افزایش تعرفه برق پرمصرف‌ها؛ جایگزین عادلانه قطعی برق

خبرگزاری مهر: الهه ایزدپناه ، از جمله کارشناسان انرژی است که معتقد است برای کنترل رشد مصرف برق که منجر به بروز خاموشی های پراکنده در کشور شده است، باید تعرفه برق برای مشترکان پرمصرف افزایش یابد.وی تاکید دارد که کاهش یارانه برق مشترکین پرمصرف علاوه بر عادلانه بودن می‌تواند نقشی حیاتی در کنترل این چالش ایفا کند.

این کارشناس انرژی در یادداشتی که در اختیار خبرگزاری مهر قرار داده است، به این موضوع پرداخته است که متن کامل آن از نظرتان می گذرد:

با توجه به پیشرفت فنّاوری؛ مصرف برق در ایران و جهان رو به افزایش است؛ به‌طوری‌که در ده سال اخیر حدوداً ۴.۵ درصد رشد داشته است، این مسئله با توجه به کاهش بارندگی‌ها می‌تواند نگران‌کننده باشد. طبق اعلام همایون حائری، معاون وزیر نیرو، امسال نسبت به سال گذشته با کاهش تقریباً ۵۰ درصد ذخیره آب پشت سدها مواجه بوده‌ایم که منجر به کاهش میزان برق تولیدی از ۹۳۰۰ مگاوات به ۵ هزار مگاوات شده است. به گزارش وزیر نیرو هرروز در حدود ۴ تا ۶ هزار مگاوات کمبود برق در سطح کشور داریم که با شروع فصل تابستان و افزایش میزان مصرف برق، شاهد قطعی مکرر برق در شهرهای کشور و نواحی مختلف بوده‌ایم.

در حال حاضر سهم برق مصرفی در بخش خانگی و صنعتی هر دو حدوداً ۳۲ درصد است که در زمان اوج بار سهم مصرف خانگی به حدود ۵۰ درصد می‌رسد. هم‌چنین تفاوت مصرف اوج بار در تابستان و زمستان سال ۹۶ حدود ۲۰ هزار مگاوات بوده که ۱۵ هزار مگاوات آن به وسایل سرمایشی خانگی تعلق دارد. درواقع مشترکین پرمصرف خانگی حدود ۴۲ درصد انرژی برق این بخش را مصرف می‌کنند که در این میان تنها توان مصرفی وسایل سرمایشی سه دهک بالای جامعه بیش از ۶ هزار مگاوات است؛ درحالی‌که توان مصرفی صنایع بزرگ در هیچ روزی از سال ۹۶ از ۵ هزار مگاوات تجاوز نکرده است. موارد ذکرشده نشان از اهمیت کنترل مصرف خانگی و به‌خصوص پرمصرف‌ها جهت کنترل مصرف برق دارد.

در بسیاری از کشورها علاوه بر متفاوت بودن تعرفه برق مصرفی در بخش صنعتی و خانگی؛ همان‌طور که در شکل ۱ آمده ، تعرفه برق دهک‌های مختلف بخش خانگی نیز متفاوت است. به این صورت که برای مصرف برق یک حجم پایه در نظر گرفته می‌شود و هرچه مصرف برق از این میزان بالاتر برود، متناسب با افزایش مصرف، تعرفه پرداختی نیز به‌طور پلکانی افزایش می‌یابد. به‌عنوان‌مثال می‌توان به کشور کوبا اشاره کرد که در آن تعرفه هزینه برق با افزایش مصرف آن افزایش می‌یابد و در آخرین پلکان افزایش تعرفه با بیش از ۴ برابر قیمت پایه اعمال می‌شود. افزایش قیمت در بسیاری از کشورهای دیگر نیز اجرایی شده؛ اما متأسفانه در ایران هزینه پرداختی برق مصرفی از جانب مشترکین تنها ۵۰ درصد از هزینه برق تولیدی است و میزان تعرفه تعلق‌گرفته برای مشترکین کم‌مصرف و پرمصرف تفاوت چندانی ندارد، به‌طوری‌که درنهایت مشترکین پرمصرف از تخفیف بیشتری در پرداخت هزینه بهره‌مند می‌شوند (جدول ۲).

جدول ۱_ جدول افزایش تعرفه برق مصرفی در کوبا

جدول ۲_ مقایسه مقدار یارانه انرژی و نسبت جریمه اوج به بهای برق مصرفی برای دو مشترک در ایران

در حال حاضر و با توجه به بحران تولید برق، افزایش هزینه برق مشترکین پرمصرف علاوه بر اجرای عدالت، می‌تواند در کنترل مصرف برق و جلوگیری از خاموشی‌های مکرر مؤثر باشد. این نحوه قیمت‌گذاری پیش‌ازاین درزمینه آب خانگی در دولت یازدهم اعمال‌شده که اثرگذار نیز بوده و کاهش ۱.۷۲ درصدی مصرف آب شرب در تهران را در پی داشته است.

در همین راستا مرکز پژوهش‌های مجلس پیشنهاد کرده است علاوه بر اعلام الگوی ماهانه مصرف برق، قیمت برق مشترکین پرمصرف که تقریباً ۲۵ درصد از مشترکین را تشکیل می‌دهند به‌طور قابل‌توجهی افزایش یابد و تمامی درآمد حاصل از آن به مشترکین کم‌مصرف اختصاص داده شود.