چین اسلحه نفتی ترامپ را به طرف خودش نشانه می‌گیرد؟

خبرگزاری ایسنا: طبق گزارش اخیر رسانه‌های غربی، بزرگترین پالایشگاه چین قصد دارد خرید نفت از ایران را تحت فشار‌های واشنگتن به نصف کاهش دهد، اما گویا در پشت پرده هدف دیگری را دنبال می‌کند.

معمولا زمانی که به اسلحه نفتی اشاره می‌شود تحلیلگران درباره دهه‌ها سیاست قدیمی تولیدکنندگان بزرگ نفت برای محدود کردن عرضه به منظور بالا بردن قیمت‌ها اشاره می‌کنند که اغلب با انگیزه‌های ژئوپلیتیکی صورت می‌گرفت.

آنچه که در اذهان عمومی به فراموشی سپرده شده است این است که آمریکا بیش از تولیدکنندگان اوپک، از اسلحه نفتی استفاده کرده است که نمونه آن تحریم‌های نفتی علیه ژاپن پیش از جنگ جهانی دوم و سپس اتحادیه جماهیر شوروی در دهه ۱۹۶۰ است. تحریم‌های نفتی آمریکا به اشکال مختلف علیه آفریقای جنوبی، میانمار، صربستان، هائیتی، لیبی، عراق، ایران و سودان در بیست سال گذشته بکار گرفته شده است.

با این حال تحریم‌های نفتی به ندرت موثر واقع شده‌اند. پس از تحریم سال ۱۹۷۳، آمریکا، ژاپن و کشور‌های اروپایی متعدد که از رکورد بالای قیمت نفت و بنزین و شوک عرضه لطمه دیدند دست بکار شدند و استاندارد‌های بهینگی سوخت را اجرا کردند و ذخایر نفت استراتژیک را ایجاد کردند و تدابیر دیگری بکار بستند که به کشور‌های واردکننده نفت اندکی قدرت بخشید، اما مهم‌تر از همه، تقاضای جهانی برای نفت را به مدت چندین دهه کاهش داد.

اسلحه نفتی احتمالی؟

به نظر می‌رسد این استراتژی قدیمی دوباره احیا شده است، اما این بار از سوی یک مصرف کننده نفت به دلایل سیاسی انجام می‌گیرد.

منابع آگاه هفته گذشته به نقل از رویترز خبر دادند پالایشگاه دولتی سینوپک که بزرگترین پالایشگاه نفت چین است، تحت فشار واشنگتن برای رعایت ممنوعیت واردات نفت ایران که از چهارم نوامبر اجرایی می‌شود، واردات نفت از ایران را در ماه میلادی جاری کاهش خواهد داد. این منبع به حجم دقیق واردات اشاره نکرد، اما بر مبنای قرارداد مابین سینوپک و شرکت ملی نفت ایران، سینوپک حدود ۱۳۰ هزار بشکه در روز نفت ایران را بارگیری خواهد کرد که معادل ۲۰ درصد از واردات روزانه چین از ایران در سال ۲۰۱۷ است.

اگرچه اکثر تحلیلگران از جمله گزارش رویترز مدعی شده‌اند پکن در خصوص واردات نفت ایران تسلیم فشار آمریکا خواهد شد، اما انگیزه دیگری نیز در این زمینه ممکن است وجود داشته باشد.

کاهش واردات نفت چین از ایران، تاثیر نگرانی از تشدید محدودیت عرضه در بازار‌های جهانی بر قیمت نفت را شدت خواهد بخشید.

بعلاوه هر چه میزان عرضه ایران به بازار محدودتر شود، فشار صعودی روی قیمت‌های نفت جهانی تشدید خواهد شد و ممکن است قیمت نفت برنت که شاخص قیمت بازار جهانی است در بازار لندن پیش از پایان سال به ۹۰ دلار در هر بشکه صعود کند. برخی از تحلیلگران حتی افزایش قیمت‌ها به ۱۰۰ دلار در هر بشکه را پیش‌بینی کرده‌اند.

پکن درگیر یک جنگ تجاری فزاینده با واشنگتن است که روی رشد اقتصادی تاثیر گذاشته و با این آگاهی که قیمت بالای نفت و بنزین روی رای دهندگان آمریکایی در انتخابات میان دوره‌ای کنگره تاثیر خواهد گذاشت، پکن ممکن است با کارت نفت بازی کند تا جمهوریخواهان برتری دو کرسی خود در سنا را از دست بدهند.

بدون اکثریت در سنا، عمده سیاست‌های ترامپ از جمله دیدگاه خوش بینانه وی درباره تجارت با چین و همچنین مسائل دیگر ممکن است به خطر بیافتند. سنا در حال حاضر از ۵۱ جمهوریخواه، ۴۷ دموکرات و دو مستقل تشکیل شده است.

از نقطه‌نظر پکن، هر گونه ضربه به جنگ تجاری ترامپ، پیروزی در داخل و خارج خواهد بود. با این حال اگر جمهوریخواهان کنترل سنا را حفظ کنند، ممکن است ترامپ روی بقیه واردات چین نیز تعرفه جدید وضع کند و پکن را از نظر اقتصادی و ژئوپلیتیکی تحت فشار قرار دهد.

اتهامات ترامپ

کاخ سفید پیش از این مدعی شده که چین تلاش می‌کند با استفاده از تحریم علیه صنایع و ایالت‌هایی که از کاندیداتوری ترامپ حمایت می‌کنند روی رای دهندگان آمریکایی تاثیر بگذارد.

بر اساس گزارش اویل پرایس، ترامپ در سخنرانی خود در مجمع عمومی سازمان ملل متحد این موضوع را پیش کشید و گفت: چین نمی‌خواهد من یا حزب جمهوریخواه پیروز شویم، زیرا من نخستین رییس جمهوری هستیم که چین را در خصوص تجارت به چالش کشیده‌ام. وی در ادامه افزود: ما در تجارت برنده شده‌ایم. ما در هر سطحی برنده شده‌ایم.