حذف سامانه‌ای که «امنیت پروازها» را به خطر می‌اندازد

خبرگزاری تسنیم: اخیراً نشستی با حضور اساتید پیشکسوت هواشناسی کشور برگزار کردیم و مشروح آن را در مطلبی با عنوان پشت‌پرده اتفاقات ناخوشایند در پیش‌بینی هواشناسی کشور/ تفاوت فاحش فرود هواپیما در فرودگاه‌های ایران با دنیا منتشر کردیم. گوشه‌ای از واقعیات و اتفاقات تلخ در حوزه هواشناسی کشور و آسیب‌ها و لطماتی که این مشکلات و قصور‌ها می‌تواند به مردم کشورمان بزند، در این نشست تشریح شد. بیشتر بخوانید: "سازمان هواشناسی" خلبان هواپیمای ATR۷۲ را از "منطقه خطر" در دناکوه مطلع نکرده بود. اما در ادامه حبیب رستمی؛ مدیر پروژه نوین‌سازی سیستم‌های اطلاعاتی هواشناسی در جهاد دانشگاه شریف مطلبی را در اختیار باشگاه خبرنگاران تسنیم قرار داده که وی در این مطلب درباره یک تصمیم اشتباه در سازمان هواشناسی به مسئولان امر هشدار داده که این تصمیم می‌تواند باعث به خطر افتادن امنیت تمام پرواز‌های خطوط مختلف هوایی کشورمان شود؛ در ادامه متن کامل این مطلب آمده است: «اینجانب از سال ۱۳۸۵ تا سال ۱۳۹۵ به مدت تقریباً ۱۰ سال در اجرای طرح "توسعه فناوری اطلاعات و نوین سازی هواشناسی (MITD) "که عاملیت چهارم آن از سوی شورای اقتصاد به عهده جهاد دانشگاهی صنعتی شریف گذاشته شد، به عنوان مدیر فنی در جریان فرآیند داده‌ورزی هواشناسی قرار گرفته‌ام و تا حدودی اطلاع دارم که برای یک پرواز ایمن، داده‌های هوشناسی تا چه اندازه اهمیت دارند. در یکی از پروژه‌های اصلی طرح MITD به نام IRIMO-IS که با همکاری یک شرکت فرانسوی و شرکت ایزایران به انجام رسید، سامانه‌های نوین اطلاعاتی منطبق بر دانش روز هواشناسی دنیا در سازمان هواشناسی پیاده‌سازی شدند و به صورت کاملاً عملیاتی جایگزین سامانه‌های قبلی شده و در مدار استفاده قرار گرفتند. یکی از سامانه‌های بسیار مهم این پروژه، سامانه MESSIR VISION بوده که از خروجی‌های آن می‌توان به تولید خودکار "پوشه پروازی" یا Flight Folder اشاره کرد. پوشه‌های پروازی تولید شده توسط سامانه MESSIR-VISION یکی از مهمترین ابزار‌ها برای نمایش شرایط جوی مسیر‌های پروازی به خلبانان است؛ پوشه‌های پروازی از گزارش‌های هواشناسی سینوپ و متار و TAF و SIGMET و AIRMET، خروجی‌های مدل‌های هواشناسی و داده‌های جو بالا تشکیل شده است. علاوه بر این، نقشه‌های سطوح پایین (Low level significant charts) به‌صورت منطقه‌ای که باید چهار نوبت در روز توسط مراکز هواشناسی مناطق هواپیمایی تولید شوند، در صورت ترسیم در سامانه MESSIR-VISION می‌توانند به صورت خودکار به پوشه‌های پروازی اضافه شوند تا در اختیار خلبانان قرار گیرند. در نقشه‌های سطوح پائین، پدیده‌های جوی مهم در سطوح پروازی نمایش داده می‌شوند و قابلیت تولید و ارسال خودکار آن‌ها به شرکت‌های هواپیمایی با استفاده از ساختار یکپارچه حاکم بر اجراء پروژه IRIMO-IS در قالب سازوکار تعریف شده برای تولید و ارسال پوشه پروازی می‌تواند به نحو مؤثری به افزایش امنیت پرواز در خطوط هوایی منجر شود. متاسفانه شنیده شده و تقریباً اطلاعات موثقی در مورد آن نیز وجود دارد که مسئولان محترم سازمان هواشناسی، این سامانه پیشرفته MESSIR VISION را به کلی از مدار استفاده عملیاتی خارج کرده‌اند! در اهمیت و قدرت این سامانه همین بس که در حال حاضر نیروی هوایی کشور فرانسه و بسیاری از کشور‌های دنیا همچنان از این سامانه استفاده می‌کنند و آن را بر سامانه‌های مشابه ترجیح داده‌اند. با کمال تأسف باید گفت: صحبت‌های آقای دکتر ملائک از یک منظر صحیح است و آن اینکه سازمان هواشناسی در بخش ارائه اطلاعات مهم برای پرواز‌های آسمان کشور به‌شدت ضعیف عمل می‌کند؛ ما تلاش بسیار زیادی کردیم و سامانه MESSIR VISION را در شرایط سخت تحریم‌های بین المللی (که کشور فرانسه جلودار آن‌ها در بین کشور‌های اروپایی بود) بر مبنای دانش فنی شرکت خارجی مجری پروژه و توان متخصصین سازمان هواشناسی و شرکت ایرانی همکار پروژه که برای پیاه‌سازی آن زحمات بسیار زیادی کشیدند به مدار عملیات آن سازمان وارد کردیم، اما اکنون به راحتی آن را کنار گذاشته‌اند! در پرواز تهران ـ. یاسوج که سقوط کرد و کل کشور را در ماتم و عزا فرو برد، از سامانه MESSIR VISION و پوشه پروازی آن برای ارائه اطلاعات هواشناسی دقیق مسیر به شرکت آسمان استفاده نشده که اگر می‌شد، به احتمال بسیار زیاد این سانحه اتفاق نمی‌افتاد. کنار گذاشتن این سامانه و رفتن به سراغ محصول جایگزین (که فقط منافع سفر‌های خارجی دوباره را برای عده‌ای به همراه دارد) این نگرانی را به‌طور جدی ایجاد می‌کند که سانحه پرواز تهران ـ. یاسوج می‌تواند در هر لحظه و در هر پرواز دیگری رخ دهد، اما اینکه خوشبختانه شاهد آن نیستیم، اول لطف خداست و بعد مهارت خلبانان کشور. بنده در این خصوص اطلاعات و گزارش کلی دستاورد‌های اجرای پروژه IRIMO-IS را در اختیار آقای مهندس تقی‌زاده، معاون محترم حمل و نقل وزارت راه قرار داده‌ام تا با دقت نظری که از ایشان سراغ داریم، تدابیر لازم برای بهبود تصمیم گیری‌های سازمان هواشناسی کشور را اتخاذ کنند.»