سپرده‌گذاری ریالی صندوق توسعه در بانک‌ها چقدر است؟

خبرگزاری تسنیم: صندوق توسعه ملی گزارش تجمیعی عملکرد تسهیلات ارزی و ریالی از محل منابع صندوق تا پایان آذرماه ۹۶ را منتشر کرد. این گزارش حاوی اطلاعات تفکیکی و تجمیعی از عملکرد صندوق توسعه ملی تا پایان آذرماه سال جاری است. عملکرد تسهیلاتی پرداختی از منابع صندوق توسعه ملی در دو فصل با موضوع تسهیلات ارزی و تسهیلات ریالی به صورت فصیلی ارائه شده است. گفتنی است؛ استفاده‌کنندگان از تسهیلات صندوق توسعه ملی فعالان اقتصادی بخش خصوصی (اشخاص حقیقی و حقوقی)، بخش تعاونی و بنگاه‌های اقتصادی متعلق به مؤسسات عمومی غیردولتی هستند. تسهیلات ارزی پرداخت شده از محل منابع صندوق توسعه ملی بخش عمده از تسهیلات ارزی پرداخت شده از منابع صندوق توسعه ملی بر اساس مفاد بند «خ» اساسنامه و با عاملیت بانک‌های طرف قرارداد پرداخت شده است. مبلغ کل تسهیلات ارزی پذیرش شده توسط صندوق (اعلام وصول شده)، تا انتهای آذر ماه سال ۱۳۹۶، معادل ۳۶.۲۶۹ میلیون دلار بوده است؛ از این مقدار تقاضای پذیرش شده، معادل ۳۴.۴۶۹ میلیون دلار، به مرحله تخصیص ارز (صدور مسدودی به بانک مرکزی) رسیده است، و از مجموع تسهیلات ارزی مسدود شده معادل ۱۹.۸۶۴ میلیون دلار به بخش خصوصی، معادل ۱۰۱ میلیون دلار به طرح‌های بخش تعاون و معادل ۱۴.۵۰۴ میلیون دلار به طرح‌های بنگاه‌های وابسته به نهاد‌های عمومی غیردولتی اختصاص یافته است. از کل مبلغ مسدود شده برای پرداخت تسهیلات از طریق قرارداد‌های عاملیت ارزی، مبلغ ۱۳.۴۲۷ میلیون دلار با همکاری بانک‌های عامل و بانک مرکزی ج. ا. ایران به مرحله پرداخت رسیده است. ۱۱ میلیارد دلار تسهیلات تخصیص یافته به حوزه آب و خاک و کشاورزی علاوه بر تسهیلات تخصیص یافته از طریق قرارداد‌های عاملیت پیش گفته، معادل ۱۱ میلیارد دلار برای اعطای تسهیلات جهت اجرای طرح‌های ملی مربوط به حوزه آب، خاک و کشاورزی اختصاص یافته است. تا تاریخ ۳۰/۰۹/۱۳۹۶ مبالغ مسدودی مربوط به این طرح‌ها عبارت است از: معادل ۸ میلیارد دلار برای طرح‌های مهار و تنظیم آب‌های کشور، معادل مبلغ ۵/۱ میلیارد دلار برای طرح‌های احیاء و توسعه اراضی کشاورزی استان‌های خوزستان و ایلام، معادل مبلغ ۵۰۰ میلیون دلار برای طرح‌های انتقال آب به اراضی سیستان، معادل مبلغ ۵۰۰ میلیون دلار برای طرح‌های آبیاری تحت فشار و معادل مبلغ ۵۰۰ میلیون دلار برای طرح‌های آبرسانی به روستاها. تسهیلات ارزی از محل سپرده گذاری ارزی در بانک‌های عامل بخش دیگری از منابع ارزی صندوق توسعه ملی به سپرده‌گذاری در بانک‌های عامل اختصاص یافته است تا بانک‌های سپرده‌پذیر از طریق اعطای تسهیلات این منابع را به طرح‌ها و فعالیت‌های مرتبط تخصیص دهند. تا تاریخ ۳۰/۰۹/۱۳۹۶، مبلغ سپرده‌گذاری‌های انجام شده در بانک‌های عامل معادل با ۶.۷۳۹ میلیون دلار بوده است و میزان سپرده‌های فعال از مجموع سپرده‌گذاری‌های ارزی انجام شده، در تاریخ ۳۰/۰۹/۱۳۹۶، مبلغ ۶.۳۸۱ میلیون دلار می‌باشد. (با احتساب سپرده‌گذاری‌های انجام شده در راستای اجرای ماده (۸) قانون الحاق برخی مواد به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت (۲)) سپرده گذاری در بانک‌ها به منظور حمایت از صدور کالا و خدمات فنی و مهندسی ایرانی در سال ۱۳۹۶ و در اجرای ماده (۸) قانون الحاق برخی مواد به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت (۲)، که به استناد آن به صندوق اجازه داده شده است با رعایت قوانین مربوط به منظور صدور ضمانتنامه یا تأمین نقدینگی برای پیش‌پرداخت و تجهیز کارگاه پیمانکاران خصوصی ایرانی که در مناقصه‌های خارجی برنده می‌شوند و یا شرکت‌هایی که موفق به صدور کالا یا خدمات فنی مهندسی می‌شوند، در بانک‌های داخل و خارج سپرده‌گذاری ارزی نماید، و باتوجه به درخواست‌های واصله از بانک‌ها، ۶ فقره قرارداد سپرده‌گذاری مجموعاً به مبلغ ۴۰۰ میلیون دلار، جهت امضاء به بانک‌های کشاورزی، پست بانک، پارسیان، تجارت، سامان و صنعت و معدن ارسال گردیده است. تا تاریخ تنظیم این گزارش، تنها بانک‌های کشاورزی، پست بانک و پارسیان نسبت به بازگردانی نسخ امضا شده قرارداد‌ها اقدام نموده‌اند که وجه قرارداد‌های پست بانک و کشاورزی (مجموعاً یکصد میلیون دلار) به حساب معرفی شده بانک، واریز گردیده است. بنظر می‌رسد سایر بانک‌های مرتبط، در پی آن هستند تا ابتداء متقاضیان واجد شرایط را شناسایی کنند و متناسب با تقاضا‌های واقعی موضوع ماده (۸) قانون فوق‌الذکر اقدام نمایند تا هزینه سپرده ارزی بدون تقاضای موجهی را عهده‌دار نگردند. تسهیلات ریالی پرداخت شده از محل منابع صندوق توسعه ملی از ابتدای تأسیس صندوق، بخشی از منابع بر اساس تکالیف قانونی به تسهیلات ریالی اختصاص یافته است. این تسهیلات تا انتهای سال ۱۳۹۳ از طریق انعقاد قرارداد عاملیت ریالی با بانک‌های عامل پرداخت شده است و از ابتدای سال ۱۳۹۴ و در اجرای حکم ماده ۵۲ قانون الحاق برخی مواد به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت (۲)، صندوق نسبت به سپرده‌گذاری ریالی در بانک‌های دولتی و خصوصی جهت اعطای تسهیلات ریالی به طرح‌های اقتصادی موضوع این حکم، اقدام نموده است. به بیانی صندوق صرفاً به توزیع سپرده‌های ریالی اقدام می‌کند و نقشی در تخصیص موردی تسهیلات به طرح‌ها و فعالیت‌ها ندارد و مسئولیت این کار (در چارچوب شرایط و ضوابط تعیین شده) به عهده بانک‌های سپرده‌پذیر می‌باشد. تسهیلات پرداخت شده از محل قرارداد عاملیت ریالی از محل قرارداد‌های عاملیت ریالی، مبلغ ۱۱۸.۸۳۹ میلیارد ریال به طرح‌ها و پروژه‌هایِ معرفی شده از طرف بانک‌های عامل، اختصاص یافته است که تا پایان آذر ۱۳۹۶، از مجموع مبلغ ۱۱۸.۸۳۹ میلیارد ریال پرداختی به بانک‌ها، مبلغ ۷۰.۶۶۱ میلیارد ریال به صندوق بازپرداخت شده و از اصل مبالغ پرداختی به بانک‌ها، مبلغ ۴۸.۱۷۸ میلیارد ریال نزد بانک‌ها به عنوان تسهیلات جاری باقیمانده است. تسهیلات پرداخت شده از محل سپرده گذاری ریالی در بانک‌ها همچنین از ابتدای سال ۱۳۹۶ تا تاریخ ۳۰/۰۹/۱۳۹۶، در اجرای حکم ماده ۵۲ قانون الحاق برخی مواد به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت (۲)، صندوق نسبت به سپرده‌گذاری در بانک‌های دولتی و خصوصی جهت اعطای تسهیلات ریالی به طرح‌های اقتصادی، اقدام نموده است. میزان سپرده‌گذاری‌های انجام شده توسط صندوق در بانک‌های دولتی و خصوصی در بازه ۹ ماه ابتدایی سال جاری، جمعاً برابر ۸۰.۵۹۴ میلیارد ریال بوده است که بر این اساس سرجمع سپرده‌گذاری‌های انجام شده از ابتدای سال ۱۳۹۴ تا تاریخ ۳۰/۰۹/۱۳۹۶، مبلغی معادل ۱۹۱ هزار میلیارد ریال می‌باشد. از این میزان، در تاریخ ۳۰/۰۹/۱۳۹۶ مجموعاً ۱۲۲ فقره قرارداد جمعاً به مبلغ ۹۷.۱۲۴ میلیارد ریال جهت تخصیص تسهیلات به متقاضیان دارای اعتبار (فعال) بوده‌اند. (مانده قابل تخصیص از محل این قرارداد‌های فعال در تاریخ ۳۰/۰۹/۱۳۹۶، مجموعاً مبلغ ۶۰.۹۹۰ میلیارد ریال می‌باشد) همچنین بر اساس اطلاعات ثبت شده در سامانه مدیریت فرآیند تسهیلات صندوق توسط بانک‌ها، در ۹ ماهه اول سال ۱۳۹۶ از محل قرارداد‌های فعال (تمام قرارداد‌های منعقد شده در نه ماهه‌ی ابتدایی سال ۱۳۹۶ و قرارداد‌های منعقده قبلی که در نه ماهه ابتدایی سال ۱۳۹۶ فعال بوده‌اند)، مبلغی بالغ بر ۵/۴۸ هزار میلیارد ریال به متقاضیان اختصاص یافته است که سرجمع این مبلغ از ابتدای سال ۱۳۹۴ تا پایان آذر ماه سال ۱۳۹۶، مجموعاً به میزان ۹۴ هزار میلیارد ریال می‌باشد.