افزایش برداشت قاچاقی چوب از جنگل‌های کشور

خبرگزاری تسنیم: سخنگوی کمیسیون کشاورزی مجلس درباره قاچاق چوب گفت: در ارزیابی میدانی و پرسش و پاسخ ها مشخص شد که قاچاق چوب افزایش یافته و این بخاطر تقاضای بیشتر چوب است.

نوبخت معاون سازمان جنگل‌ها با بیان این که این سازمان توانست به طرح‌های جنگل داری با هدف برداشت چوب خاتمه داده و طرح تنفس جنگل را اجرایی کند افزود: شاخص‌ترین جنگل ها، جنگل‌های هیرکانی شمال کشور است که مادر جنگل‌های پهن برگ تابستانه و دارای قدمتی بین ۲/۵ تا ۶۰ میلیون سال است.

او گفت: ما توانستیم با حمایت مقام معظم رهبری و سران سه قوه به طرح‌های جنگل داری در شمال کشور با هدف برداشت چوب خاتمه دهیم. سازمان جنگل داری توانست در این زمینه سربلند باشد و بهره برداری چوبی از درختان سرپا چه زنده چه خشک در سال ۹۶ به پایان رسید و سال ۹۷ نیز هیچ گونه بهره برداری از درختان سرپا نخواهیم داشت.

وی افزود: عوامل تخریب جنگل متعدد است، یک سری عوامل به دلیل نوسانات اقلیمی کشور و موجب طغیان برخی آفت‌ها و بیماری‌های جنگل است. جنگل‌های زاگرس که شش میلیون هکتار از جمعیت جنگل‌ها را در بر گرفته است بخشی دچار خشکیدگی بلوط شد که با کمک فائو به راهکار‌هایی رسیدیم که در حال اجراست.

در شمال کشور نیز بیماری بلایت شمشاد و شب پره شمشاد را داشتیم که راهکار‌ها در حال اجراست. خوشبختانه فرهنگ منابع طبیعی در کشور ما بخصوص در چندسال اخیر بهتر شده است و از طریق شبکه‌های مجازی اطلاع رسانی می‌شود.

۲ میلیون و ۴ هزار هکتار وسعت جنگل‌های شمال کشور است و بر اساس اعلام سازمان جنگل‌ها در تفسیر عکس‌های ماهواره‌ای در دهه گذشته تخریب جنگل‌ها و از دست دادن سطح نداشته ایم، اما در سه دهه گذشته تجاوز در عرصه‌های جنگلی داشتیم.

نوبخت در ادامه گفت: در دهه گذشته کمتر تخریب سطح جنگل داشتیم، اما آتش سوزی‌ها بیشتر شده است. قبلا خزان در شمال طولانی‌تر و میزان بارندگی‌ها در شمال کشور بیشتر بود و این موجب می‌شد که جنگل‌ها مرطوب‌تر باشد، خزان و بارندگی شرایط اسفنجی و رطوبت بیشتر در جنگل ایجاد می‌کرد، اما بعد‌ها به دلیل کوتاه شدن زمان خزان و کاهش بارندگی‌ها شدن آتش سوزی‌ها بیشتر شد.

ممکن است از نظر امکانات اینگونه به نظر برسد که امکانات کافی نداریم، اما اینگونه نیست که جنگل را رها کرده باشیم، منحنی رشد جنگل‌ها مدیریت را نشان می‌دهد. جنگل داری باید بر اساس طرح‌های بر اساس اصول پایداری باشد. در سال ۹۵ و ۹۶ قرارداد‌های برداشت چوب خاتمه یافت وبر اساس ماده ۳۸ برنامه ششم ما موظف هستیم طرح جایگزین آماده کنیم، شرایط مهیا شده و برای فاصله هم تیم حفاظتی آماده شده و براساس برنامه پیش رفته ایم.

علی محمد شاعری سخنگوی کمیسیون کشاورزی مجلس گفت: درحقیقت درخت نماد زندگی است هرجا درخت هست آب هست و خاک حاصلخیز وجود دارد. در کشور ما به دلیل شرایط آب و هوایی و تخریب‌های صورت گرفته سرانه جنگل نسبت به سرانه جهانی پایین است و ما یک چهارم سرانه جهانی جنگل داریم.

او افزود: در شش دهه اخیر میزان جنگل‌ها شش میلیون هکتار کاهش یافته است، ۸۰ تا ۹۰ درصد تخریب جنگل‌ها بوسیله انسان صورت گرفته، ۱۵ درصد طبیعی و بخشی هم به دلیل تغییر اقلیم است، اما تغییر اقلیم نیز ناشی از جنگل زدایی است.

شاعری افزود: افزایش تخریب کیفی ناشی از بهره برداری‌های بی رویه، آتش سوزی و سوء مدیریت است. در ۵ سال اخیر میزان خسارت سیل ۵ برابر شده است. سالانه ۴۰ هزار میلیارد تومان برآورد رسمی میزان خسارت سیل است که علت اصلی آن هم از بین رفتن پوشش جنگل می‌باشد.

روند مدیریت جنگل در مجموع مثبت بوده است، ولی بازهم ضعف‌هایی دیده می‌شود. قوت مدیریت جنگل طرح تنفس جنگل بود که با کمک دولت این طرح به تصویب رسید. این تصمیم هم تحت حمایت‌های رهبری بود که فرمودند: جنگل را حفظ کنید. از ابتدای سال ۹۶ در چارچوب ماده ۳۸ برنامه ششم به دولت حکم شد که درخت‌های سرپا به هیچ وجه قطع نشود.

او در ادامه درباره قاچاق چوب نیز گفت: در ارزیابی میدانی و پرسش و پاسخ‌ها مشخص شد که قاچاق چوب افزایش یافته و این بخاطر تقاضای بیشتر چوب است.

در مقایسه دهه ۹۰ با دهه ۸۰ و ۷۰ آتش سوزی جنگل‌ها افزایش یافته است و مشاهده می‌شود که ضریب حمایت از جنگل‌ها تغییر نکرده و به همین دلیل قاچاق و تغییر کابری دور از چشم جنگل بان حرفه‌ای صورت گرفته است. درآتش سوزی‌ها سیستم پایش و کنترل علمی برای اطلاع رسانی و در خاموش کردن آتش سوزی‌ها نیز سیستم‌های خاموش کننده قوی در اختیار نداریم که این از نقاط ضعف است البته نقاط قوت هم در سال‌های وجود دارد.

برآورد‌ها نشان داده، میانگین بین ۴ تا ۶ میلیون هکتار از جنگل‌ها را از دست داده ایم. روند تخریب جنگل به صورت فیزیکی در شمال کشور تا حدودی کند شده، اما در جنگل‌های زاگرس میزان تخریب افزایش داشته است. سالانه حدود ۵۰ هزار هکتار بیابانزایی داریم، چون افزایش میزان ریزگرد‌ها بیشتر به کاهش پوشش گیاهی است خاک قدرت پذیرش آب را ندارد که این اتفاق اثرات تاخیری سوء مدیریتی در دو دهه گذشته است.

او افزود: کشفیات قاچاق با آمار‌ها متفاوت است. ۷۰ تا ۸۰ هزار متر مکعب در سال آمار قاچاق چوب در کشور است که یکی از دلایل این قاچاق نبودن نیروی کافی در حفاظت از جنگل هاست. علت آتش سوزی‌ها نیز ضعف در نظارت است. به طور مثال، وقتی سازمان هواشناسی پیش بینی افزایش دما را می‌دهد باید نیرو‌های بیشتری برای جلوگیری از آتش سوزی در جنگل‌ها بسیج شوند.

شارعی گفت: احکام برنامه ششم برای سازمان جنگل‌ها تکلیف است. سازمان جنگل داری مکلف بود ردیف مستقلی برای طرح جامع اطفای حریق از سال ۹۶ در قالب لایحه به مجلس ارائه دهد. دولت در لایحه ۹۷ اصلا این پیش بینی‌ها را نداشت.

بر اساس ماده ۳۸ دولت مکلف بود برای مقابله با تصرف وزمین خواری و پایداری جنگل طرح و لایحه بدهد. برای افزایش ده درصدی حمایتی از جنگل منابع ارائه دهد که اصلا این کار از سوی دولت ارائه نشد و ارتقای حفاظت جنگل در لایحه صفر پیش بینی شده است.

مجلس در ماده ۳۸ در برنامه ششم به وظیفه خود عمل کرد، اما از سوی دولت در لایحه بودجه چیزی دیده نشد.

او افزود: جنگلی که عنصر اصلی و حیاتی در زندگی ماست و ما مسئول وضع قانون و طرح لایحه هستیم هنوز هیچ کاری در عمل صورت نگرفته و اولویتی به جنگل‌ها داده نشده است.

لطف علیان استاد دانشگاه در ارتباط تلفنی با تیترامشب گفت: سازمان جنگل‌ها چشم ا. نداز لازم و نقشه راه برای جنگل‌ها ندارد. مجلس ما مطلع نیست که وضع جنگل‌ها چگونه است مسئولان حاضر نیستند حرف کارشناسان را بشنوند. برای انجام کار بزرگ باید طرح داشته باشیم. وقتی می‌خواهیم روند کاری را عوض کنیم باید طرح داشته باشیم.

درطرح تنفس کار‌هایی که انجام شد فقط احساسی بود و به تبعات آن توجه نشد.

سازمان صرفا برای اینکه کاری کرده باشد و از هزینه افکار عمومی به دور باشد فرار رو به جلو کرده است. اگر به اصل رجوع نشود صحبت درباره فرع به نتیجه نمی‌رسد.

نوبخت در پاسخ گفت: پیرامون طرح تنفس قانون داریم که مکلف به اجرای آن هستیم. ارزش ریالی اکسیژنی که جنگل تولید می‌کند ۹۰ هزار میلیارد تومان است. با توجه به وضعیت بحران خشکی و بحران آب ما موظف هستیم در هر شرایط پوشش جنگلی را حفظ کنیم.

شارعی در پاسخ لطف علیان گفت: در گذشته فقط به بهره برداری فکر می‌شد و با توجه به اینکه بهره برداری‌ها بیشتر شد روند تخریب شروع گردید.

او افزود: طرح تنفس جنگل یکسال است شروع شده بنابراین این طرح همانند طرح‌های دیگر دارای نقاط قوت و ضعف است که سعی بر این است نقاط ضعف برطرف شود. اگر طرح عمرانی و توسعه را سازمان محیط زیست تایید کند اجازه برداشت درخت خواهند داشت.

لطف علیان گفت: ۹۵ درصد مشکلات اصلی فراموش شده اند. سازمان جنگل‌ها سازمان حاکمیتی است که زیر نظر وزارت جهاد کشاورزی است بنابراین این سازمان تا صورتی که حاکمیتی باشد نمی‌تواند کار‌ها را به درستی انجام دهد. امروز رئیس سازمان جنگل‌ها از واگذاری اراضی شیب دار صحبت می‌کند جای تاسف است چراکه باید از توسعه حرف زد.

نوبخت گفت: اگر نمودار میزان برداشت دو دهه را در نظر بگیریم منحنی ما سیر نزولی دارد واگر طرح تنفس نبود خود جنگل پاسخگوی نیاز ما نبود.