اتفاقات نفتی پس از قطع خرید نفت از ایران

تجارت نیوز: ترامپ از متحدان خود خواسته تا ماه نوامبر خرید نفت ایران را متوقف کنند. اگر اروپایی‌ها واردات نفت از ایران را به صفر برسانند و از سوی دیگر دو کشور هند و چین هم خرید از این کشور را کاهش دهند، بازار جهانی نفت روزانه ۱٫۵ میلیون بشکه از نفت ایران را از دست می‌دهد. تحلیل‎‌گران بر این باورند که این میزان از کاهش تنها با همکاری دو کشور روسیه و عربستان جبران می‌شود. دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده امریکا عربستان سعودی را به خط مقدم جنگ اقتصادی علیه ایران دعوت کرده است. به نقل از بلومبرگ، در حالی که کاخ سفید از متحدان خود خواسته تا ماه نوامبر خرید نفت ایران را متوقف کنند، به تشویق عربستان سعودی، رقیب اصلی ایران در خاورمیانه پرداخته تا بازار را قبل از برگزاری انتخابات میان‌دوره‌ای در امریکا متوازن نگه دارد. با این حال، جبران کاهش فروش ایران می‌تواند عربستان را با چالش‌هایی مواجه کند؛ آن هم درست زمانی که بازار نفت با مشکلاتی، چون سقوط صنعت نفت در ونزوئلا، آشفتگی و جنگ داخلی در لیبی دست و پنجه نرم می‌کند. امریتا سن (Amrita Sen)، تحلیل‌گر ارشد نفتی در لندن می‌گوید: اگر متحدان امریکا واردات نفت از ایران را به صفر برسانند و از سوی دیگر دو کشور هند و چین هم خرید نفت از این کشور را کاهش دهند، بازار نفت روزانه ۱٫۵ میلیون بشکه از نفت ایران را از دست می‌دهد. این میزان بسیار بیشتر از انتظارات تحلیلگران تا پیش از برگزاری اجلاس اوپک در وین است. نمودار زیر صادرات نفت ایران را از سال ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۷ نشان می‌دهد. اگرچه آسیا همواره بزرگ‌ترین خریدار نفت ایران بوده، اما بر اساس این نمودار، سهم اروپا در سال ۲۰۱۷ و با برداشته شدن تحریم‌های هسته‌ای از خرید نفت ایران افزایش یافته است.

کدام کشور‌ها نفت ایران را می‌خرند؟ خریداران نفت ایران از سال ۲۰۱۰ تاکنون بنابراین، تصمیم اوپک و متحدانش برای افزایش تولید یک میلیون بشکه نفت در روز، این کمبود را جبران نخواهد کرد. تحلیل‌گران بر این باورند که با در نظر گرفتن کاهش تولید دو کشور لیبی و ونزوئلا، به نظر می‌رسد بازار نفت در نیمه دوم سال جاری با کمبود عرضه مواجه خواهد شد. در نشست هفته گذشته سران اوپک در وین نیز برخی کشور‌های عضو اوپک و روسیه خواستار افزایش تولید نفت بودند، اما افزاش تصویب‌شده نهایی چندان بالا نبود. مقدار توافق‌شده برای افزایش تولید نفت حدود یک میلیون بشکه در روز است، اما تنها برخی کشو‌های عضو این کارتل ظرفیت و توانایی افزایش تولید را دارند. برخی منابع آگاه از این موضوع اعلام کرده‌اند که در چند ماه آینده این کشور‌ها روی‌هم‌رفته تنها امکان افزایش ۶۰۰ هزار بشکه نفت در روز را دارند. مطالعه بیشتر: کشور‌هایی که مجازند تولید نفت خود را افزایش دهند واضح است که عربستان سعودی در نظر دارد این شکاف را پر کند. پس از فشار واشنگتن برای افزایش تولید و حمایت از مصرف‌کنندگان امریکایی، عربستان روز سه‌شنبه اعلام کرد که قصد دارد طی ماه آینده (جولای) تولید خود را به ۱۰٫۸ میلیون بشکه در روز برساند. تولید عربستان در ماه می ۹٫۹ میلیون بشکه و در ماه ژوئن ۱۰٫۳ میلیون بشکه در روز گزارش شده است. این در حالی است که امین ناصر، مدیرعامل شرکت نفتی آرامکو می‌گوید، عربستان ظرفیت تولید روزانه ۱۲ میلیون بشکه نفت را دارد. اگرچه عربستان در نظر دارد در ماه جولای رکورد تولید نفت را بشکند، با این حال، استفاده از حداکثر ظرفیت برای این کشور پایدار نخواهد بود. عربستان قصد دارد، وابستگی ایالات متحده به نفت این کشور و سایر تولیدکنندگان بزرگ اوپک را حفظ کند. وال‌استریت ژورنال نیز در گزارشی نوشته است که عربستان با وجود داشتن ظرفیت تولید ۱۲٫۵ میلیون بشکه در روز، این امکان را ندارد که تولید خود را برای مدت پایداری در این میزان نگه دارد. مقام‌های سعودی اعلام کرده‌اند که لازمه تولید بیش از ۱۱ میلیون بشکه نفت در روز، استخراج نفت خام سنگین است که بسیاری از پالایشگاه‌ها امکان فرآوری آن را ندارند. اگر کاهش صادرات ایران، قیمت نفت خام را بیشتر از حد بالا ببرد، ایالات متحده می‌تواند فروش ذخایر ۶۶۰ میلیون بشکه نفت استراتژیک خود را عملی کند و از آن سود ببرد. اگرچه ذخایر استراتژیک نفتی امریکا تنها در مواقع اضطراری و در صورت وقوع بلایای طبیعی مورد استفاده قرار می‌گیرد، اما تحلیل‌گران بر این باورند که در صورت عدم همکاری کشور‌های تولیدکننده برای جبران کاهش فروش نفت ایران، امریکا ۳۰ میلیون بشکه را روانه بازار خواهد کرد. این مساله می‌تواند برای مدتی به توازن بازار کمک کند. با این حال با در نظر گرفتن کیفیت نفت ایران، نفت استراتژیک امریکا نمی‌تواند جبران‌کننده باشد و تنها همکاری دو کشور روسیه و عربستان است که می‌تواند کاهش عرضه ایران را جبران کند.