شمارش معکوس برای زنگنه آغاز شد

۷ آبان سال جاری چاه شماره ۱۴۷ رگ سفید فوران کرد و با بر جای گذاشتن دو کشته و آتش گرفتن دکل شرکت ملی حفاری، طعمه حریق شد. بلافاصله تیمی متشکل از برخی مدیران فنی و ستادی تشکیل جلسه دادند و با تقسیم کار میان دو شرکت ملی حفاری و مناطق نفت خیز جنوب برنامه خود را برای مهار چاه آغاز کردند. علاوه بر استقرار یکی از دکل‌های ملی حفاری در منطقه جهت حفر چاه انحرافی، عملیات خفه کردن چاه از بالا که به top kill معروف است نیز آغاز شد، ولی یازده بار تلاش ناموفق برای کنترل چاه کافی بود تا انتقاد‌ها متوجه مدیریت این عملیات شود. به گفته مطلعین، گویا در جریان پاکسازی دهانه چاه که دکل حفاری روی آن آوار شده بود، فوران گیر BOP آسیب دید که همین موضوع، شرایط را سخت‌تر کرد. برخی کارشناسان مهار فوران معتقدند که اگر به فوران گیر BOP آسیبی وارد نمی‌شد شرایط کار ساده‌تر می‌شد، اما اشتباه صورت گرفته موجب شد تا این چاه همچنان شعله ور بماند. از سوی دیگر، تیم کنترل و مهار چاه‌های نفتی و گازی کشورمان که بیش از ۵۰ حلقه چاه را در ایران و کشور کویت مهار کرده بودند با وجود ابراز آمادگی جهت مهار چاه، به منطقه فراخوانده نشدند تا تیم فعلی با وجود تلاش‌های بسیار نتواند این چاه را از بالا کنترل کند. در همین حال وزارت نفت تلاش می‌کرد از تلخی شکل گیری این باور که مدیریت فعلی با نیتی غیر از صیانت از منافع ملی، از مشارکت این افراد با تجربه جلوگیری می‌کند، بکاهد. به این ترتیب انتقاد‌ها نسبت به موضع لجوجانه وزارت نفت در عدم استفاده از تیم تخصصی فوران چاه، موجب شد تا از ۴ روز پیش تا کنون حتی یک عملیات هم صورت نگیرد و با وجود حضور بیش از ۶۰۰ نفر در منطقه، همه تماشاگر دود شدن سرمایه ملی باشند. بر اساس گفته کارشناسان، روزانه حدود یک میلیون دلار (شامل ارزش نفت، گاز) از منابع کشور در آتش رگ سفید می‌سوزد و با احتساب اینکه ۵۰ روز از این مهار می‌گذرد می‌توان گفت: تا به امروز ۵۰ میلیون دلار ضربه به کشور وارد شده است. این هزینه جدای از هزینه‌های جانبی مانند لجستیک و پشتیبانی سنگین و بیکار شدن چند دکل حفاری است. این در حالی است که وزیر نفت در روز‌های ابتدایی این رخداد تلخ حدود زمانی اطفا را ۶۰ روز اعلام کرده بود. هدایت الله خادمی، نایب رییس کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی که خود تجربه حضور در حریق نفت شهر را دارد، با بیان اینکه بهتر است تماشاچیان را از منطقه عملیاتی دور کنند، گفت: با توجه به شرایط منطقه رگ سفید اطفای این حریق طولانی شده است. باید از همه پتانسیل‌های موجود مدیریتی چرا که این حریق رخدادی ملی است. وی ادامه داد: تیمی از کارکنان شرکت ملی حفاری ایران و شرکت ملی نفت‌خیز جنوب در حال فعالیت در این منطقه عملیاتی هستند، فقدان آنچه در این میان احساس می‌شود، مدیریت واحد، یکپارچه و قوی است. مدیرعامل سابق شرکت ملی حفاری شمال حریق نفت شهر را به مراتب دشوار‌تر از رگ سفید دانست و تصریح کرد: عملیات جاگذاری اسپینگر معمولا پس از یک یا دو مرتبه با موفقیت انجام می‌شود؛ اگر از تجربه افرادی که اسپینگر را طراحی کرده و از آن استفاده کرده اند استفاده کنند بی شک این عملیات زودتر به پایان می‌رسد. از سویی دیگر در صورتی که در زمان خفه کردن چاه از بالا تجهیزات فوران گیر آسیب ببیند بی شک اطفا به تاخیر افتاده که دلیل این آسیب دیدن نیز را می‌توان بی تجربگی افراد حاضر دانست. سپهر سپهری، مدیرعامل شرکت ملی حفاری هم روز گذشته با تایید ضمنی اینکه این چاه از روش چاه انحرافی مهار می‌شود گفت که برای مهار چاه از سطح ناامید نیستیم. به گفته منابع آگاه، در صورت بکارگیری همه تیم‌ها و افراد تخصصی مهار فوران چاه شاید این چاه بسیار زودتر مهار می‌شد، ولی با توجه به شرایط موجود، همچنان باید دود شدن منابع ملی را به تماشا نشست.