اظهارات بی‌پروای ارزی نوبخت

خبرگزاری فارس: محمد باقر نوبخت دو روز پیش در گردهمایی دانشجویان و جوانان حزب اعتدال و توسعه اظهاراتی را مطرح کرد تا پیش از این از سوی فعالان اقتصادی، منتقدان برجام و منابع آگاه مطرح و از سوی دولت و بانک مرکزی تکذیب می‌شد. وی در این گردهمایی درخصوص بازار ارز با اشاره به نگرانی رئیس جمهور نسبت به افزایش نرخ ارز گفته است: «آقای روحانی اصلا و به هیچ عنوان افزایش نرخ ارز را بر نمی‌تابد و از افزایش آن بسیار مکدر است.

برای اینکه بتوانیم تقاضای بازار را متعادل کنیم باید ارز تزریق کنیم، ولی متاسفانه بانک مرکزی اگر ارز بیشتری داشت قطعا ورود می‌کرد. در بازار ما دلار زیاد است، ولی برای کنترل نرخ آن باید بانک مرکزی ورود کند که متاسفانه برای تهیه ارز مشکل دارد. سالانه ۹ میلیون و ۲۰۰ هزار نفر به مسافرت خارجی می‌روند که اگر هر کدام هزار دلار با خود ببرند می‌شود ۹ میلیارد دلار، که همین میزان برای دولتی که تامین ۲۰۰ میلیون دلار برایش سخت است بسیار زیاد است و بار بسیار زیادی را به بازار وارد می‌کند.

خروج ارز از کشور به بازار فشار وارد می‌کند و یکی از عوامل جلوگیری خروج ارز از کشور می‌تواند افزایش عوارض خروج مسافران باشد.» طرح این مسائل از سوی رئیس سازمان برنامه و بودجه و سخنگوی دولت در حالی است که دولت بار‌ها و بار‌ها عدم امکان ورود ارز حاصل از صادرات نفت به کشور را تکذیب کرده‌اند که گاهی ادبیات این تکذیب‌ها بسیار شدید بوده است. حال اینکه دولت و یا شخص سخنگوی دولت در شرایطی فعلی مطالبی را بیان می‌کند که خط باطلی بر همه ادعا‌های دولت و بانک مرکزی _از بعد از برجام_ می‌کشد، مشخص نیست. این اظهارات از زاویه‌های مختلف قابل بررسی است. اولین زوایه منابع ارزی بانک مرکزی است که اساسا شامل ذخایر خارجی بانک مرکزی و منابع ارزی حاصل از خرید ارز نفت از دولت است؛ بنابراین اگر به گفته سخنگوی دولت بانک مرکزی برای تهیه ارز مشکل دارد و حتی به سختی می‌تواند ۲۰۰ میلیون دلار تامین کند، پس قطعا در وصول و نقل و انتقال درآمد‌های ارزی کشور مشکل دارد که اگر اینگونه نبود، این سخنان نوبخت، محلی از اعراب نداشت. اما از زوایه دیگر، تاثیر این سخنان نوبخت بر بازار ارز و واکنش فعالان و متقاضیان این بازار را باید بررسی کرد. وقتی یک مقام بلندپایه دولت از عدم وجود منابع ارزی کافی نزد بانک مرکزی (بزرگترین عرضه کننده ارز به بازار) خبر می‌دهد، به وضوح علامتی برای تغییرات قیمتی در روز‌های آینده است. به عبارت صریح‌تر، فعالان اقتصادی و متقاضیان بازار ارز تکیلف خود را می‌دانند که بزرگترین عرضه کننده ارز به بازار، ارز چندانی تزریق نخواهد کرد و موجودی بازار ارز که ارز حاصل از صادرات غیرنفتی است، تنها منبع قابل اتکاء عرضه به بازار خواهد بود. این علامت، یعنی کاهش عرضه ارز به بازار و چشم‌انداز رشد قیمت‌ها در روز‌ها و هفته‌های آتی. شاید ابتدایی‌ترین اصول اعلام نظر از سوی یک مسئول اقتصادی، دقت و توجه به عدم اثرات منفی یک اظهارنظر در فضای اقتصادی است و حتی اگر این اظهارات نوبخت درست باشد، که هست، طرح آن در فضای فعلی و التهاب نسبی بازار ارز، غیرمنطقی و مغایر با سیاست آرامش و ثبات بازار دارایی‌های است که در طول ۴ سال گذشته در دستور کار دولت بوده است.