همسویی پادشاه سرزمین شن‌ها با دونالد

خبرگزاری مهر: تحرکات خصمانه آمریکا ضد ایران در تمامی ابعاد به ویژه بُعد اقتصادی ادامه دارد و در این راستا یک مسئول در وزارت خارجه آمریکا اخیرا اعلام کرد که واشنگتن استثنایی در تحریم‌های آمریکا علیه ایران قائل نیست و شرکت‌های هندی و چینی باید قبل از ۴ نوامبر از خرید نفت ایران خودداری کنند و گرنه مشمول تحریم‌ها خواهند شد. واشنگتن همزمان از همپیمانان خود در خاورمیانه به ویژه عربستان هم خواست که کمبود نفت احتمالی بازار نفت را جبران کنند.

این موضع گیری آمریکایی‌ها قیمت نفت را به ۷۸ دلار رساند به ویژه که علاوه بر بحث تحریم‌های ایران و نگرانی‌ها در این زمینه، تحریم‌های آمریکا بر ونزوئلا و درگیری‌ها در لیبی و نیجریه نیز در این قیمت موثر بود.

اما نکته جالب توجه آمادگی سعودی‌ها برای جبران کمبود بازار نفت به خواست ترامپ و همسویی کامل آن‌ها با آمریکایی‌ها در بحث نفت است. اما نکته جالب توجه آمادگی سعودی‌ها برای جبران کمبود بازار نفت به خواست ترامپ و همسویی کامل آن‌ها با آمریکایی‌ها در بحث نفت است. ترامپ روز شنبه نهم تیرماه در توییتی از موافقت ملک سلمان با افزایش تولید نفت سخن گفت. این در شرایطی بود که خالد الفاح وزیر انرژی و امین الناصر رئیس اجرایی شرکت آرامکو عربستان از توان افزایش تولید نفت این کشور تا ۱۲ میلیون بشکه در روز سخن گفتند.

برخی کارشناسان اقتصادی علت پایین آمدن قیمت به ۷۰ دلار پس از اینکه قیمت به ۷۸ رسیده بود را این سیاست سعودی‌ها و همسویی آن‌ها با آمریکا اعلام کرده اند. با توجه به سیاست‌های خصمانه ریاض ضد تهران در همه ابعاد سیاسی، نظامی و اقتصادی در منطقه انتظار چنین رویکردی از سعودی‌ها موضوع عجیبی نیست.

اینکه کشور‌هایی که از ایران نفت می‌خرند تا چه اندازه تحت تاثیر آمریکا و تحریم‌ها و هشدار‌های آن قرار بگیرند موضوعی است که برخی از جمله رای الیوم به آن پرداخته است.

رای الیوم در مطلبی با اشاره به تحرکات آمریکا ضد ایران آورده است: «دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا چهارم نوامبر آینده را موعد شروع تحریم‌های اقتصادی شدید ضد ایران اعلام کرده است که بارزترین آن تحریم‌های نفتی است، اما تنها تعداد اندکی از کشور‌های اروپایی و آسیایی به آن پایبند بوده اند و بیشتر کشور‌ها که در راس آن‌ها چین، هند و روسیه قرار دارد، با آن مخالفت کرده اند.

مقامات ترکیه اولین در شوریدن علیه این تحریم‌ها بودند و آن زمانی بود که ابراهیم کالین سخنگوی رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه اعلام کرد که زیر بار تهدیدات آمریکا نمی‌رود و به تحریم‌های آمریکا در ممنوعیت وارد کردن نفت از ایران پایبند نخواهد بود و مطابق منافع اقتصادی خود حرکت خواهد کرد. کالن ایران را کشور همسایه و شریک اقتصادی مهم توصیف کرد.

بعید نیست که کشور‌های آسیایی و اروپایی ترکیه را الگوی خود قرار دارند و اقدامی مشابه ترکیه انجام دهند و به وارد کردن نفت از ایران ادامه دهند بعید نیست که کشور‌های آسیایی و اروپایی ترکیه را الگوی خود قرار دارند و اقدامی مشابه ترکیه انجام دهند و به وارد کردن نفت از ایران ادامه دهند؛ از جمله چین که رتبه نخست را با وارد کردن ۶۰۰ هزار بشکه در روز دارد و پس از آن هند با ۴۵۰ هزار بشکه در روز و کره جنوبی با ۲۵۰ هزار بشکه در روز و سپس ترکیه که در رتبه چهارم با ۲۰۰ هزار بشکه در روز قرار دارد. چهار کشور اروپایی که از ایران نفت می‌خرند عبارتند از: ایتالیا با ۱۸۰ هزار بشکه در روز، فرانسه با ۱۱۰ هزار بشکه در روز، یونان با ۱۰۰ هزار بشکه در روز و اسپانیا با ۷۰ هزار بشکه در روز.

چین از این تهدیدات آمریکا ابراز نگرانی کرده است و مشخص نیست که آیا به موضع مخالف همانند ترکیه تبدیل خواهد شد یا به تهدیدات آمریکا در راستای حفظ روابط تجاری گسترده با آمریکا ادامه خواهد داد؟ هنوز زود است که در این باره جوابی داد. از سوی دیگر آمریکا از برگه متحدان عرب خود به ویژه عربستان برای جبران نقص واردات نفتی این کشور‌ها از ایران بهره می‌برد و خالد الفالح وزیر انرژی سعودی از آمادگی کشورش در این زمینه به ویژه با توجه به قدرت صادرات نفتی خود خبر داده است؛ مشابه آنچه درباره سهم عراق هنگام محاصره آمریکا ضد بغداد پس از جنگ کویت انجام داد.

کشور‌های اروپایی به ویژه فرانسه، ایتالیا و آلمان متعهد به ادامه پایبندی به برجام با وجود خروج آمریکا از آن و وارد کردن نفت از آن شده اند و اینکه یورو به عنوان دلار جایگزین شود تا بهای این واردات پرداخت شود، اما شرکت‌های اروپایی بزرگ مانند توتال فرانسه، پژو از بیم تحریم‌های آمریکا از بازار‌های ایران شروع به خارج شدن کرده اند. ترامپ در بی ثبات کردن دنیا مهارت دارد و تحریم‌های آن گواه دیگری برای اثبات این واقعیت است، اما همسویی با باج خواهی معنی ندارد و چه بسا نتایج عکس بدهد و ترکیه به رهبری اردوغان رهبری این شوریدن علیه آمریکا را به عهده خواهد داشت».

۲ هدف ترامپ از کاهش قیمت نفت،

اما اهداف ترامپ از درخواست از سعودی‌ها برای افزایش تولید به منظور کاهش قیمت نفت چیست؟ به اعتقاد ناظران امور؛ دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا از طریق کاهش قیمت نفت اهداف راهبردی را در مرحله حساس برای آینده سیاسی اش دنبال می‌کند.

منابع آمریکایی بر این باورند که ترامپ تمایل دارد که قیمت سوخت در آمریکا کاهش یابد، زیرا آینده حزب جمهوری و تلاش آن برای دست یابی به اکثریت در انتخابات کنگره در پاییز آینده را تهدید می‌کند.

اما هدف دوم از نگاه کارشناسان؛ در تنگنا قرار دادن ایران از نظر مالی است. ترامپ به دنبال اعمال شدیدترین تحریم‌های مالی ضد تهران است که این فقط تشدید محاصره صادرات و تولید نفت ایران نیست بلکه کاستن از درآمدی است که ایران از فروش نفت اندک پس از تحریم‌ها به دست می‌آورد.

ترامپ در این راستا از سرسپرده خود یعنی عربستان خواسته است که تولید نفت خود را افزایش دهد تا هم به آینده ترامپ و جمهوریخواهان در انتخابات کنگره کمک کند و هم به ایران ضربه بزند و آن‌ها هم چراغ سبز را داده اند ترامپ در این راستا از سرسپرده خود یعنی عربستان خواسته است که تولید نفت خود را افزایش دهد تا هم به آینده ترامپ و جمهوریخواهان در انتخابات کنگره کمک کند و هم به ایران ضربه بزند و آن‌ها هم چراغ سبز را داده اند.

ریاض با درخواست دونالد ترامپ برای جبران کمبود‌های احتمالی به سبب تحریم‌های آمریکا ضد ایران و ونزوئلا و کاهش قیمت نفت خام قبل از انتخابات پاییز آینده آینده کنگره آمریکا موافقت کرده است.

دیدگاه کارشناس

عبدالباری عطوان تحلیلگر مشهور جهان عرب در این زمینه آورده است: «سناریویی که علیه عراق انجام شد هم اکنون با گذشت ۱۵ سال، به شکل تمام و کمال تکرار می‌شود و عربستان و دیگر کشور‌های حوزه خلیج فارس نقش محوری در آن دارند تا نفت را به منظور کاستن قیمت‌ها و عدم تاثیر افزایش قیمت بر اقتصاد کشور‌های غربی به سوی بازار سرازیر کنند تا شهروندان آمریکایی مبادا زیانی ببیند.

وی می‌نویسد: این قبل از جنگ سال ۱۹۹۰ رخ داد و در جنگ سال ۲۰۰۳ علیه عراق نیز ادامه یافت. نکته جالب توجه اینکه در این دوجنگ قیمت نفت بالا نرفت غرق بازار به مقادیر زیادی از نفت و کاهش قیمت آن یکی از شواهد جنگ‌های آمریکا در منطقه عربی است. ترامپ به تهدید علیه کشور‌ها و شرکت‌هایی که با دیکته‌های وی در زمینه خرید نفت از ایران مخالفت کنند روی آورده است. هر کشور و شرکتی که با خواست ترامپ مخالفت کند در فهرست سیاه قرار می‌گیرد و بازار‌های آمریکایی به روی آن بسته می‌شود.

عطوان نوشت: ایران در حال حاضر ۲.۸ میلیون بشکه در روز تولید می‌کند که چین ۶۰۰ هزار و هند ۴۰۰ هزار را می‌خرند یعنی معادل نیمی از صادرات نفت ایران را می‌خرند و بقیه به ترکیه، ژاپن، کره جنوبی، فرانسه، ایتالیا، و اسپانیا صادر می‌شود. تزریق دو میلیون بشکه اضافی از سوی سعودی‌ها تقریبا معادل حجم صادرات ایران است. چه بسا ترامپ بر دیگر کشور‌های حوزه خلیج فارس مانند امارات و کویت برای افزایش صد‌ها هزار بشکه اضافی برای اینکه قیمت زیر ۸۰ دلار بماند فشار آورد.

وی می‌نویسد: موافقت عربستان با درخواست ترامپ یعنی رسیدن تولید نفت عربستان به ۱۲ میلیون بشکه در روز و خروج از توافق اوپک که این منجر به فروپاشی این سازمان یا حداقل ایجاد دودستگی در آن خواهد شد. پس از مکالمه تلفنی ترامپ با ملک سلمان، رئیس جمهور آمریکا دبیر کل سازمان اوپک و تصمیم گیرنده اصلی از طریق نفوذ و دیکته هایش بر عربستان و دیگر کشور‌های حوزه خلیج فارس است.

عطوان بیان کرد: عطوان: نمی‌دانیم که واکنش روسیه و دیگر کشور‌های عضو اوپک در قبال نقض توافق از سوی عربستان چیست، اما آنچه مسلم است مرحله بی ثباتی سیاسی و اقتصادی که در دنیا شاهد آن هستیم‌ نمی‌دانیم که واکنش روسیه و دیگر کشور‌های عضو اوپک در قبال نقض توافق از سوی عربستان چیست، اما آنچه مسلم است مرحله بی ثباتی سیاسی و اقتصادی که در دنیا شاهد آن هستیم که به قطب بندی‌ها و ائتلافاتی منجر می‌شود که به نفع آمریکا و متحدان عربش به فرماندهی سعودی‌ها نیست».

پایگاه عربی ۲۱ در این زمینه می‌نویسد: «عربستان میان گزینه‌های دشوار موافقت با درخواست دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا برای افزایش تولید نفت و میان عضویتش در سازمان اوپک قرار گرفته است. افزایش تولید با حجمی که ترامپ درخواست کرده است مخالف با سقف تولید اوپک برای هر کشور و مغایر با توافق اوپک و تولید کنندگان خارج از آن است».

به هر حال قدر مسلم آن است که همسویی سعودی‌ها با ترامپ در زمینه بحث نفت در واقع شوک جدیدی به بازار نفت در راستای حمایت از آمریکاست. حدود چهار سال قبل بود که هنگامی که قیمت نفت در سال ۲۰۱۴ به ۱۲۰ دلار رسید با افزایش تولیدی که عربستان انجام داد بهای آن به ۳۰ دلار رسید و تصمیم جدید سعودی‌ها و تن دادن به خواست ترامپ در شرایطی انجام می‌شود که قیمت‌ها به حد واقعی خود رسیده بود و کشور‌های تولید کننده که بخش اعظم آنرا جهان سوم تشکیل می‌دهند و با بحران‌های اقتصادی حادی دست و پنجه نرم می‌کنند، از این قیمت‌های واقعی درآمدی عایدشان می‌شود که با تصمیم جدید سعودی‌ها درآمد‌ها تحت الشعاع قرار می‌گیرد.

سعودی‌ها با موافقت با خواسته ترامپ در واقع هم شهروندان عربستانی و هم ملت‌های دیگر که درآمد اساسی آن‌ها را نفت تشکیل می‌دهد، هدف قرار داده اند؛ ملت‌های مانند الجزایر، لیبی، عراق، نیجریه، ایران، اندونزی و فهرست طولانی دیگر.

آن‌ها مردم این کشور را از ملیارد‌ها دلاردر سال به سبب این کاهش قیمت متضرر می‌کند تا در سوی دیگر رفاه شهروندان آمریکایی و غربی تامین شود. سعودی‌ها علیه کشور‌های اسلامی توطئه می‌کنند و منطقه خاورمیانه را غرق در بی ثباتی می‌کنند.