پیاده سازی سامانه یکپارچه مالیاتی در ۱۲۵ اداره مالیاتی

خبرگزاری تسنیم: طرح جامع مالیاتی به عنوان طرح تحول همه‌جانبه نظام مالیاتی کشور که باهدف عدالت محوری و مودی مداری در حال اجرایی شدن است تاکنون دستاورد‌های مختلفی داشته که ایجاد بانک اطلاعات مودیان و توسعه خدمات الکترونیکی سازمان امور مالیاتی کشور ازجمله آن‌ها است. ارائه خدمات مطلوب مالیاتی به نحوی که مودی بدون ترک محل کسب‌وکار خود و در کمترین زمان ممکن بتوانند تکالیف قانونی خود را از طریق پورتال اینترنتی و بدون مراجعه به ادارات امور مالیاتی انجام دهد، همواره جزو اهداف نظام مالیاتی بود که هم‌اکنون بخش‌های عمده‌ای از آن محقق شده است. درحال حاضر مودیان در رابطه با ثبت‌نام و تشکیل پرونده، ارائه اظهارنامه در منابع مالیاتی مختلف، پرداخت مالیات، ارائه صورت معاملات فصلی، ارائه فهرست‌های مالیات حقوق و …از این خدمات برخوردار هستند. بر اساس پیگیری خبرنگار ما از مقامات ارشد سازمان مالیاتی بعد از دریافت الکترونیکی اظهارنامه به زودی ابلاغ‌های مالیاتی به مودیان نیز به صورت الکترونیکی انجام خواهد شد. اما طرح جامع مالیاتی به عنوان یکی از برنامه‌های کلیدی و راهبردی وزارت اقتصاد و سازمان امور مالیاتی محسوب می‌شود. سال ۱۳۸۸ برای پیاده سازی طرح جامع قراردادی با شرکت بول فرانسه منعقد شد که این قرارداد دو مسئله مهم داشت: عدم دریافت سورس کد (منبع) و عدم انتقال دانش فنی تغییر و توسعه. به این ترتیب موضوع دریافت سورس کد‌ها و همچنین آموزش نیروی انسانی برای استفاده از سامانه‌های طرح جامع به یکی از اولویت‌های سازمان امور مالیاتی مبدل شد. برای رفع اشکالات، چند الحاقیه برای قرار داد طرح جامع مالیاتی در نظر گرفته شد که در الحاقیه اول موضوع واگذاری سورس کد و در الحاقیه سوم دانش فنی لحاظ شد. به عبارت دیگر با دریافت سورس کد‌های E-RIS و Flex امکان رفع اشکال تغییر و توسعه نرم افزار برای سازمان امور مالیاتی میسر شده است. این دو موضوع وابستگی به طرف خارجی را برطرف کرده و به این ترتیب سازمان مالیاتی می‌تواند تغییر و توسعه سامانه را با استفاده از ظرفیت‌های داخلی انجام دهد. علی ایحال و به گفته قائم مقام مجری طرح تحول مالیاتی سورس کد‌های این سامانه‌ها از شرکت فرانسوی بول به طور کامل دریافت شده و حالا زمینه مناسب برای استفاده از ظرفیت‌های فنی، حقوقی و مالی داخل کشور برای ارتقا و نگهداری سامانه‌های طرح جامع مالیاتی ایجاد شده است. دریافت سورس کد‌های سامانه یک پارچه مالیاتی از شرکت فرانسوی محمد ابراهیم تهرانی طریقت قائم مقام مجری طرح تحول مالیاتی و معاونت توسعه مدیریت و منابع سازمان امور مالیاتی در گفتگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، با بیان اینکه تاکنون در ۱۲۵ اداره امور مالیاتی سامانه‌های طرح جامع مستقر شده است، گفت: کلیه سورس کد‌های نرم افزار یکپارچه مالیاتی (E-RIS و Flex) از شرکت فرانسوی بول دریافت شده و با پایان یافتن مراحل ایجاد سامانه‌های طرح جامع مالیاتی بدنبال پیاده سازی فرانید‌های ارتقا و نگهداری از طریق دانش و سرمایه شرکت‌های ایرانی هستیم. به گفته معاونت توسعه مدیریت و منابع سازمان امور مالیاتی، با استقرار طرح جامع مالیاتی گام‌های مثبتی به منظور جلوگیری از فرار مالیاتی برداشته شده و استقرار طرح جامع مالیاتی، امکان مبادله مطلوب اطلاعات افراد و بنگاه‌ها فراهم شده است. ممانعت از فرار مالیاتی به ویژه برای افرادی که صاحب ظرفیت و توانمندی هستند را مورد تاکید قراداده تا ضمن برقراری عدالت مالیاتی، زمینه تولید و سرمایه گذاری برای فعالان اقتصادی فراهم شود. معاون سازمان مالیاتی با بیان اینکه مالیات در همه دنیا به عنوان یک موضوع راهبردی تلقی می‌شود، گفت: علت آن است که یکی از نیاز‌های اساسی کشور‌ها تامین منابع مالی برای اهداف مختلف از جمله افزایش رفاه مردم است؛ بنابراین اجرای برنامه‌های دولت‌ها نیازمند تامین منابع مالی لازم است و قسمت مهمی از این نقش بر دوش سازمان مالیاتی است. کسب رضایت مودیان، هدف مهم سازمان مالیاتی وی ادامه داد، تحول و ارتقا بستر‌هایی که بتواند انجام ماموریت سازمان امور مالیاتی را در حوزه‌هایی مثل کسب رضایت ذینفعان، افزایش درآمد‌های مالیاتی و کاهش هزینه‌ها را بهینه سازی کند، همواره مورد تاکید سازمان بوده است. در حال حاضر بخشی از اهداف با پیاده سازی پایگاه اطلاعات مودیان محقق شده است. طریقت با بیان اینکه، یکی از کارکرد‌های اصلی طرح جامع مالیاتی دریافت کاملا الکترونیکی اظهارنامه‌های مودیان در ۴ سال اخیر بوده است، گفت: تلاش می‌کنیم تا پایان سال ۹۷ کلیه ابلاغیه‌های مالیاتی از جمله برگ‌های تشخیص و قطعی به صورت الکترونیکی به مودیان ارائه شود. راهبرد طرح جامع مالیاتی، مودی محوری در عین حفظ حقوق حاکمیت معاون سازمان مالیاتی تاکید کرد، به کمک داشبورد‌های مدیریتی طرح جامع مالیاتی، اطلاعات مورد نیاز در اختیار حسابرسان و ممیزان مالیاتی به گونه‌ای قرار می‌گیرد که حقوق مودی و حقوق حاکمیت به طور کامل لحاظ شود. به عبارت دیگر تلاش اصلی سازمان با استفاده از سامانه‌های طرح جامع مبتنی بر مودی محوری است. در واقع اصل بر کسب رضایت مودی است و سازمان تلاش میکند هرجا حقوق حاکمیت خدشه دار نشود بر اطلاعات ابرازی مودی تکیه کند. قائم مقام مجری طرح تحول مالیاتی، بیان داشت: نرم افزار‌های طرح جامع مالیاتی مهمترین دارایی‌های طرح جامع مالیاتی به حساب می‌آیند. وی با بیان اینکه تا کنون بخش مهمی از طرح جامع مالیاتی محقق شده است، گفت: طی دو سال اخیر بخشی از دستاور‌های سازمان مالیاتی در افزایش درامد‌های مالیاتی ناشی از به کار گیری سامانه‌های مالیاتی بوده است. این مدیر ارشد سازمان مالیاتی گفت: حوزه یکپارچه سازی نرم افزا‌های طرح جامع مالیاتی مراحل پایانی خود را طی میکند، اما باید این نکته را مد نظر داشت که هر سامانه الکترونیکی چه به لحاظ فنی و چه به لحاظ ضرورت‌های قانونی با تغییراتی همراه می‌شود. تا کنون پیمانکار این نرم افزار‌ها غیر ایرانی بوده است، اما با تحویل سورس کد‌ها عملا این تعهدات به سازمان منتقل شده است. محرمانگی اطلاعات مودیان و عدم دسترسی پیمانکاران داخلی و خارجی وی با تاکید بر اینکه چه پیمانکار خارجی و چه پیمانکار‌های داخلی امکان دسترسی به اطلاعات مودیان را نداشته و نخواهند داشت، گفت: نسخه نهایی نرم افزار یکپارچه مالیاتی آماده شده است و تا پایان سال جاری زیر بار خواهد رفت. به عبارتی تا پایان سال ۹۷ با استقرار نرم افزار یکپارچه مالیاتی، برنامه طرح جامع مالیاتی عملیاتی می‌شود. قائم مجری طرح تحول مالیاتی با بیان اینکه همواره مباحث مرتبط با زیر ساخت‌های نرم افزار‌های الکترونیکی و مباحث فن آوری اطلاعات با ریسک‌های همراه است، گفت: رفع مشکلات مربوط به کاربران از جمله آموزش کاربران سامانه یکپارچه مالیاتی از آن جمله است. به همین دلیل از گذشته آموزش‌های خوشه‌ای کاربران سامانه یکپارچه در دستور کار سازمان مالیاتی قرار گرفته است، اما باید این نکته را مد نظر قرار داد که به هر حال تغییر رفتار مبتنی بر تکنولوژی به فرصت نیاز دارد. پیاده سازی سامانه یکپارچه در ۱۲۵ اداره کل امور مالیاتی طریقت در پاسخ به این سوال که برخی ابهامات در خصوص به کار گیری سامانه یکپارچه در محیط صرفا آزمایشی مطرح شده، بفرمایید سامانه آیا تاکنون در ادارات کل سازمان به کار گفته شده و کاربران به آن دسترسی دارند، گفت: بر خلاف شبهات ایجاد شده سامانه یکپارچه مالیاتی که مهمترین بخش طرح جامع مالیاتی می‌باشد تا کنون در ۱۲۵ اداره امور مالیاتی در نقاط مختلف کشور پیاده سازی شده است. وی گفت: بر اساس فرصت موجود در ماده ۹۷ قانون مالیات‌های مستقیم، به سازمان امور مالیاتی این اجازه داده شده که برای مودیان کم ریسک آنچه اظهار می‌کند پذیرفته شود و برای مابقی فرایند حسابرسی انجام شود، به این ترتیب فرایند حسابرسی مالیاتی به حداقل میرسد. این در حالی است که ظرفیت سیستمی و نرم افزاری این فرایند نیز از طریق موتور ریسک سامانه به اجرا خواهد آمد. پیشنهاد استفاده از ظرفیت بخش خصوصی برای ارتقاو نگهداری سامانه‌ها معاون سازمان مالیاتی با بیان اینکه، با گذار از مراحل ساخت، تست و بهره برداری از سامانه‌های طرح جامع مالیاتی وارد مرحله ارتقا و نگهداری شده‌ایم گفت: طی هفته‌های اخیر سورس کد‌های سامانه‌های مالیاتی از شرکت فرانسوی بول دریافت شده است و با کنار رفتن کامل طرف خارجی باید بدنبال ارتقا و نگهداری سیستم باشیم. همانطور که اشاره شد چه به لحاظ فنی و چه به لحاظ قانونی همواره در معرض تغییر قرار داریم و در این بین باید از ظرفیت‌های مالی و فنی داخلی استفاده کنیم. تکذیب طراحی مجدد سامانه‌های طرح جامع مالیاتی وی افزود، منظور این است که بعد از استقرار سامانه‌های طرح جامع مالیاتی به سرمایه گذاری‌های تکمیلی برای ارتقا و نگهداری سامانه‌ها نیازمند هستیم، به هر حال نگهداری شبکه، ارائه خدمت ۲۴ ساعته بدون توقف، هزینه‌های سایت پشتیبان و اضطرار و... نیازمند سرمایه گذاری است. این قبیل هزینه‌ها به معنای این نیست که قرار است مجددا سامانه‌های طرح جامع مالیاتی پیاده سازی شوند متاسفانه به غلط این موضوع در برخی محافل مطرح شده که قطعا صحت ندارد. بررسی ظرفیت‌های شرکت‌های بخش خصوصی و مبادله ایده معاون سازمان مالیاتی گفت:، یک ایده‌ای در شورای راهبری طرح جامع مالیاتی مطرح شد که با توجه به منابع محدود بودجه دولتی از ظرفیت فنی و مالی شرکت‌های داخلی برای ارتقا و نگهداری سامانه‌ها استفاده کنیم. به همین منظور اخیرا یک فراخوانی از سوی سازمان مالیاتی منتشر شد که شرکت‌های واجد شرایط مالی، فنی و حقوقی روزمه خود را به سازمان مالیاتی ارائه کنند. بنده تاکید میکنم فعلا در مرحله فراخوان برای بررسی ایده قرار داریم و اطلاعیه سازمان مالیاتی نیز در حد یک فراخوان است تا با شرکت‌های توانمند داخلی در خصوص پیاده سازی نیاز‌های آتی سامانه‌های یکپارچه گفتگو کنیم. وی افزود، وقتی می‌گوییم فراخوان یعنی هنوز به مرحله مزایده یا مناقصه وارد نشده ایم، پس اولا قرار نیست سامانه‌های طرح جامع مجددا طراحی شوند و در ثانی برای نگهداری و ارتقا سامانه‌ها با توجه به مسائل قانونی و فنی و مالی نیاز به یک سری منابع فنی و مالی است که به عنوان یک ایده در نظر داریم در صورت امکان برای این موضوع از ظرفیت شرکت‌های داخلی استفاده کنیم. برون سپاری وظایف غیر حاکمیتی سازمان به گفته طریقت، باید به این نکته توجه داشت که بر خلاف ادعای واهی برخی، ایده این واگذاری‌ها در سطح وظایف حاکمیتی سازمان امور مالیاتی مطرح نشده است. این ایده با یک فرض مهم در خصوص ملاحظات قانونی و حفظ خطوط قرمز حاکمیت در سه سطح، محرمانگی اطلاعات و دسترسی کاربران، حسابرسی و ممیزی سوم دادرسی انجام شده است. به عبارت دیگر در عین حال که همچنان اطلاعات مودیان قطعا باید محرمانه باقی بماند هیچ برون سپاری در حوزه حسابرسی و دادرسی انجام نمی‌شود، این سه بخش وظایف حاکمیتی سازمان مالیاتی است و قرار نیست هیچ گونه برون سپاری در این حوزه انجام شود. شرکت‌های داخلی پیش قدم شدند وی با بیان اینکه، در فراخوان مورد اشاره تاکید کمیته راهبری طرح جامع روی شرکت‌های گرید ۱ مورد تایید شورای عالی فناوری اطلاعات بوده است، گفت: تا کنون تعدادی شرکت داخلی رزومه خود را به سازمان امور مالیاتی ارائه کرده اند که بعد از بررسی‌های مقدماتی، با این شرکت‌ها مبادله ایده برای بررسی چگونگی استفاده از ظرفیت‌های فنی و مالی آن‌ها انجام خواهد شد. به هر حال این شرکت‌ها باید توان مالی مناسب داشته و همچنین تاییدیه‌های امنیتی و قانونی لازم را کسب کرده باشند.