مهمترین تحولات اقتصادی جهان در سال ۲۰۱۷

خبرگزاری مهر: به نقل از بی‌بی‌سی انگلیسی، بازار‌های جهان سال قدرتمند و پرسودی را پشت سر گذاشتند و امیدوارند در سال ۲۰۱۸ وضعیت از این هم بهتر شود. در آمریکا شاخص اس‌اندپی ۵۰۰ از ۲۶۷۰ واحد فراتر رفت و در طول سال بیش از ۴۰۰ واحد یا حدود ۱۹ درصد افزایش یافت. نیکی ژاپن هم نزدیک ۲۰ درصد به ارزش خود افزود. حتی شاخص فوت‌سی انگلستان هم به مقادیر رکوردی خود دست یافت و سال خود را با ۷ درصد رشد به پایان رساند. همان‌طور که تحلیل‌گران بانک مورگان‌استنلی می‌گویند: امسال برای سهام داران سالی فوق‌العاده عالی بوده است. اما این رشد از چه عواملی ناشی می‌شد و آیا در آینده هم ادامه خواهد داشت؟ این‌ها عواملی است که باید در ۲۰۱۸ به آن‌ها توجه کرد: شکوفایی جهانی یک عامل اساسی رشد بازار سهام در سال ۲۰۱۷ شکوفایی اقتصاد جهانی بود که از انتظار‌ها فراتر رفت. آیا این رشد ادامه پیدا خواهد کرد؟ پیش‌بینی‌کنندگان معتقدند که این اتفاق خواهد افتاد. سازمان مشارکت و توسعه اقتصادی جهان (OECD)، رشدی ۳.۷ درصدی برای ۲۰۱۸ پیش‌بینی کرد که نسبت به ۳.۶ درصد امسال بهتر خواهد بود. آی‌اچ‌اس مارکت انتظار رشدی حدود ۳.۲ درصدی برای سال آینده دارد در حالی که پیش‌بینی‌های بانک آمریکا و گلدمن‌ساکز به ترتیب با ۳.۸ درصد و ۴ درصد، رشد بیشتری را انتظار دارند. یکی از عوامل تقویت‌کننده رشد جهانی وضعیت اقتصادی آمریکا خواهد بود چرا که بسیاری از اقتصاددانان پیش‌بینی کرده‌اند قانون مالیاتی جدید که مالیات شرکتی را در آمریکا کاهش می‌دهد، موقتا باعث جهش اقتصادی شود. آن‌ها پیش‌بینی می‌کنند رشد تولید ناخالص ملی آمریکا به ۲.۵ درصد برسد. انتظار می‌رود این افزایش تولید ناخالص ملی در بازار سهام به سود تبدیل شود، هرچند ممکن است میزان آن از ۲۰۱۷ کمتر باشد. مورگان‌استنلی پیش‌بینی کرد که اس‌اندپی ۵۰۰ در سال ۲۰۱۸ به ۲۷۵۰ واحد افزایش پیدا کند. بانک آمریکا پیش‌بینی کرده است که این شاخص می‌تواند به ۲۸۰۰ واحد برسد. گلدمن‌ساکز انتظارات را از این هم فراتر برد و پیش‌بینی کرد این شاخص با سود بالای شرکت‌ها از ۲۸۵۰ واحد هم بیشتر می‌شود. صندوق بین‌المللی پول هم پیش‌بینی کرد سال آینده رشد جهانی قدرتمندتر باشد. در پیش‌بینی کنونی این سازمان، رشد جهانی برای امسال ۳.۶ درصد و در سال ۲۰۱۸ برابر با ۳.۷ درصد پیش‌بینی شده است. بانک مرکزی اروپا در ماه گذشته پیش‌بینی خود برای رشد اقتصادی منطقه اروپا در سال ۲۰۱۷ را به ۲.۲ افزایش داد، که سریع‌ترین رشد آن در ۱۰ سال گذشته است؛ حال آن که طبق اعلام یورواستات، رشد اروپا در ۱۲ ماه گذشته، ۲.۵ درصد شده است که رقمی فراتر از انتظار است. تحلیل‌گر بانک مدیریت سرمایه «بیرد» در گزارش ماه دسامبر خود نوشت: در حالی که در سال ۲۰۱۸ چندین چالش احتمالی وجود خواهد داشت، طبق شواهدی که در آستانه سال نو نزدیک در اختیار داریم، همه چیز برای رشد اقتصاد جهانی مهیاست. هرچند به نظر می‌رسد در برخی از حوزه‌ها نتوان با سال ۲۰۱۷ رقابت کرد. اقتصاددانان انتظار دارند که رشد اقتصادی چین در سال آینده کندتر شود و معتقدند اروپا هم به سختی خواهد توانست رشد اقتصادی ۲۰۱۷ خود را، که سریع‌ترین رشد در طول یک دهه بوده است، تکرار کند. در انگلستان، پی‌دبلیوسی پیش‌بینی کرده است که رشد تولید ناخالص ملی این کشور به ۱.۴ درصد کاهش یابد در حالی تحلیل‌گران مودیز رشدی ۱.۳ درصدی را پیش‌بینی کرده‌اند. در آمریکا یکی از عواملی که سهام را در سال ۲۰۱۷ ترقی داد خوش‌بینی در مورد این بود که جمهوری‌خواهان قانون کاهش مالیات را به تصویب برسانند و حالا آن‌ها این کار را به انجام رساندند و مهمترین تغییر اساسی قانون مالیاتی نسل حاضر آمریکا را تصویب کردند. در سال ۲۰۱۸ شاهد این خواهیم بود که شرکت‌ها و مصرف‌کنندگان چه واکنشی به این کاهش مالیات خواهند داشت. آیا این نقدینگی اضافی باعث می‌شود که تعداد زیادی از شرکت‌ها با هم ادغام شوند، یا سرمایه‌گذاری‌های جدیدی توسط آن‌ها انجام شود؟ آیا کاهش درآمد دولت به علت کاهش مالیات، به کوچک کردن برنامه‌های رفاهی منجر خواهد شد و فاصله بین فقیر و غنی را افزایش می‌دهد و به تنش‌های سیاسی دامن می‌زند؟ برخی از تحلیل‌گران نگران‌اند که این مشوق‌های مالیاتی باعث بیش از حد داغ شدن اقتصاد شود و منجر به این شود که فدرال رزرو نرخ بهره را بیش از حد برنامه‌ریزی شده افزایش دهد. چنین حرکتی در وضعیتی که بانک‌های کشور‌های دیگر هم در حال حذف مشوق‌های خود هستند، می‌تواند باعث بالا رفتن ریسک رکود شود. اما برخی اقتصاددانان پیش‌بینی نمی‌کنند که چنین اتفاقی در ۲۰۱۸ رخ دهد. تحلیل‌گر گلدمن‌ساکز این ماه نوشت: درحالی که رشد اقتصادی در وضعیت پرشتابی قرار دارد و نامتوازنی مهمی در اقتصاد وجود ندارد و هیچ شاخص ریسک رکوردی در محدوده قرمز نیست، دلیلی وجود ندارد که به این زودی‌ها رشد اقتصادی متوقف شود. جنگ‌های تجاری انتخاب رئیس جمهور آمریکا، دونالد ترامپ، وحشت از ایجاد جنگ‌های تجاری و افزایش محافظه‌کاری را به راه انداخت. او در سال ۲۰۱۷ گام‌هایی هم در این راستا برداشت و آمریکا را از توافق همکاری ترنس‌پاسیفیک خارج کرد و بحث‌هایی تجاری با کانادا به راه انداخت. در سال ۲۰۱۸ مشخص خواهد شد که چقدر از لفاظی‌های او به واقعیت تبدیل خواهد شد چراکه مذاکرات توافق تجارت آزاد آمریکای شمالی (نفتا) پیش روی او خواهد بود. رئیس‌جمهور ترامپ همچنان تهدید خواهد کرد که از این توافق خارج می‌شود، اما او با مخالفت‌هایی از درون حزب خود و همچنین اتحادیه‌های قدرتمند تجاری روبرو خواهد شد. تحلیل‌گر ولزفارگو نوشت: روابط تجاری گسترده‌ای بین سه کشور موجود در توافق تجارت آزاد آمریکا شمالی وجود دارد و هر گونه خاتمه دادن ناگهانی به این توافق باعث تحمیل هزینه‌های زیادی به بسیاری از تجارت‌های این سه کشور خواهد شد. مقامات امیدوارند که در بهار آینده قبل از آغاز کمپین‌های انتخاباتی در مکزیک و آمریکا به این مذاکرات سرو سامان دهند. همچنین همچنان قرار است تحقیقاتی در مورد سرقت دارایی‌های معنوی در چین انجام شود. سهام تکنولوژی غول‌های تکنولوژی شامل نام‌های بزرگی مثل فیسبوک، آمازون، نت‌فلیکس و گوگل امسال به بازار سهام آمریکا قدرت بخشیدند و جایگاه سنتی بخش‌های خودروسازی، لوازم خانگی، خواروبار فروشی، غول‌های رسانه، بانک‌ها و شرکت‌های تبلیغاتی را از دستشان خارج کردند. جیل هال، یک استراتژیست سهام در بانک آمریکا می‌گوید: شرکت‌های تکنولوژی که هر روز بیش از پیش جهانی‌تر می‌شوند احتمالا در سال ۲۰۱۸ هم سهام قدرتمندی خواهند داشت. اما این غول‌های دیجیتال به علت افزایش سلطه خود با مشکلاتی هم مواجه هستند؛ در اروپا مقامات، همین حالا هم مالیات‌هایی را برای این شرکت‌ها وضع کرده‌اند و قوانینی را هم برای رعایت فضای خصوصی و رقابت‌پذیری تنظیم نموده‌اند. اسکات‌کسلر از موسسه تحقیقات سرمایه‌گذاری سی‌اف‌آرای پیش‌بینی می‌کند که اقدامات بیشتری در اروپا و حتی آمریکا انجام شود و منجر به جریمه میلیارد دلاری برخی از این شرکت‌ها در سال ۲۰۱۸ شود.