کمبود کارگر ساده با وجود ۳ میلیون و ۲۰۰ هزار نفر بیکار

خبرگزاری تسنیم: چند روز گذشته بندپی، سرپرست وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی اختلاف درآمد خانوار شهری و روستایی را حدود ۲۰ میلیون تومان عنوان کرد و گفت: این آمار تهیه شده از سوی مرکز آمار است. متوسط درآمد یک خانوار شهری در سال ۳۶ میلیون و متوسط درآمد یک خانوار روستایی ۲۰ میلیون تومان است. همین موضوع باعث مهاجرت روستاییان به شهر‌ها می‌شود. وی اضافه کرد: مبارزه با فقر و نابرابری اقتصادی به عنوان اولویت دولت دوازدهم است. این روز‌ها یکی از ضرورت بازار کار، کسب مهارت است. در اجرای طرح اشتغال روستایی باید به گونه‌ای عمل کنیم که‌اشتغال پایدار ایجاد شود. علاوه بر عدم استفاده از ظرفیت روستا‌ها و بیکاری روستاییان، درآمد بیشتر زندگی شهری باعث مهاجرت نیروی کار به سمت تهران شده است. آمار‌های رسمی نشان می‌دهد که نیروی کار کل کشور مسیر تهران را برای کسب و کار پیش گرفته اند و همین موضوع بیانگر این است که نیاز کارگر ساده در کشور رواج یافته است. اما واقعا منظور از "کارگر ساده "چیست؟ توقع کارفرما از کارگر ساده چیست؟ آیا وظایف کاری کارگر ساده کمتر است یا بیشتر؟ مزایا و درآمد کارگر ساده چقدر است؟ کارگر ساده قرارداد کار هم دارد؟ منظور از کارگر ساده فارغ التحصیلانی هستند که با ناامیدی از اشتغال در یک اداره یا مجموعه مرتبط با رشته تحصیلی خود برای کسب درآمد به مشاغل ساده‌تر پناه می‌برند. روزانه تعداد بسیار زیادی آگهی تبلیغ برای کارگر ساده در روزنامه‌های کثیرالانتشار منتشر می‌شود که هنگام تماس با آن شماره با پاسخ‌های مختلفی از جمله "سلام، کارگر ساده نیازمندیم، ساعت کاری ۱۰ صبح تا ۱۰ شب، در صورت رضایت بعد از ۶ ماه بیمه می‌شوید" "حضوری بیایید، سه ماه آزمایشی برای کار در یک فست و فود است. در صورت رضایت حداقل حقوق ۱ میلیون و ۴۰۰ بدون بیمه و مزایا پرداخت می‌شود" فعالیت در یک واحد تولید سنگبری است، کار سنگینه، اگر کمردرد و پا درد دارید نیایید. بیمه در صورت رضایت بعد از سه ماه" " تلفن‌چی می‌خواهیم، شرایط بیمه مهیا نیست، از ساعت ۸ صبح تا ۹ شب و حقوقمان ۹۰۰ هزار تومان است. " "کارگر آچار فرانسه می‌خواهیم چایی دم کنه، تی بکشه، نامه ببره، چک نقد کنه، بار خالی کنه و فعلا شرایط بیمه مهیا نیست بازار تکون بخوره بیمه هم می‌کنیم اگر راضی بودیم. " *تن‌ها تفاوت کارگرساده با ماهر جایگاه کاری است حمیدرضا حاج اسماعیلی، فعال کارگری با اشاره به اینکه از نظر قانونی تفاوتی بین نیروی ماهر و ساده وجود ندارد می‌گوید: تفاوت این دو نیروی کار در این است که جایگاه کاری آن‌ها متفاوت است. اما نباید از مزایای حقوقی، دستمزد، بیمه و ساعت کاری مشخص محروم باشند. کارفرمایان این حق را ندارند به واسطه ساده بودن کارگر، آن را از حقوق قانونی خود محروم کنند. این فعال بازار کار می‌افزاید: تنها تفاوت این دو کارگرجایگاه کاری آن‌ها است. به هر حال یک کارگر ماهر توانایی‌هایی دارد که کارگر ساده ندارد. اینکه کارگر ساده با حقوق اندک روزگار می‌گذراند به بهانه اینکه کارش ساده است اجحاف در حق نیروی کار است. هنگامی که از کارگران ساده مشغول در این واحد‌ها بپرسی، کارگر ساده منظور چیست؟ می‌گوید: کارگر ساده یک فرد بدون ابزار کم هزینه و به دور از حداقل‌های قانون کار است که کارفرما برای فرار از پرداخت حداقل‌های قانونی پسوند ساده را همراه کارگر کرده است. کارگر ساده به خاطر نداشتن پوشش بیمه‌ای از بیمه اشتغال، درمان، بیمه بیکاری، حقوق عائله مندی و ساعات کار مشخص و معین محروم است و در صورت دچار شدن به بیماری خود و خانواده اش چند برابر درآمدش را بی هیچ حمایتی باید خرج درمان و بیمارستان کند. کارگر ساده یک نیروی کار بدون حق و حقوق، ساکت و خاموش است که مثل رباتی روغن کاری شده باید کار کند و به محض اینکه کوچکترین اعتراضی کرد با یک کارگر ساده دیگر جایگزین شود. سال‌ها بود که فرصت شغلی کارگران ساده در کشور در دست کارگران اتباع خارجی بود؛ و اکثر کارشناسان بازار کار بر این اعتقاد بودند که کارگران افغان فرصت شغلی را از ایران گرفته اند. در سال‌های اخیر کارگران افغانستانی در کار‌هایی اشتغال داشتند که کارگران ایرانی کمتر تمایلی به انجام آن‌ها داشتند و می‌توانیم بگوییم از عهده آن‌ها بر نمی‌آمدند. چراکه نیروی کار ایرانی به سمت مشاغلی مانند روده پاک کنی گوسفند، باغبان و تکنیسین، عملیات حفر کانال‌های فاضلاب نمی‌روند و علاوه بر اینکه تمایل به کار کارمندی و پشت میز نشینی دارند، همواره نگران امنیت شغلی خود هستند و با توجه به اینکه تعداد زیادی از کار‌های کارگران ساده در قالب پروژه‌های کوتاه مدت است، از اشتغال در این کار‌ها اجتناب می‌کنند. کارفرمایان نیز در چنین شرایطی با حقوق کمتر از قانون کار مجموعه خود را اداره می‌کردند و نیروی کار اتباع خارجی کار‌های ساده را با کمترین حقوق و دستمزد انجام می‌داد. مطابق آمار مرکز آمار در حال حاضر ۳ میلیون و ۲۰۰ هزار نفر در کشور بیکارند، اما کمبود کارگر ساده در کشور وجود دارد. آگهی کارگر ساده بیشترین تعداد آگهی استخدام را از آن خود دارد. در شرایطی که کشور چند میلیون بیکار دارد، اما کارگر ساده پیدا نمی‌شود، یا کم است و از آنجایی که تعداد کارگر ساده کم است، دستمزد کارگر ساده در غیاب افغان‌ها بالا خواهد رفت. در شرایطی که تعداد بیکاران فارغ التحصیل بیشتر از نیاز کارگران ساده است، اما واجدین مدرک، زیر بار کارگری ساده نمی‌رود و دور نیست که دستمزد روزانه کارگر ساده از ۵۰ هزار تومان به صد هزار تومان یا بیشتر هم برسد.