میلیارد تومان ضرر کنند چرا خودرو بیشتر به بازار عرضه کنند. حال خودروسازان بر خلاف صحبت‌های این فعالان حوزه خودرو، دلیل اصلی کاهش عرضه را کمبود قطعه بیان می‌کنند. خودروسازان می‌گویند شرکت‌های خارجی حاضر به حمل محموله‌های ایرانی نیستند و شرکت کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران اینکار را انجام می‌دهد. حال به توجه به ظرفیت محدود شرکت کشتیرانی، اولویت به کالا‌های اساسی و دارو داده شده است و باعث شده قطعه به سختی به دست خودروسازان برسد و باعث کاهش تولید و عرضه شود. رئیس انجمن قطعه سازان می‌گوید: برای ساخت یک خودر بیش از ۳۳۰۰ قطعه استفاده می‌شود که اگر یکی از این قطعه‌های نباشد امکان ورود محصول به بازار وجود نخواهد داشت.

محصولات مدیران خودرو ۵۵ درصد افزایش داشته است در شرایطی که بازار دچار کمبود عرضه است مدیران شرکت مدیران خودرو قیمت محصولات خود را ۵۵ درصد افزایش داده‌اند و به دنبال افزایش ۳۰ درصدی دیگر هم هستند. یکی از خریداران خودروی X۲۲ اکسلنت از شرکت مدیران خودرو که در هفتم شهریور ۹۷ مراجعه و مبلغ ۵۸ میلیون تومان بابت ودیعه برای پیش خرید با قیمت غیرقطعی پرداخت کرده می‌گوید: در این تاریخ قیمت این خودرو در نمایندگی ۸۶ میلیون ۵۰۰ هزار تومان بود. قرار بود این خودرو ۶۰ روزه تحویل داده شود که طی تماسی که از شرکت مدیران خودرو گرفته شد اعلام کردند ۹۰ روز تحویل داده می‌شود. در هنگام ثبت نام مسئول فروش افزایش ۵ تا ۱۰ درصدی را مطرح کرد، اما در تاریخ ۳ مهرماه مشخص شد قیمت این خودرو ۵۵ تا ۶۰ درصد افزایش داشته و به من اعلام کردند برای دریافت خودرو باید مبلغ ۱۲۸ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان پرداخت کنم. وی بابت این افزایش قیمت نجومی از این شرکت سوال پرسیدم در جواب گفتند که، چون نرخ ارز افزایش داشته ما هم باید قیمت محصولات خود را افزایش بدهیم. این خودروساز به من اعلام کرده است که اگر زودتر مبلغ را پرداخت کنم و زودتر خودرو را تحویل بگیرم به نفع من است، زیرا قرار است ۴۵ درصد دیگر قیمت‌ها افزایش یابد.

افزایش قیمت تخلف است این افزایش قیمت‌ها در شرایطی است که افزایش قیمت‌ها باید توسط شورای رقابت و سازمان حمایت ابلاغ شود. سازمان حمایت نیز در ماه‌های گذشته نسبت به افزایش قیمت‌ها واکنش خاصی نشان نداده است و به جمله تکراری افزایش قیمت‌ها بدون مجوز سازمان تخلف است بسنده کرده است. به گفته وحید منافی معاون نظارت بر کالا‌های سرمایه‌ای و خدمات سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان با استناد به ابلاغیه شماره ۶۰/۱۶۹۷۵۶ در تاریخ ۲۷ شهریور، سازمان حمایت پس از بررسی و محاسبه قیمت تمام شده نظر خود را برای ابلاغ به ستاد تنظیم بازار ارائه می‌دهد.

۵۵ درصد افزایش قیمت داشته‌ایم باید ۳۰ درصد دیگر هم افزایش یابد مسئولان شرکت مدیران خودرو می‌گویند مانند سایر شرکت‌ها به منابع ارزی وابسته هستند و با بروز نوسان و افزایش نرخ ارز و نحوه ترخیص قطعات تاثیر مستقیم در قیمت تمام شده محصولات این شرکت می‌گذارد. در شهریور ۹۷ که شورای رقابت مسئول قیمت گذاری خودرو‌های زیر ۴۵ میلیون تومان بود و شرکت مدیران خودرو به علت بالاتر بودن قیمت محصولات خود از ۴۵ میلیون تومان اقدام به افزایش ۵۵ درصدی محصولات خود کرد و نیازی به مجوز شورای رقابت نداشته است. شرکت مدیران خودرو با توجه به افزایش دوبرابری قیمت ارز و برای رعایت حقوق مشتریان و با توجه به موجودی CKD در آن زمان و با توجه به تامین قسمتی از قطعات با ارز ۴۲۰۰ و قسمتی با نرخ بالاتر و گاهی از نرخ بازار ثانویه هم بالاتر که برای تامین قطعات هزینه کرده است افزایش ۵۵ درصدی برای محصولات خود اعمال کرد. در صورت ادامه این روند و تخصیص ارز سامانه نیما، این شرکت پس از پایان یافتن موجودی فعلی خود که شامل افزایش ۵۵ درصدی بود ۳۰ درصد دیگر نیز به تمام محصولات خود اضافه خواهد کرد. شرکت مدیران خودرو برای اجرای این افزایش ۳۰ درصدی نامه‌ای به سازمان حمایت از مصرف کنندگان و تولیدکنندگان ارسال کرده است.