همکاری با چینی‌ها راهبردی است

ایلنا: به تازگی اعلام شد شرکت ملی نفت ایران برای جلوگیری از سوزاندن روزانه حدود ۲۲ میلیون متر مکعب گاز در منطقه شرق رودخانه کارون، برنامه دارد ۲ قرارداد در مجموع به ارزش ۱،۲ میلیارد دلار با شرکت صنایع پتروشیمی خلیج فارس (هلدینگ خلیج فارس) و پتروشیمی مارون امضا کند که به گفته مدیر کسب‎وکار و سرمایه‎گذاری این شرکت، با اجرای این قرارداد‌ها ظرف ۲ سال آینده، همچنین راه‎اندازی پتروشیمی بیدبلند ۲ در سال ۹۸، بهره‎برداری از سه طرح جمع‎آوری گاز‌های مارون ۳، مارون ۶ و منصوری تا پایان امسال و اجرای توافق همکاری با پتروشیمی مسجدسلیمان برای جمع‎آوری روزانه ۱۰۰ میلیون فوت مکعب گاز مشعل در این منطقه، معضل گازسوزی‎ در استان خوزستان (به استثنای منطقه غرب کارون) برطرف خواهد شد. گفت‎وگو با محمد مصطفوی با محور به صفر رساندن سوزاندن گاز‌های مشعل (نوفلرینگ) آغاز شد، اما به این بحث محدود نماند. وی در بخشی از گفته‌های خود به اجرای بسته‎های ۳۴ گانه طرح نگهداشت و افزایش تولید نفت و روز‌های پرکارِ پیش‎روی پیمانکاران فعال در صنعت نفت اشاره می‌کند و در شرایطی که هجمه دوباره تحریم‎های ظالمانه آمریکا به اقتصاد ایران آغاز شده، می‎گوید: «با وجود همه محدودیت‎ها، برخلاف خواستِ آمریکا امسال می‎توانیم شاهد رونقی معقول و نه رویایی در نفت باشیم.» چگونگی‎اش را در مشروح این گفت‎وگو بخوانید: ابتدا اشاره‎ای به قرارداد‌های بهسازی و نوسازی تاسیسات جمع‎آوری گاز‌های مشعل مناطق نفت‎خیز جنوب داشته باشید. این ۲ قرارداد چه وقتی امضا می‎شود؟ هر ۲ قرارداد در جلسه اخیر هیئت مدیره شرکت ملی نفت ایران تصویب شد و ان‌شاءلله در مردادماه امضا می‎شود. در قالب این قرارداد‌ها که بین شرکت ملی نفت ایران با هلدینگ خلیج فارس و شرکت پتروشیمی مارون امضا می‎شود، ۳۰ طرح (غالبا کوچک‎مقیاس) ظرف ۲ سال اجرا خواهد شد. تامین خوراک پتروشیمی در حال احداث بیدبلند ۲ و پتروشیمی مارون، افزایش تولید مایعات گازی شرکت ملی مناطق نفت‎خیز جنوب و افزایش خوراک پتروشیمی بندرامام، تولید گاز سبک و ارزآوری برای شرکت ملی نفت ایران و مهمتر از همه، بهبود محیط زیست مناطق شرق رودخانه کارون از مزایای عمده اجرای این قرارداد‌ها خواهد بود. انتخاب هلدینگ خلیج فارس و پتروشیمی مارون قاعدتا از همان سیاست ذینفع بودن پتروشیمی‎ها از راه‎اندازی واحد‌های ان‎جی‎ال برای تامین خوراک نشأت می‎گیرد. دقیقا. زیرا این مجموعه‎ها به دلیل آن‌که مصرف‎کننده خوراک استحصالی از گاز‌های مشعل هستند، انگیزه اقتصادی لازم برای اجرای چنین طرح‎هایی را دارند و از توان مالی و فنی مناسبی هم برخوردارند. این رویکرد تاکنون بازخورد خوبی داشته؟ بله. به طور نمونه، پروژه پتروشیمی بیدبلند۲ را که هلدینگ خلیج فارس اجرا می‌کند، پیشرفت مطلوبی دارد و سال آینده هم عملیاتی می‌شود، پالایشگاه پارسیان که ستاد اجرایی فرمان امام (ره) آنجا مشغول است و یا واحد استحصال اتان فاز ۱۲ پارس جنوبی که از سوی پتروپالایش کنگان در حال اجراست هم پیشرفت خوبی دارند. اما برای نمونه فرآیند کار در ان‎جی‎ال ۳۲۰۰ کند پیش می‎رود. هلدینگ از نظر تامین منابع مالی این پروژه مشکلی ندارد، اما چالش‎های موجود بین این شرکت و پیمانکار سابق هنوز به طور کامل رفع نشده و همین موضوع مانع سرعت گرفتن روند کار در این طرح شده. به هر حال پیشبرد طرحی که درصدی پیشرفت داشته وچند صد میلیون در آن هزینه شده، آسان نیست و باید فرایند‌هایی طی شود تا طرح روی روال بیفتد که فکر می‎کنم کندی روند فعلی کار در ان‎جی‎ال ۳۲۰۰ هم ناشی از این موضوع باشد. این نکته را هم یادآوری کنم که با امضای الحاقیه قرارداد ان‎جی‎ال ۳۲۰۰ بین شرکت ملی نفت و هلدینگ خلیج فارس، این مجموعه به عنوان سرمایه گذار طرح، مالک واحد ان‎جی‎ال خواهد بود و شرکت نفت دیگر مالک این واحد نیست؛ و احتمال بازگشت طرح به شرکت ملی نفت ایران هم وجود ندارد؟ بر اساس سیاست وزارت نفت، واحد‌های استحصال اتان مانند بید بلند۲، پتروشیمی پارس، مارون و ... در حوزه پتروشیمی قرار می‎گیرند و بازگشت این واحد‌ها به شرکت ملی نفت ایران بی‎معنی است. باید قبول کنیم واحد‌های استحصال اتان به دلیل آنکه خوراک واحد‌های پتروشیمی را تامین می‎کنند برای صنعت پتروشیمی نقش حیاتی دارند، اما برای شرکت ملی نفت ایران یک کار جنبی محسوب می‌شود؛ بنابراین مجموعه‎های پتروشیمی جدی‎تر از شرکت ملی نفت پیگیر واحد‌های استحصال اتان خواهند بود و از نظر منابع مالی هم که امروزه صنعت پتروشیمی ما وضع مطلوبی دارد. ضمن این‎که ان‎جی‎ال ۳۲۰۰ یا ان‎جی‎ال خارک، طرح‎های دیروز و امروز نبوده‎اند که بگوییم پس اگر امروز پیشرفت خوبی ندارند، ناشی از سیاست‎های کنونی است و یا فکر کنیم اگر شرکت ملی نفت متولی طرح شود، همه چیز درست خواهد شد. علاوه بر این، در غرب کارون استفاده از دستگاه‎های فرآورش سیار را هم در برنامه داریم که در تلاشیم نخستین دستگاه در میدان آزادگان مستقر می‎شود. بدون تردید، رفع آلایندگی‎های استان خوزستان برای صنعت نفت بسیار مهم است؛ هم در غرب کارون و هم در شرق کارون که آلایندگی‎هایش مردم مناطق شهری و روستایی استان خوزستان را بیشتر متاثر می‎کند. ما امیدواریم با طرح‎هایی که در حال اجراست، گازسوزی در شرق کارون طی ۲ سال آینده تقریبا به صفر برسد و با راه اندازی ان‎جی‎ال ۳۲۰۰، گاز سوزی در غرب کارون نیز پایان یابد. از قرارداد‌هایی که با تامکار گاز و هیربد نیرو برای واحد‌های پارسی، مارون و منصوری امضا شده، به جز پارسی، واحد دیگری در مدار قرار گرفته؟ چهار قرارداد در واحد‌های پارسی، مارون۳، مارون۶ و منصوری برای جلوگیری از سوزاندن روزانه حدود ۴۴ میلیون فوت مکعب در مناطق نفت‎خیز جنوب امضا شد که از این میان همانطور که اشاره کردید، ایستگاه جمع‎آوری گاز‌های مشعل میدان پارسی اوایل سال بهره‎برداری شد. طبق برنامه قرار است سه طرح دیگر هم امسال به بهره‎برداری برسند که فکر می‎کنم مارون۳ ظرف همین یکی دو ماه آینده عملیاتی شود. توافقنامه‎ای هم با پتروشیمی مسجد سلیمان برای جمع‎آوری روزانه ۱۰۰ میلیون فوت مکعب گاز اطراف مسجدسلیمان امضا کرده‎ایم و پتروشیمی بیدبلند۲ هم که سال ۹۸ به مدار می‎آید. با مجموع این طرح‎ها و احتساب اجرایی شدن ۲ قراردادی که در پیش است، هدف صفر شدن گازسوزی‎ها در شرق کارون محقق می‎شود. کار در ان‎جی‎ال خارک بعد از قرارداد تکمیل طرح که پارسال منعقد شد، چطور پیش می‎رود؟ امیدواریم طی یک ماه آینده، این طرح به سرمایه‎گذار تحویل شود و با اصلاحاتی که در آن لحاظ شده، کار خوب پیش رود. البته پروژه بزرگی است و ممکن است در برخی نقاط از تحریم متاثر شود. ان‎جی‎ال خارک و یا ان‎جی‎ال سیری که با کمبود خوراک مواجه است، از جمله طرح‎هایی بودند که از آغاز با طراحی غلط و ظرفیت‎های غیرواقعی و بالا کلید خوردند و به همین دلیل با مشکل مواجه شدند. تصور کنید در طرح نخست ان‎جی‎ال خارک، ۴،۷ میلیارد دلار سرمایه‎گذاری برای جمع‎آوری ۶۰۰ میلیون فوت مکعب گاز درنظر گرفته شد که ما این طرح را کوچک کردیم و قراردادش به ارزش حدود ۸۰۰ میلیون یورو برای جمع‎آوری حداکثر ۳۰۰ میلیون فوت مکعب گاز‌های همراه مناطق خارک و بهرگان که غالب آن هم به فروزان مربوط می‎شود، امضا شد؛ و ان‎جی‎ال ۳۱۰۰؟ این طرح هم با هدف جمع‎آوری گاز‌های همراه نفت میدان‌های دهلران، آذر، چشمه‌خوش و پایدار غرب و تامین خوراک پتروشیمی دهلران از سوی اویک در حال اجراست، روند خوبی را طی می‎کند و انشالله سال آینده به مدار می‎آید. در مجموع روزانه حدود ۱،۵ میلیارد فوت مکعب گاز در کشور می‎سوزد که البته ماهیت آن در برخی بخش‎ها متفاوت است و عمده‎ترین‎های آن شامل بیش از ۷۰۰ میلیون فوت مکعب در شرق کارون، حدود ۱۰۰ میلیون فوت مکعب مسجد سلیمان، حدود ۳۰۰ میلیون فوت مکعب در خارک، حدود ۲۵۰ میلیون فوت مکعب در غرب کارون، حدود ۱۵۰ میلیون فوت مکعب در ایلام و مقداری گاز هم در سلمان می‎شود. واحد‌های ۲۳۰۰، ۲۴۰۰،۱۷۰۰ و ۱۸۰۰ هم که کلا منتفی شدند، چون با مازاد ظرفیت واحد‌های استحصال اتان مواجه هستیم. گریزی کوتاه هم به بحث ال‎ان‎جی داشته باشیم و از آن عبور کنیم چراکه این بحث به‎قدری جای حرف دارد که گفت‎وگوی مجزایی می‎طلبد. شما عضو هیئت مدیره طرح ایران‎ال‎ان‎جی هستید. تغییری در روند این پروژه ایجاد شده؟ این پروژه هم از آن دست مگاپروژه‎هایی است که هزار و یک مساله دارد با پیمانکاران متعدد و طرح مطالبات گوناگون. از طرفی بسیار پروژه عظیمی است و تکمیل آن به میلیارد‌ها دلار سرمایه نیاز دارد و از طرف دیگر هم نمی‎توان آن را به طور مثال شبیه ان‎جی‎ال خارک کوچک کرد چراکه این پروژه دو‌ترین اصلی دارد و حتی اگر یک‌ترین را کنار بگذاریم، حجم کار نصف نمی‎شود و همچنان با زیرپروژه‎های متعددی مواجهیم. در حال حاضر گازپروم پیرو تفاهمنامه‎ای که در این زمینه داشته‌ایم، مشغول مطالعه روی طرح است. ضرورت‎های ورود به بازار ال‎ان‎جی در چند جلسه که از سوی انجمن نفت برگزار شد مورد بررسی قرار گرفت. این جلسات را چطور ارزیابی می‎‌کنید؟ بسیار مثبت. به نظرم مباحث کارشناسی مطرح شده در این جلسات، توانسته این موضوع را از یک جنجال رسانه‎ای به یک بحث کارشناسی برساند و امید دارم در این زمینه با سیاست‎‌گذاری هیئت عالی نظارت، گام‎های عملی برداشته شود. یعنی قراردادی امضا می‎شود؟ احتمالا قراردادی با شرکت نفت و گاز کنگان‌ال‌ان‎جی امضا کنیم و در عین حال، پیگیر قراردادی در حوزه اف‎ال‎ان‎جی نیز هستیم. آقای مهندس؛ زمزمه‎های کاهش صادرات نفت ایران آغاز شده و به نظر می‎رسد در چنین شرایطی، نگهداشت تولید در اولویت باشد نه افزایش آن؛ درحالی‌که با اجرای بسته‎های کاری طرح‎ نگهداشت و افزایش تولید، پیش‎بینی شده چند صد هزار بشکه به تولید روزانه نفت کشور اضافه ‎شود. در چنین شرایطی، آیا اجرای این بسته‎ها با جدیت دنبال می‎شود؟ قطعا با جدیت دنبال می‌شود، چون حفظ ظرفیت پیمانکاری کشور ضروری است. اتفاقا اگر قرار به تشدید رکود در کشور باشد، اجرای چنین طرح‎هایی اولویت دوچندان دارد. ظرفیت پیمانکاری صنعت نفت طی سالیان سال شکل گرفته و باید قدر این ظرفیت را دانست و از آن صیانت کرد. همانقدر که حفظ ظرفیت تولید اهمیت دارد، حفظ توان و ظرفیت بخش پیمانکاری صنعت نفت هم حائز اهمیت است و اجرای این بسته‎های ۳۴گانه، دقیقا با همین هدف در دستور کار قرار گرفته. البته آن روی سکه را هم باید در نظر داشت؛ احتمالا پیمانکاران به دلیل نرخ ارز، افزایش هزینه‎های کار و دیگر مشکلاتی که امروز گریبانگیر اقتصاد شده، تحت فشار قرار می‎گیرند و این موضوع، اجرای طرح‎ها را با چالش‎هایی مواجه می‎کند، اما شرکت ملی نفت ایران پای این طرح‎ها ایستاده و مصمم است با اجرای آن‌ها رونق به بخش پیمانکاری صنعت نفت برگردد. درست است که در شرایط فعلی، اهدافی مثل افزایش تولید تا ۶ میلیون بشکه، نگاه بلندپروازانه‎ای به شمار می‎رود و اولویت ما نیست، اما حفظ توان تولید و حتی افزایش آن تا حدود ۴،۵ میلیون بشکه همچنان حائز اهمیت است و به همین دلیل، اجرای این ۳۴ بسته کاری را با جدیت دنبال می‎کنیم. از IPC‌ها چه خبر؟ سه قراردادی که در این قالب سال گذشته منعقد شد، در چه مرحله‎ای قرار دارند؟ در هر سه قرارداد، امسال قرارداد‌های فرعی با پیمانکاران دسته دوم بسته می‎شود. فاز ۱۱ که مناقصاتش هم برگزار شده و کار در آن طرح با سرعت بیشتری در حال پیگیری است. آیا تکلیف جاگزینی سهم توتال در طرح توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی مشخص شده است؟ بله سی‎ان‎پی‎سی می‌تواند طبق مفاد قرارداد جایگزین توتال شود که هنوز این موضوع قطعی نشده است. امسال هم قراردادی برای توسعه مخازن امضا می‎شود؟ لطفا از قرارداد‌هایی بگویید که اطمینان دارید امضا می‎شوند. امضای قرارداد توسعه میدان آزادگان فکر می‎کنم قطعی باشد و البته الحاقیه فاز دوم میدان یادآوران. فارغ از این‎که بر اساس آنچه محتمل‎تر به نظر می‎رسد، سی‎ان‎پی‎سی چین در راس کنسرسیوم توسعه‎دهنده میدان آزادگان قرار گیرد یا نه، ارزیابی شما از حضور این شرکت در طرح‎های توسعه‎ای نفت ایران چیست؟ این شرکت، همان شرکتی است که سال ۹۳ از کار در آزادگان جنوبی خلع ید شد. اگر بخواهیم واقع‎بینانه نگاه کنیم، سی‎ان‎پی‌سی شرکت خوبی است؛ در فهرست ۵ شرکت بزرگ نفتی جهان قرار دارد و به شدت در حال رشد و رقابت با شرکت‎های مطرح نفتی دنیاست. معتقدم نه صرفا در شرایط تحریم، بلکه در هر شرایطی باید با چینی‎ها کار کرد. چین بزرگترین بازار مصرف انرژی دنیاست. البته حرفم به این معنا نیست که تصمیماتی که در گذشته در مورد این شرکت گرفته شد لزوما درست نبوده است. همانطور که قیمت نفت در طول زمان تغییر می‎کند، شرایط اقتصادی و فرصت‎های تجاری هم در طول زمان تغییر می‎کند و بنگاه‌های اقتصادی متناسب زمان باید تصمیم بگیرند. اما آنچه که مهم است این است که چین به عنوان بزرگترین بازار انرژی دنیا که سریع‎ترین رشد را هم تجربه می‎کند، قطعا می‎تواند شریک راهبردی هر کشور عرضه‎کننده انرژی از جمله ایران محسوب شود و همکاری با شرکت‎های بزرگ چینی جنبه راهبردی برای شرکت ملی نفت ایران دارد. قرارداد‌های توسعه میدان‎هایی مانند یاران و آذر هم باوجود آن‌که از مدت‎ها پیش اعلام شد به زودی نهایی می‌‎شوند، اما امضا نشدند. بسیاری معتقدند اگر تکلیف این قرارداد‌ها پیش از موضع‎گیری ترامپ درباره توافق برجام روشن می‎شد، شاید شرایط به شکل دیگری رقم می‎خورد. فقط بحث یاران و آذر نیست. ما چندین قرارداد آماده امضا داشتیم و داریم؛ اما به امضا منجر نشدند. صرف موضع‎گیری ترامپ در اردیبهشت ماه ملاک نبود چرا که همان احتمال تغییر شرایط ایران در سطح بین‎المللی، فضا را به قدری با ابهام مواجه کرده بود که امکان انعقاد توافق‎های تجاری بلند مدت وجود نداشت. اتفاقا قبل از موضع‎گیری رئیس‎جمهور آمریکا اوضاع پیچیده‎تر از الان بود، چون طرف‎های خارجی تکلیف خود را نمی‎دانستند؛ حداقل الان دیگر تکلیف روشن شده و من با اطمینان می‎گویم که ما روز‌های پرکاری پیش رو داریم. هر سه قرارداد IPC که پارسال امضا شدند، در دست اقدامند. توسعه میدان‎های بزرگی مثل آزادگان با شتاب پیگیری می‎شود و قرارداد توسعه آن هم امسال انشالله امضا خواهد شد. الحاقیه یادآوران هم قرار است به زودی امضا و فرایند توسعه این میدان در فاز دوم آغاز ‎شود. در بدترین شرایط، توان تولیدمان را حفظ و حتی با اجرای بسته‎های نگهداشت و افزایش، تا حدودی بر توان تولید اضافه می‎کنیم. با اجرای این بسته‎ها پیمانکاران نفتی هم با حجم بیشتری از کار و پروژه روبه‎رو می‎شوند؛ بنابراین با وجود همه سختی‎ها، برخلاف خواست آمریکا امسال حجم فعالیت‎های صنعت نفت در بخش بالادست افزایش می‎یابد و می‎توانیم شاهد رونقی معقول و نه رویایی در نفت باشیم؛ ضمن آنکه شرایط فعلی، دائمی نیست و حتما روز‌های بهتری در راه خواهد بود.