۹۰ درصد روغن خوراکی وارداتی است

خبرگزاری فارس: طبق آمار رسمی، واردات روغن خام در سه ماهه سال ۹۷ و مقایسه آن با مدت مشابه سال گذشته اعداد و ارقام نشان می‌دهد که واردات روغن خام از جمله روغن پالم، آفتابگردان، سویا، ذرت، زیتون بکر، کنجد، کلزا و نارگیل به‌طور میانگین از لحاظ وزنی ۴۵ درصد کاهش داشته و از نظر ارزش دلاری نیز ۴۸ درصد کاهش نشان می‌دهد. با توجه به اینکه بیش از ۹۰ درصد روغن مصرفی کشور وارداتی است، باید به این موضوع فکر کرد که آیا نصف شدن واردات روغن خام به دلیل افزایش تولید در داخل است؟ سؤالی که قطعاً جواب آن منفی است؛ چراکه با تمام تلاش‌هایی که وزارت جهاد کشاورزی طی چند سال گذشته برای توسعه کشت کلزا و سایر دانه‌های روغنی در داخل انجام داده است، در نهایت ۹ تا ۱۰ درصد نیاز تولید روغن خام بر عهده داخل کشور است. با یک محاسبه سرانگشتی می‌توان گفت: اکنون با کاهش ذخایر استراتژیک روغن در داخل مواجه هستیم و اینکه چرا واردات روغن کاهش داشته است، سؤالی است که پاسخ آن تأمل‌برانگیز است. برخی کارشناسان معتقدند، افزایش نیافتن نرخ روغن و غیر مقرون به‌صرفه بودن واردات، عامل کاهش واردات این محصول است. از طرف دیگر روغن جزو کالا‌های اساسی است که به آن ارز یارانه‌ای اختصاص می‌یابد. نکته دیگری که می‌توان به عنوان یکی از دلایل کاهش واردات روغن به آن اشاره کرد، اینکه فعالان صنعت روغن نباتی درخواست افزایش قیمت روغن را طی دو سال گذشته داشتند و سازمان حمایت فروردین‌ماه امسال افزایش ۱۹ درصدی نرخ روغن خام را منطقی دانست، در حالی‌که ستاد تنظیم بازار تنها با افزایش ۹ درصدی موافقت کرد و همچنان فاصله ۱۰ درصدی بین هزینه‌های واردات و فرآوری روغن و قیمت بازار وجود دارد. در کنار این موضوع با توجه به هزینه‌های جابه جایی ارز از کشور‌های هم‌جوار که بین ۴ تا ۱۰ درصد متغیر است، این رقم به قیمت تمام‌شده واردات روغن افزوده می‌شود. به نظر می‌رسد که دولت با حمایت از واردات دانه روغنی در راستای فعال‌تر کردن کارخانه‌های روغن‌کشی و حمایت از تولید دانه روغنی در داخل گام برمی‌دارد. فارغ از واردات یا تولید روغن در داخل نباید فراموش کرد که روغن علاوه بر آن‌که یک کالای اساسی محسوب می‌شود، کالایی استراتژیک است که نباید به‌سادگی از کنار آن گذشت. طبق آماری که در جدول زیر آمده بیشترین کاهش واردات روغن خام مربوط به روغن سویا با ۸۲ درصد کاهش واردات و روغن آفتابگردان با ۴۹ درصد کاهش گزارش شده است.

نام کالا	3 ماهه سال 96		3 ماهه سال 97		درصد تغییرات 97 به 96
	وزن/تن	ارزش دلاری	وزن/تن	ارزش دلاری	وزن/تن	ارزش دلاری
پالم	119،557	94،719،907	102،432	74،247،161	14-	22-
آفتابگردان	193،087	165،655،011	98،180	79،272،552	49-	52-
سویا	85،003	69،447،434	15،380	12،247،710	82-	82-
ذرت	2،062	2،730،909	3،561	4،125،927	73	51
زیتون بکر	804	2،957،869	608	2،426،142	24-	18-
کنجد	156	379،382	562	1،337،660	260	253
کلزا	0	0	473	428،129	100	100
نارگیل	106	188،789	76	179،278	28-	5-
جمع	400،775	336،079،301	221،272	174،264،559	45-	48-

مهم‌ترین مقاصد واردات روغن‌های مختلف مانند روغن پالم کشور مالزی، روغن آفتابگردان روسیه و آسیای میانه، روغن سویا و ذرت از آمریکای جنوبی، زیتون بکر کشورهای ترکیه، یونان، اسپانیا و سوریه هستند.