مهاجرت معکوس از پایتخت کلید خورد

خبرگزاری ایسنا: نتایج سرشماری‌های جدید نشان می‌دهد برخلاف پنج دهه اخیر شاهد شکل گیری الگوی دیگری از مهاجرت، به خصوص از تهران به سمت سایر شهرها، تحت عنوان «مهاجرت معکوس» هستیم؛ به طوری که در فاصله زمانی سال‌های ١٣٩٠ تا ١٣٩٥ تعداد ٣٥٠ هزار و ٦٣٢ نفر از استان تهران به استان‌های دیگر مهاجرت کرده‌اند این نوع مهاجرت، تحت تاثیر عوامل متعددی صورت می‌گیرد که برخی از آنها، به خصوص طی یکسال اخیر به اوج رسیده به طوری که نتایج بررسی‌ها حاکی از آن است که تهرانی‌ها، در راس ساکنان سایر کلانشهرها، در جست‌وجوی شهر‌های دیگری برای مهاجرت هستند که در ادامه به برخی از عوامل این مهاجرت‌ها اشاره می‌کنیم. گرانی مسکن در تهران علاوه بر انگیزه شغلی، یافتن مسکن مناسب و کیفیت زندگی بهتر، از مهم‌ترین دلایل مهاجرت محسوب می‌شوند. در حالیکه به طور متوسط ۳۳ درصد از هزینه‌های سبد هر خانوار ایرانی صرف هزینه مسکن می‌شود، این رقم در تهران به بیش از ۴۸ درصد می‌رسد که این مساله باعث شده تا خرید مسکن در سایر شهر‌ها جذابیت بیشتری پیدا کند. به عنوان مثال، داده‌های تحلیلی از وبسایت "آی‌هوم" که در حوزه مسکن فعالیت می‌کند حاکی از آن است که از اوایل پاییز ۱۳۹۶ تاکنون، میزان جست‌وجوی کلیدواژه جست و جوی ملک در شهر‌هایی خارج از تهران، به ویژه جزیره کیش رشد ۳۰۰ درصدی داشته است. آلودگی هوا بررسی تحلیلی این آمار‌ها نشان می‌دهد، به اوج رسیدن عواملی، چون ترافیک و آلودگی هوا در تهران، ساکنان پایتخت را بر آن داشته تا عطای زندگی در این شهر شلوغ و پر دردسر را به لقای آن ببخشند و مکان با کیفیت‌تری را برای زندگی خود انتخاب کنند. استان‌های البرز، گیلان، مازندران و جزیره کیش از جمله این مقاصد هستند. به طور مثال جزیره کیش به دلیل محصور بودن با آب و وسعت کم، از امنیت بالایی برخوردار است. تکدی‌گری در این جزیره ممنوع و ورود مواد مخدر و مشروبات الکلی به آن به شدت سخت است. به همین دلیل نرخ اعتیاد و وقوع جرایم مختلف در این جزیره به شدت پایین و نزدیک به صفر است. زلزله وقوع زلزله اخیر در تهران و گمانه زنی‌ها درباره فعال شدن گسل‌ها و احتمال وقوع زلزله‌های شدیدتر، مزید بر علت شده تا پایتخت‌نشینان به دنبال شهر‌های امن‌تری برای مهاجرت باشند پس طبیعتا، تهرانی‌ها به دنبال سکونت در شهر‌هایی هستند که از نظر امکانات زیرساختی در سطح تهران باشد که در این بین نیز باز هم نام محل‌هایی مانند برخی شهر‌های شمالی و جزیره کیش مطرح می‌شود. البته گرمای این جزیره در ماه‌های گرم سال، مقداری از جذابیت آن می‌کاهد. حمل و نقل و ترافیک تقریبا در هیچ یک از شهر‌های کوچک و متوسط ایران شاهد گره‌های ترافیکی کلان‌شهر‌هایی همچون تهران نیستیم و اگر شاهد پدیده گرد و غبار نباشیم در اغلب روز‌های سال آسمان شهر‌های کوچک، آبی است؛ بنابراین شاخص‌های سلامت جسمی و روانی در این شهر‌ها بالاست. مطلوبیت مکان‌هایی همچون جزیره کیش برای پایتخت‌نشین‌ها را باید از چند جنبه یعنی امکانات زیرساختی مناسب، نداشتن ترافیک و آلودگی هوا، معافیت از مالیات، امنیت، امکانات تفریحی متنوع و متمایز مورد بررسی قرار داد. امکانات زیرساختی این جزیره شرایط لازم برای یک زندگی با کیفیت و مرفه را فراهم کرده و نبود ترافیک، هزینه‌های جابجایی و سوخت را به شدت کاهش می‌دهد؛ به طوری که برای رفت و آمد با تاکسی به هر نقطه از شهر باید حداقل ۵ و حداکثر ۱۵ هزار تومان هزینه بپردازید. تمامی این عوامل، کیفیت زندگی و سلامت ساکنان این جزیره (کیشوندان) را افزایش داده است. دسترسی به دانشگاه‌های معتبر دولتی و غیردولتی نیز یکی از عواملی است که دغدغه تحصیل در دانشگاه‌های معتبر را برای ساکنان این جزیره به حداقل می‌رساند. مسکن ارزان و باکیفیت یکی از مهمترین جنبه‌های مطلوبیت کیش برای زندگی و سرمایه‌گذاری، وضعیت ملک در این جزیره است؛ فارغ از اینکه هدف سکونت یا سرمایه‌گذاری باشد، جزیره کیش یکی از گزینه‌های مناسب برای تهرانی‌ها محسوب می‌شود. شاید یکی از مهمترین تفاوت‌های جزیره کیش با تهران در خصوصیات جغرافیایی باشد چرا که این جزیره زمینی کاملا مسطح داشته و از همه طرف به دریا راه دارد؛ بنابراین، شاید بتوان گفت: در جزیره کیش کیفیت آب و هوا در همه مناطق به یک شکل است و مانند تهران خبری از بالای شهر یا پایین شهر نیست و تنها نوع ساختمان‌ها و متریال استفاده شده در ساخت آن، قیمت را تعیین می‌کند هرچند در برخی مناطق شاهد اختلاف جزیی قیمت نیز هستیم. به دلیل اقلیم و موقعیت جغرافیایی خاص جزیره کیش، در ساخت و ساز از متریال باکیفیت استفاده شده و تقریبا تمامی سازه‌های مسکونی، اداری و تجاری در آن ایمن هستند. همچنین، تقریبا تمام خانه‌های اجاره‌ای در جزیره کیش مبله هستند که این موضوع می‌تواند ضمن کاهش زحمت‌های اثاث کشی، در هزینه نیز صرفه‌جویی قابل توجهی داشته باشد. قیمت آپارتمان در کیش برای خرید یک آپارتمان ۸۰ متری در منطقه صدف کیش که یکی از بهترین مناطق این جزیره محسوب می‌شود، باید حدود ۳۷۰ میلیون تومان هزینه کرد در حالی که برای خرید یک آپارتمان ۸۰ متری در مناطق غرب تهران باید حدودا دو برابر این مبلغ را هزینه کرد. به طور کلی متوسط قیمت آپارتمان در کیش از متری ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان با عمر متوسط ۱۵ سال تا حتی متری ۲۵ میلیون تومان در برج‌های لوکس متغیر است که این طیف گسترده مطابق با تمام بودجه‌ها و سلایق است. بنابراین، برای خرید یک آپارتمان ۸۰ متری در کیش می‌توان از حداقل ۲۲۴ میلیون تا حداکثر ۲ میلیارد تومان هزینه کرد. هرچند به دلیل هزینه‌های بالای زندگی در کیش به نسبت دیگر نقاط ایران معمولا قشر مرفه‌تر در این جزیره ساکن می‌شوند. روابط اجتماعی در این شهر نسبت به شهرستان‌های دیگر ایران به سردی می‌گراید و معمولا افراد بجز در موارد خاص رفتار‌های گروهی انجام نمی‌دهند. در کل می‌توان کیش را از نظر روابط اجتماعی با اروپا مقایسه کرد. با این حال مساله دوری از خانواده برخی از مهاجران به کیش را آزار می‌دهد. با وجود امکان پرواز مستقیم به اکثر نقاط کشور و برقراری تمام این پرواز‌ها به صورت روزانه، به دلایل مختلف اقتصادی و یا کاری بسیاری از اشخاص بیشتر از ۱ تا ۲ بار در سال به شهر و دیار خود سفر نمی‌کنند. البته دلتنگی در اوایل ورود مهاجران کمی آزار دهنده است، اما به تدریج زندگی شکل خود را پیدا می‌کند و این مشکل مرتفع می‌شود.