بهترین جایگزین پیشنهاد بنزینی دولت چیست؟

خبرگزاری فارس: با توجه به فضای عمومی حاکم بر مجلس شورای اسلامی در هفته‌های اخیر که همزمان با تجمعات اعتراض آمیز مردم در برخی از شهر‌ها در روز‌های اخیر هم تشدید شد، به جرات می‌توان پیش بینی کرد که پیشنهاد دولت مبنی بر افزایش قیمت بنزین به ۱۵۰۰ تومان در خانه ملت به تصویب نمی‌رسد و نمایندگان مجلس تصمیم دیگری در این زمینه اتخاذ خواهند کرد. این در حالی است که دولت قصد داشت با این افزایش قیمت بنزین، درآمدهایش را حدود ۱۵ هزار میلیارد تومانی افزایش دهد و بخش قابل توجهی از منابع مدنظر در تبصره ۱۸ لایحه بودجه ۹۷ برای بخش اشتغال را تامین کند. با نگاهی به اظهارات نمایندگان مجلس و پیشنهاد‌های کارشناسان و مراکز پژوهشی، به نظر می‌رسد سه پیشنهاد جایگزین بنزین ۱۵۰۰ تومانی مطرح است که به احتمال فراوان، در کمیسیون تلفیق مجلس مورد بررسی قرار می‌گیرد و در این زمینه تصمیم گیری می‌شود. البته مصوبه کمیسیون تلفیق مجلس در صحن علنی مجلس هم بررسی خواهد شد و تصمیم گیری نهایی اتخاذ می‌شود. این پیشنهاد‌ها عبارتند از: الف- عدم تغییر قیمت بنزین ب-افزایش اندک قیمت بنزین برای عموم مردم (مثلا بنزین ۱۲۰۰ تومانی) ج- افزایش قیمت بنزین صرفا برای پرمصرف‌ها با توجه به تجمعات اعتراض آمیز مردم در برخی از شهر‌ها در روز‌های اخیر و همچنین حساسیت برخی از نمایندگان مجلس به تغییرات شدید قیمت بنزین، پیش بینی می‌شود که دو پیشنهاد ابتدایی طرفداران قابل توجهی در مجلس داشته باشد. با این وجود، تصویب این پیشنهاد‌ها به نفع مردم و کشور نیست، زیرا اولا: در سال‌های اخیر، شاهد افزایش قابل توجه و کم سابقه رشد مصرف بنزین بوده ایم به گونه‌ای که امسال رشد مصرف این فرآورده نفتی به ۸ درصد رسیده است؛ بنابراین تثبیت مجدد یا رشد اندک قیمت بنزین تاثیر خاصی در زمینه مدیریت روند مصرف نخواهد داشت. ثانیا: براساس آمار‌های رسمی وزارت نفت، قیمت فروش داخلی هر لیتر بنزین، به ترتیب حدود ۳۰۰ و ۹۰۰ تومان کمتر از قیمت تمام‌شده و قیمت فوب خلیج‌فارس این فرآورده نفتی است؛ بنابراین قیمت فعلی بنزین همچنان «یارانه‌ای» است. با توجه به این قضیه و همچنین سیستم تک نرخی توزیع آن، هر کس بنزین بیشتری مصرف کند، از یارانه بیشتری استفاده می‌کند، یعنی یارانه پنهان بنزین عمدتا به پرمصرف‌ها می‌رسد که این امر برخلاف عدالت اجتماعی و اصول مدیریت مصرف است. ثالثا: بخش قابل توجهی از بودجه پیش بینی شده دولت برای اشتغالزایی در قالب تبصره ۱۸ لایحه بودجه ۹۷ محقق نخواهد شد. با توجه به آنچه گفته شد، عدم تغییر قیمت بنزین یا افزایش اندک قیمت آن برای عموم مردم هرچند فاقد آثار تورمی است یا آثار تورمی اندکی دارد، ولی نهایتا به نفع مردم و دولت نیست؛ بنابراین ضرورت دارد مجلس شورای اسلامی سراغ راهکار سوم یعنی افزایش قیمت بنزین صرفا برای پرمصرف‌ها برود که لازمه آن استفاده مجدد از سیاست سهمیه بندی بنزین به عنوان یک سیاست غیرقیمتی موفق و کارآمد است. در این صورت، امکان کاهش یا قطع یارانه پنهان بنزین که عمدتا نصیب پرمصرف‌ها می‌شود و همچنین کاهش مصرف این فرآورده نفتی بدون فشار به عموم مردم، فراهم شود. برخی از نمایندگان مجلس مانند رحیم زارع، نایب رئیس کمیسیون تلفیق مجلس از طرفداران این پیشنهاد هستند. در صورت تصویب این پیشنهاد، قیمت بنزین برای عموم خانوار‌ها که کم مصرف هستند (مصرفی کمتر از ۸۰ لیتر در ماه دارند) همان ۱۰۰۰ تومان باقی می‌ماند و صرفا قیمت این فرآورده برای خانوار‌های پرمصرف که مصارفی بالاتر از ۸۰ لیتر در ماه دارند، به ۲۰۰۰ تومان افزایش پیدا می‌کند. تحقق درآمد ۱۰ هزار میلیارد تومانی برای دولت و در نتیجه، امکان اجرای برنامه‌های اشتغالزایی دولت، کاهش اثرات تورمی و فشار اقتصادی بر خانوار‌های محروم و همچنین اصلاح الگوی مصرف بنزین به‌صورت گسترده‌تر و بلندمدت‌تر، از مزایای استفاده از راهکار افزایش قیمت این فرآورده نفتی صرفا برای پرمصرف‌ها است. در مجموع، امید است نمایندگان مجلس درباره وضعیت قیمت گذاری بنزین، جوانب مختلف موضوع برای مردم و دولت را درنظر بگیرند و در نتیجه، بهترین پیشنهاد موجود یعنی افزایش قیمت بنزین صرفا برای پرمصرف‌ها را انتخاب کنند.