زنگ خطر برای تولیدکنندگان سنتی گاز به صدا درآمد

رضا اسمخانی؛ خبرگزاری تسنیم: اظهارات شرکت کنندگان در نشست هفته گذشته اوپک گازی و به ویژه وزیر انرژی روسیه در مورد افزایش بی رویه عرضه گازی طبیعی زنگ خطر را برای تولید کنندگان سنتی گاز به صدا درآورده و این احتمال را تقویت کرده که بازار گاز نیز ممکن است همچون بازار نفت شاهد یک افت قیمت شدید باشد. مقامات ارشد کشور‌های عمده تولید کننده گاز که هفته گذشته در بولیوی گرد هم جمع شده بودند با یک واقعیت تلخ و دشوار مواجه بودند: افزایش عرضه گاز از سوی تولید کنندگان جدید به ویژه آمریکا موجب تقویت امکان چانه زنی خریداران در مورد شرایط قرارداد‌های جدید شده است. هرچند سید محمد حسین عادلی دبیر کل مجمع کشور‌های صادر کننده گاز (GECF) به کلی منکر وجود مازاد عرضه در بازار جهانی شده و گفته: «اگر شما میزان تولید را با میزان مصرف مقایسه کنید می‌بینید که تولید بالاتر از مصرف نیست»، اما واقعیت‌های حاکم بر بازار جهانی نشان می‌دهد که کشور‌های عضو GECF نحو فزاینده‌ای در حال رقابت با گاز صادراتی و همچنین قیمت‌های تعیین شده توسط آمریکا هستند که ایالات متحده را در مسیر تبدیل شدن به سومین صادر کننده بزرگ ال ان جی جهان بعد از قطر و استرالیا قرار داده است. در حال حاضر حداقل ۲۵ کشور جهان قادر به دریافت ال ان جی هستند و انتظار می‌رود با شروع به کار مجتمع‌های جدید تبدیل مجدد ال ان جی به گاز در ماه‌های آینده، خریداران انعطاف بیشتری پیدا کنند و رقابت بین عرضه کنندگان گاز بیشتر شود. قیمت گاز در طی یک دهه گذشته بیش از ۸۰ درصد کاهش یافته و به دلیل افزایش عرضه گاز شیل و افزایش دسترسی به ال ان جی به از طریق کشتی قابلیت صدور به کشور‌های مختلف را دارد، همچنان تحت فشار قرار دارد. با وجود اینکه ال ان جی تنها حدود ۱۰ درصد از تجارت گاز جهان را تشکیل می‌دهد، عرضه کنندگان جدید تمایل دارند شرایط جذاب تری را به مشتریان پیشنهاد دهند تا بازار را از دست تولید کنندگان سنتی خارج کنند. در این زمینه به ویژه آمریکا با ارائه پیشنهادات جذاب فروش گاز در حال تغییر معادلات بازار است. شرکت‌های آمریکایی نظیر چنیر انرژی، که بزرگترین صادر کننده ال ان جی این کشور است، به مشتریان اجازه می‌دهند که محموله‌های گاز ارسالی را مجددا بفروشند و این موجب ایجاد یک بازار پرسود برای شرکت‌های تجاری مختلف شده است. تعداد فروش تک محموله‌ها و سواپ ال ان جی نیز در حال افزایش است. شرکت چنیر قصد دارد همزمان با جستجو برای یافتن خریداران جدید، در طی ماه‌های آینده پنجمین مجتمع مایع سازی گاز را افتتاح نماید الکساندر نواک، وزیر انرژی روسیه در نشست روز جمعه اوپک گازی اظهار داشت، در حال حاضر عرضه جهانی گاز بیش از میزان تقاضاست و این وضعیت می‌تواند منجر به افت بحرانی قیمت ها، مشابه آنچه در بازار نفت رخ داده شود. نواک همچنین گفته، افت قیمت جهانی گاز ضرورت انعقاد قرارداد‌های بلندمدت که در آن به جای نوسان گاه و بیگاه قیمت یک رقم با ثبات برای گاز در نظر گرفته شود را دو چندان می‌سازد. آمریکا در طی سال‌های اخیر به لطف بهره مندی از تکنولوژی‌های برتر و دسترسی به منابع عظیم غیرمتعارف، تولید نفت خام و گاز خود را به شدت افزایش داده است. به رغم هشدار وزیر انرژی روسیه پیش بینی‌های بانک جهانی نشان می‌دهد که روند حرکت قیمت جهانی گاز طی سال‌های ۲۰۱۷ تا ۲۰۳۰ میلادی یک روند صعودی آرام خواهد بود و قیمت‌ها رو به افزایش خواهد گذاشت، البته با وجود این رشد، قیمت‌ها مجددا به رقم‌های بالایی که در سال ۲۰۱۴ تجربه شده بود باز نخواهد گشت. مجمع کشور‌های صادر کننده گاز چاره کار را افزایش همکاری‌ها برای دفاع از سهم این کشور‌های عضو این سازمان از بازار گاز می‌داند. شاید اگر وضعیت عرضه گاز با همین منوال به پیش برود، اعضای مجمع کشور‌های صادر کننده گاز نیز همچون اوپک به فکر توافقی برای کاهش تولید بیافتند، اما با توجه به افزایش سریع تولید گاز آمریکا احتمالا چنین توافقی موجب کاهش بیشتر سهم تولید کنندگان سنتی از بازار جهانی گاز خواهد شد.