قدرت خرید ملت و آمارهای دولت

کارشناسان اعتقاد دارند حتی همین رکود و از رونق افتادن کسب و کارها و به موجب آن کاهش قدرت خرید مردم موجب شده تورم کاهش یابد و عملکرد دولت روحانی نقش چندانی در این مقوله نداشته است. سوالی که روز گذشته مقام معظم رهبری مطرح کرد همواره یکی از دغدغه‌های اقتصاددانان بوده است. رهبر انقلاب گفتند «تورم کم شد اما آیا به همان نسبت قدرت خرید مردم افزایش پیدا کرد؟» در علم اقتصاد تورم و قدرت خرید رابطه معکوس دارند اما شواهد نشان می‌دهد اعداد و ارقام بیش از معیشت واقعی نقش‌آفرینی می‌کند. در این‌باره دکتر کیامرث جهانگیر، استاد اقتصاد سیاسی دانشگاه تهران به «وطن‌امروز» گفت: آمارهای شاخص‌های اقتصادی باید با مبنای علمی همراه با مستندات معتبر از سوی مرجعی خاص اعلام شود و اعلام فقط برخی از شاخص‌ها برای تبلیغات عملکرد دولت اصلا علمی نیست. وی افزود: اگرچه شاخص‌های تورم بنا به اعلام دولت کاهش یافته است و تا حدودی جلوی جهش قیمت‌ها را در مقایسه با دولت گذشته گرفته است اما این به معنای آن نیست که رفاه عمومی برای مردم ایجاد شده است، چرا که بسیاری از مردم در شرایط سخت اقتصادی قرار دارند. جهانگیر با اشاره به رشد اجاره‌بها، نرخ خدمات، قیمت مواد غذایی گفت: زمانی که نرخ تورم کاهش می‌یابد باید متناسب با آن مردم نیز از یک رفاه نسبی برخوردار شوند و کاهش تورم را لمس کنند اما اکنون شاهد گرانی کالاها و خدمات هستیم. این استاد دانشگاه گفت: وجود شکاف طبقاتی، کاهش ارزش پول ملی و گسترش فقر نشانه چیست؟ کاهش نرخ تورم را نباید فقط با شعار به مردم القا کرد بلکه باید تورم خودش را در قدرت خرید مردم نشان دهد. سفره‌ها کوچک شد عضو انجمن اقتصاددانان ایران نیز با اشاره به کاهش قدرت خرید مردم به «وطن‌امروز» گفت: کاهش قدرت خرید مردم و افزایش سرسام‌آور هزینه‌ها باعث شده است که سفره مردم روز به روز کوچک‌تر شود. دکتر محمدباقر صدری با بیان اینکه بسته حمایتی دولت که می‌خواست اقتصاد کشور را از رکود خارج کند متاسفانه ساختار درستی نداشت، گفت: زیرا زمانی که مردم در شرایط سخت اقتصادی بسر می‌برند این سیاست نتوانست برای تحریک تقاضا به نحو قابل توجهی کارساز واقع شود. صدری با بیان اینکه مراکز تولید در چند سال اخیر با مشکل مواجه شده‌اند و متاسفانه بنگاه‌های تولیدی در حال تعطیل شدن هستند، گفت: این روند موجب بیکاری و گسترش فقر در کشور می‌شود. وی افزود: ۷۵ درصد خانوارها اکنون در مضیقه و تنگنای معیشتی قرار دارند اما دولت در طرح خروج از رکود در راستای بهبود معیشت مردم به سفره کوچک مردم کم‌توجه است. همچنین محسن زاینده‌رودی، اقتصاددان دیگر با بیان اینکه در دولت یازدهم سفره مردم کوچک‌تر و امرار معاش برای آنان سخت‌تر شده است، گفت: رویکرد تیم اقتصادی دولت، کلان‌نگری بوده و به مسائل خرد بی‌توجه است. وی در گفت‌وگو با مهر وضعیت اقتصادی خانوار را در دولت یازدهم نابسامان عنوان کرد و اظهار داشت: به‌رغم اینکه آمار اقتصاد کلان علامت‌های ظاهرا مثبتی نشان می‌دهد اما دولتمردان باید ابتدا مسائل اقتصاد خرد را مدنظر قرار دهند و بعد به موضوعات کلان بپردازند. وی تصریح کرد: در حوزه اقتصاد خرد نه‌تنها شرایط بهتر نشده، بلکه حتی نسبت به دوره‌های گذشته اوضاع بدتر هم شده است و ما شاهد کوچک‌تر شدن سفره مردم هستیم و امرار معاش آنان تحت تأثیر قرار گرفته است، در این زمینه یک تحقیق میدانی انجام شده که آمار و اطلاعات حاصل از آن بخوبی این موضوع را تایید می‌کند. این استاد دانشگاه درباره اینکه در صورت ادامه کار دولت فعلی تا سال ١۴٠٠ اوضاع اقتصادی ایران به چه شکل خواهد بود؟ گفت: اگر قرار باشد این دولت به کار خود ادامه دهد باید ساختار اقتصادی کشور را از حالت کلان‌نگر خارج و روی بودجه خانوار و مسائل خرد کار کند. قاچاق کم شد چون قدرت خرید مردم کم شد یکی از نکات جالب اینکه دولتی‌ها با همان سیاست آماری جالب خبر داده‌اند که در طول ۴ سال گذشته میزان قاچاق کالا کم شده است. کارشناسان در این‌باره هم اعتقاد دارند چون قدرت خرید مردم کم شده، تقاضای برای کالا نیز کم شده و در کنار از رونق افتادن صنعت، میزان قاچاق نیز کاهش یافته است. عضو اتاق بازرگانی ایران با اشاره به آمارهای دولتی درباره کاهش قاچاق به کشور گفت: بخشی از کاهش آمار قاچاق در کشور مربوط به کاهش تقاضاست و حقیقت این است که مردم قدرت خرید ندارند و به موازات آن مشتری قاچاقچی‌ها کم شده است. مجیدرضا حریری در گفت‌وگو با یک برنامه رادیویی با بیان اینکه مردم در شرایط رکود اقتصادی قدرت خرید خود را از دست داده‌اند، اظهار داشت: بخشی از کاهش آمار قاچاق در کشور مربوط به کاهش تقاضاست و حقیقت این است که مردم قدرت خرید ندارند و به موازات آن مشتری قاچاقچی‌ها کم شده است. وی با اشاره به اینکه قاچاقچی، مواد اولیه یا کالای واسطه‌ای را وارد کشور نمی‌کند، افزود: قاچاقچی بدون شک کالای ساخته شده‌ای را وارد کشور می‌کند و منظور از کالای ساخته شده صنایع کوچک و متوسط است. عضو اتاق بازرگانی ایران تصریح کرد: موضوع امروز بیکاری کشور، موضوعی نیست که صرفا به ایجاد شغل متصل باشد بلکه ما در کشور یک بیکاری انباشته داریم که هر چقدر ایجاد شغل اتفاق می‌افتد به تعداد بیکاران ما نمی‌رسد. کاهش قدرت خرید و افزایش اجاره‌بها بخش مسکن از جمله بخش‌هایی است که کاهش خرید مردم در آن به صورت آشکار دیده می‌شود. عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس با بیان اینکه کم بودن نقدینگی و کاهش قدرت خرید مردم اجاره‌نشینی را افزایش داده است، گفت: تنها راه پیش‌روی دولت برای ساماندهی وضعیت اجاره‌بها در کشور نظارت بر نرخ‌ها و کمک به مردم برای افزایش توان خرید خانه است. وی با تاکید بر اینکه باید قدرت خرید مردم با ارائه تسهیلات ارزان افزایش یابد، افزود: تسهیلات‌دهی در حوزه مسکن در حال حاضر کارآمد نبوده و با روش‌هایی که در این رابطه در نظر گرفته شده از جمله ودیعه‌گذاری و همچنین نرخ سودهای غیرمنطقی نمی‌توان به ساماندهی بازار مسکن امیدوار بود.