نیروبخشی به توان اقتصاد درون‌زای ملی/ بازار بزرگ ایران؛ امیدبخش تولیدکنندگان ایرانی
بازار بزرگ ایران تنها برای پایتخت نیست؛ در میانه تهران و کرج، پیوندی نیکو برای فراخواندن همه- دیگر ایرانیان، حتی جهانیان- به این گوشه پایتخت برپا می‌دارد؛ گستره‌ای بزرگ فراهم می‌آورد تا همگان بتوانند از خوان گسترانیده برترین تولیدات جهانی و بهترین محصولات ایرانی بهره بگیرند و میوه برچینند.
بازار، در جایگاه یک نهاد نیرومند اقتصادی در تاریخ سرزمین‌های شرقی به ویژه ایران، افزون بر کارکرد اقتصادی، همچون یک نهاد اثرگذار فرهنگی، سیاسی و اجتماعی در مناسبات روزمره تاریخ نقش آفریده است. بازار‌های شهر‌های ایران در سده‌های گذشته، از دریچه کارکرد‌های گوناگون اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، هنری، حتی سرگرمی و تفریح در قاب دیدگان همگان نشسته‌اند. غیر ایرانیانی که در روزگاران گذشته به این سرزمین کهن سفر کرده‌اند، در سفرنامه‌ها، گزارش‌ها و یادداشت‌هایشان همواره بازار را یک نهاد و ساختار شگفت‌انگیز مردمی در ایران وصف کرده‌اند که تاثیری بسیار در زندگی روزمره داشته، به ویژه با ویژگی‌های فرهنگی و اجتماعی جامعه ایران پیوند‌هایی نزدیک برپا می‌کرده است.
بازار در ایران، نمونه‌ای کامل از کارکرد‌های گوناگون در گستره‌های سیاسی، اقتصادی، فرهنگ و اجتماعی ارایه می‌داده است. منصوره اتحادیه (نظام‌مافی) در نوشتار «بافت اجتماعی- اقتصادی بازار تهران و محله بازار، در نیمه دوم قرن ۱۳ ه. ق» در کتاب «اینجا طهران است»، با اشاره به تاثیرگذاری‌های اقتصادی و غیر اقتصادی در بازار تاریخی تهران در دوره‌های گذشته، از شهر‌هایی یاد می‌کند که بازار‌های نیرومندشان، یکی از دستاویز‌های بزرگی و پیشرفت آن‌ها بوده است «تبریز [در دوره قاجار]مهم‌ترین مرکز تجارت ایران بود، زیرا عمده‌ترین مراودات تجاری ایران با ممالک دیگر تا ۱۸۷۰ م/ ۱۲۸۷ ه. ق. از طریق این شهر انجام می‌شد». او همچنین به بازار‌های پررونق شهر‌های دیگر مانند کاشان، اصفهان، یزد و همدان نیز اشاره می‌دارد که از لحاظ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، زمینه برتری مردم و شهرهایشان را فراهم می‌آورده‌اند. به باور وی، شهر‌هایی در تاریخ ایران، تاریخ و زیستی پیوسته داشته، که از بازار‌های نیرومند و پرورنق برخوردار بوده‌اند؛ تهران نیز به همین دلیل در تاریخ معاصر ایران توانست بر دیگر منطقه‌های ایران برتری یابد. بازار، نیروی محرکه یک جامعه، شهر و
کشور پویا در تاریخ و روزگار کنونی به شمار می‌آید و پایتخت‌نشینان به درستی توانستند از این ویژگی تاریخی در ایران بهره بگیرند. قدرت بازار به بافت و پیوند ناگسستنی میان عوامل اقتصادی و اجتماعی وابسته است. بازار‌ها مراکز اقتصادی شهر‌های ایران، بودند و هم‌تراز رشد شهرها، بازار‌ها نیز گسترش یافتند. بازار‌ها فقط مرکز تجارت، صنعت، و خرید و فروش‌های خُرد و کلان نبوده، نقش فرهنگی، اجتماعی، سیاسی حتی تفریحی نیز داشتند.
یاریگران و کوشندگانی می‌خواهد این عرصه سخت
آنگونه که آمار‌های اقتصادی و گردشگری می‌نمایانند، سرمایه‌های فراوان ملی در دهه‌های گذشته در سایه کم‌توجهی به اهمیت پاس‌داشت و نگاه‌داشت درآمد‌های تولیدی و صنعتی ایرانیان صنعت‌گر و تولیدکننده، به چند کشور همسایه سرازیر شده، از این مسیر ناخوشایند ارز‌هایی بسیار از جیب ایرانیان به دامان تولیدکنندگان و صنعت‌گران آن کشور‌ها پناه جسته است. ترکیه، امارات، گرجستان و آذربایجان، از آن دسته کشور‌ها به شمار می‌آیند که در دهه‌های گذشته بیش‌ترین بهره را از دستان ایرانیانی گرفته‌اند که مشتاقانه در پی دسترسی به بازار خرید کالا‌های باکیفیت و پرآوازه جهانی، بار سفر بسته، همچون گردشگرانی در پی جاذبه‌های بزرگ بدانجا‌ها روانه شده‌اند. همین پدیده در کنار دیگر واماندگی‌های اقتصادی و درماندگی‌های برنامه‌ریزی کلان موجب شده است تراز ورودی و خروجی ارز در ایران همواره به سود خروج برهم ریخته باشد. ایران به زبان ساده، سرزمینی است که بیش از ورود ارز، با پدیده خروج آن روبه‌رو است، زیرا سالانه حدود ۱۱ میلیارد دلار ارز از ایران بیرون رفته، در برابر، تنها ۷ میلیارد دلار ارز وارد می‌شود.
شکل‌گیری اندیشه ساخت و راه‌اندازی بازار بزرگ ایران در شمال غرب پایتخت، برپایه نگرانی‌هایی استوار شده است که گروهی از ایرانیان دوستدار فرهنگ و تمدن ایرانی- اسلامی در زمینه‌های گوناگون اقتصادی و گستره‌های وابسته به آن داشته‌اند. اقتصاد همواره نقشی بزرگ در دگرگونی‌های اجتماعی و فرهنگی در تمدن بشری داشته است. طراحان و برنامه‌ریزان بازار بزرگ ایران، با آگاهی از این جایگاه تاثیرگذار تاریخی، برآن شده‌اند با بنانهادن این بزرگ‌بازار مدرن ایرانی، زمینه‌ای مهیا سازند تا نیروی اقتصاد درون‌زای ملی و توان تولیدکنندگان و کنش‌گران اقتصادی در ایرانی افزایشی چشم‌گیر یابد.
بازار بزرگ ایران؛ امیدبخش تولیدکنندگان ایرانی
بازار بزرگ ایران تنها برای پایتخت نیست؛ در میانه تهران و کرج، پیوندی نیکو برای فراخواندن همه- دیگر ایرانیان، حتی جهانیان- به این گوشه پایتخت برپا می‌دارد؛ گستره‌ای بزرگ فراهم می‌آورد تا همگان بتوانند از خوان گسترانیده برترین تولیدات جهانی و بهترین محصولات ایرانی بهره بگیرند و میوه برچینند. این بزرگ‌بازار ایرانی، تنها مجموعه‌ای با کاربری تجاری و اقتصادی نیست که نگرش سرمایه‌محور بر آن حکم براند؛ اینجا با کارکرد‌های گوناگون فرهنگی، گردشگری، سرگرمی و اقامتی، «انسان‌محوری» را در اندیشه راه‌اندازی چنین پهنه بزرگی می‌جوید. بخشی مهم از گستره اقتصادی و تجاری بازار بزرگ ایران، به عرضه کالا‌های باکیفیت ایرانی اختصاص یافته است. حضور برترین کالا‌های جهانی در کنار این‌ها، زمینه را برای رقابتی درست، همچین الگوگیری تولیدکنندگان ایرانی از روش‌های نوین جهانی فراهم می‌آورد. رونق کسب‌وکار، در پیوند با دیگر کارکرد‌های فرهنگی، اجتماعی، تفریحی و گردشگری بازار بزرگ ایران، گشایشی نو در گستره اقتصاد درون‌زای ملی پدیدار می‌سازد.
روی‌آوری گسترده مخاطبان در جست‌وجوی بهره‌مندی از کارکرد‌های گوناگون اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی، همچنین گردشگران و جهانگردان به بازار بزرگ ایران، فرهنگی تازه در بهره‌گیری از توانمندی‌های تولیدکنندگان کالا‌های باکیفیت ایرانی پدید خواهد آورد. همچنین امیدی که بر دل‌های آنان می‌نشاند، در بهبود وضعیت اقتصادی کشور و کاهش سطح بیکاری تاثیر بسیار خواهد گذاشت. بازار بزرگ ایران، آرامش می‌بخشد به آنانی که سودای خرید در مرکز‌های بزرگ تجاری و بزرگ‌بازار‌های منطقه‌ای و جهانی را تاکنون در سر داشته‌اند. همچنین به تولیدکنندگان، فروشندگان و دیگر کنش‌گران اقتصادی در ایران نوید و امید می‌دهد تا با سرزندگی بیش‌تر به اقتصاد درون‌زای ملی در این سرزمین دیرینه رونق بخشند.
دیدگاه تان را بنویسید