قوانینی که ما را وادار به تقلب می‌کند

خبرگزاری میزان: شاید شما هم ماجرای عجیب صادرات سیب در قبال واردات موز را شنیده باشید. پیشنهادی که در اوایل سال ٩٥ به منظور حمایت از صادرات تولید داخلی در قبال واردات از سوی وزارت جهاد و کشاورزی به کار بسته شد تا با مدلی ساده انگارانه هم بیشتر صادر کنیم و هم معقول‌تر وارد کنیم. اما از آنجایی که هر فنی یک بدلی دارد، فستیوالی از تخلفات رنگارنگ در فرایند صادرات سیب به ازای واردات موز به دست بازرگانان ایرانی رقم خورد و کار را به جایی رساند که بی استعدادترین بازرگان هم حاضر بود سیب‌های ایرانی را بخرد و به دریا بریزد، اما در قبال آن بتواند موز وارد کند. البته که بودند تاجران مستعدی که با کلک‌های عجیب تری نظیر صادرات سوری سیب ایرانی و یا خرید سیب‌های دور ریز سعی در ماهیگیری از بازار واردات موز داشتند. به هرحال هرچه بود در همان ماه‌ها با دخالت گمرک بساط فرمول موز در ازای سیب برچیده شد و مسئولان سعی کردند تا با خلاقیت‌های دقیق تری تولید ملی را روی ریل صادرات قرار دهند. اکنون، اما اتفاقی شبیه به این در بازار خودروهای خارجی و واردات آن به کشورمان در حال تحقق است. دستورالعملی که اگرچه وصف خلاقیت‌های آن در این چند خط نمی‌گنجد، اما نشان داده ما تا همیشه عجیب‌ترین مدیران جهان را در کشورمان به کار گرفته ایم. واردات خودروهای خارجی در ازای صادرات خودروهای ایرانی و یا واردات به ازای تولید از جمله شاهکارهای دستور العمل جدید است که جدا از آمیختگی شدید مبحث تولید و تجارت موجب می‌شود بازرگانان خودرویی به سرنوشت تاجران موز دچار شوند. با این تفاوت که دیگر سیب‌ها به دریا ریخته نخواهد شد و به جای آن پرایدها و سمندهای ایرانی با قیمت ارزان صادراتی در کشورهای بی نام نشان تلنبار می‌شوند و مابه ازای شان خودروهای لوکس و جذاب وارد می‌شود. در پایان ماجرا، اما همه راضی هستند. خودروساز محصول بی کیفیت تولیدی اش را صادر کرده، واردکننده خودروی داخلی را تا آنسوی مرز کشانده و جایی همان نزدیکی‌ها رها کرده (چرا که نه خریداری برای آن وجود دارد نه قیمت بالایی دارد که از فروشش ارزش افزوده‌ای به دست آید)، خودروی خارجی به چند برابر قیمت خودروی داخلی وارد کشور شده، دولتمردان هم از تدبیر جدیدشان خرسند هستند چرا که هم مشکل تولید حل شده و هم تجارت. در این میان تنها مردمانی میمانند که قربانی فرمولاسیون مبتکرانه دولتی‌ها شده اند. فرایندی که در آن هرقدر متقلب‌تر باشی موفق‌تر خواهی بود و قوانین نیز به خودی خود تو را به ورطه تقلب راهی می‌کنند. در نهایت این سیکل معیوب با مردمانی شبیه به ما و مسئولانی شبیه به شما تا همیشه ادامه خواهد یافت. علی اکبرزاده کارشناس اقتصادی و رسانه