هدف کنوانسیون جهانی حمایت از ارقام جدید گیاهی چیست؟

خبرگزاری تسنیم: استاد گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه تهران گفت: هدف از کنوانسیون جهانی حمایت از ارقام جدید گیاهی تضمین سود کشورهای ایجاد کننده این کنوانسیون است و عضویت در آن سودی برای ایران ندارد.

ولی الله محمدی در گفتگوی ویژه خبری شبکه دو سیما افزود: ما کشور صادر کننده بذر نیستیم و بیشتر ارقام بذر از جمله ذرت، گلزا، پنبه، خیار، گوجه فرنگی، سبزیجات و گیاهان زینتی وارداتی است و بر این اساس عضویت در کنوانسیون جهانی حمایت از ارقام جدید گیاهی حمایت ما از به نژادگران خارجی است.

وی گفت: ۸۰ درصد کشاورزان کشور خورده پا هستند و با عضویت در این کنوانسیون دیگر نمی‌توانند بذر سال آینده خود را از محصول امسال تهیه کنند، اما این کشاورزان به این موضوع پایبند نیستند و بر این اساس هزاران پرونده ضد ما در نهاد‌های بین المللی تشکیل خواهد شد.

محمدی افزود: بیشتر به نژاد‌ها و موسسات تحقیقاتی کشور با پیوستن ما به کنوانسیون جهانی حمایت از ارقام جدید گیاهی مخالفند.

وی اضافه کرد: حتی اگر بخواهیم به کشوری بذر صادر کنیم اگر آن کشور عضو این کنوانسیون نباشد از به نژادگر داخلی حمایت نمی‌شود.

او افزود: مشکل کم آبی کشور با واردات بذر حل نمی‌شود، زیرا واردات بذر ما از کشور‌های اروپایی است که مشکل کم آبی ندارند و رقم مقاوم به خشکی تولید نکرده اند که به ما بدهند.

وی گفت: دانش و فناوری اصلاح همه بذر‌ها را داریم که به عنوان نمونه بذر گلزازست که هشت تن در هکتار تولید دارد و رکوردار دنیاست.

استاد گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه تهران افزود: مشکل ارقام بذر در کشور وجود ندارد بلکه مشکل نبود حمایت از به نژادگر داخلی است.

محمدی گفت: تولید بذر اختراع است و هر کاری که بخواهیم در زمینه بذر‌های وارداتی انجام دهیم براساس کنوانسیون جهانی حمایت از ارقام جدید گیاهی باید از به نژادگر آن اجازه بگیریم.

وی اضافه کرد: افزون بر استفاده مستقیم و تلاقی آن بذر با بذر‌های دیگر برای ایجاد فرآورده آن نیز باید از به نژادگر اجازه بگیریم و حق الزحمه پرداخت کنیم در حالی که اکنون همه نوع بذر وارد و از آن بدون محدودیت استفاده‌های مختلف می‌کنیم.

استاد گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه تهران گفت: پیوست به این کنوانسیون بسیاری از تحقیقات ما در زمینه بذر را تهدید می‌کند.

وی گفت: پیوستن به کنوانسیون جهانی حمایت از ارقام گیاهی ما را مشمول تعهد و رعایت الزامات می‌کند در صورتی که نفعی برای ما ندارد.

محمدی گفت: بسیاری از بذر‌های رقم‌های گیاهی بومی ایران مانند گندم و شبدر و یونجه پیش از انقلاب از کشور خارج شد و اگر به این کنوانسیون بپیوندیم برای استفاده از بذر‌های بومی کشورمان نیز دچار مشکل می‌شویم.

فرهاد خیری معاون موسسه‌ای تحقیقات، ثبت و گواهی بذر و نهال وزارت جهاد کشاورزی نیز در این برنامه گفت: هدف کنوانسیون جهانی حمایت از ارقام جدید گیاهی رعایت حقوق به نژادگران است.

وی افزود: اگر نظام برای حمایت از نوع آوران و ارقام جدید بذر وجود نداشته باشد سرمایه گذاری در بخش به نژادی انجام نمی‌شود و به نژادگر دلسرد خواهد شد.

او با اشاره به قانون حمایت از به نژادگران که در سال ۸۲ در مجلس شورای اسلامی مصوب شد گفت: دانشگاه‌های کشور به دلیل حمایت از آن‌ها وارد حوزه به نژادی شده اند، اما امکانات لازم برای اصلاح همه نژاد‌ها گیاهی وجود ندارد.

خیری افزود: شش سال است که ارقام داخلی بذر را ثبت و از آن‌ها حمایت می‌کنیم، زیرا اگر از ارقام جدید حمایت نشود سرمایه گذاران خارجی نیز در کشور سرمایه گذاری و رقم جدید خود را در ایران ثبت نمی‌کنند.

وی گفت: بیشتر بذر‌هایی که به کشور وارد می‌شود از نوع هیبرید و یکبار مصرف است و به بذر‌های رتبه بالای اروپا دسترسی نداریم.

او اضافه کرد: براساس معاهده با کشور‌های عضو اکو اکنون بذر آن‌ها در کشور ثبت می‌شود، اما هر رقمی قابل ثبت نیست و شرط جدید بودن دارد.

وی افزود: اگر رقمی چهار سال از تجاری شدن آن در خارج گذشته شود قابل ثبت در ایران نیست و این موجب می‌شود همه بذر‌های وارداتی شامل حمایت نشود.

او با بیان اینکه اکنون نیز حق به نژاد‌ها را پرداخت می‌کنیم، گفت: با ورود بذر‌های با رتبه بالا می‌توانیم آن‌ها را در داخل تولید کنیم.

وی افزود: از ۱۱۲ رقم بذر ثبت شده در کشور ۹۷ رقم ایرانی است.

او گفت: از ۳۷ رقم بذر نیز ۳۴ رقم ایرانی است.

خیری افزود: در بذر گندم و جو در رقابت با بذر‌های خارجی نگرانی نداریم.

وی اضافه کرد: اگر بذر در کشورمان تولید شود ارزانتر است و امکان صادرات آن نیز فراهم می‌شود.

او گفت: اکنون بذر‌های وارداتی را گران می‌فروشند.

افشین اسماعیلی فر استاد دانشگاه و پژوهشگر نیز در این برنامه گفت: عضویت ما در کنوانسیون جهانی حمایت از ارقام جدید گیاهی زمینه مناسبی را برای سرمایه گذاری بخش خصوصی در این عرصه و واردات بذر با کیفیت فراهم می‌کند.

وی گفت: این موضوع به نفع به نژاد‌های داخلی است. عباس پاپی زاده سخنگوی کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی نیز گفت: کنوانسیون جهانی حمایت از ارقام جدید گیاهی از طرف آمریکا، فرانسه، آلمان برای تضمین سود شرکت‌های تولید کننده بذر این کشور‌ها تهیه شد.

وی گفت: تاکنون ۶۰ کشور عضو این کنوانسیون شده اند، اما برخی کشور‌های اروپایی عضو ان نیستند.

او افزود: پیوستن به این کنوانسیون توان رقابت ما با محصولات خارجی را از بین می‌برد و هیچ مزیتی برای ما ندارد.

وی اضافه کرد: این طرح با امضای اعضای کمیسیون کشاروزی و در خواست آن‌ها به دلیل ثبت نشدن مالکیت برخی ارقام بذر داخلی و ایجاد زمینه‌های مناسب برای رقابت با بذر‌های خارجی از صحن علنی به این کمیسیون باز می‌گردد. امید پیرهادی پژوهشگر امور کشاورزی نیز در این برنامه گفت: پیوستن به کنوانسیون جهانی حمایت از ارقام جدید گیاهی انتقال فناوری به کشورمان را در این زمینه تضمین نمی‌کند.

وی با بیان اینکه تاکنون از بذر‌های داخلی حمایت نشده است، گفت: ۸۵ درصد بازار بذر جهان در اختیار چهار کشور است و پذیرفتنی نیست که این کشور‌ها با تهیه کنوانسیون جهانی حمایت از ارقام جدید گیاهی به دیگر کشور‌ها اجازه دستیابی به فناوری تولید بذر داده باشند.

وی طرح این موضوع را ساده انگاری دانست و افزود: کشور‌های تهیه کننده این کنوانسیون همان کشور‌های هستند که دارو‌های ضد سرطان را به ما نمی‌دادند و امکان دارد در آینده صادرات بذر را به کشورمان نیز تحریم کنند.