برنامه تولید طلای سیاه در دولت دوازدهم

خبرگزاری مهر: بسیاری از اهداف مطرح شده در برنامه ششم در بخش نفت و گاز تقریباً دست‌نایافتنی هستند و همانند برنامه‌های پیشین پیش‌بینی می‌شود عملکرد دولت آتی با برنامه مذکور در این بخش فاصله قابل توجهی داشته باشد. به عنوان مثال در برنامه ششم توسعه جذب سرمایه ۲۰۰ میلیارد دلاری در بخش نفت و گاز مطرح شده است که ۱۳۰ میلیارد دلار آن مختص بخش بالادستی است. این در حالی است که در طول‌ سال‌های اجرای قراردادهای بیع متقابل در کشور در سال‌های ۱۳۷۳-۱۳۸۴ کمتر از ۳۰ میلیارد دلار سرمایه خارجی جذب شده است. بنابراین در مقایسه با تجربه ۱۰ ساله مذکور در جذب سالیانه کمتر از ۳ میلیارد دلار، جذب سالیانه ۴۰ میلیارد دلار به آرزو بیشتر شبیه است تا برنامه‌ای دست‌یافتنی. در این گزارش، پیشنهادهایی را در سطح کلان در خصوص متغیرهای اصلی صنعت نفت ارائه می‌دهیم تا بتوان از آنها در تصمیم‌گیری‌های آتی بهره جست. در ادامه اهداف پیشنهادی برای بخش‌های نفت، گاز تا انتهای برنامه ششم توسعه (۱۳۹۹) ارائه شده است. اهداف پیشنهادی در حوزه بالادستی نفت و گاز ایجاد ظرفیت تولید نفت خام و حفظ آن از اهمیت بالایی برخوردار است. در برنامه پنجم ظرفیت تولید باید یک میلیون بشکه در روز افزایش می‌یافت و در پایان سال ۱۳۹۴ به پنج میلیون بشکه نفت خام در روز می‌رسید. در عمل به دلیل مشکلاتی همچون تحریم، این مسئله تحقق پیدا نکرد و تولید نفت در سال ۹۵ برابر با ۳.۸ میلیون بشکه در روز بوده است. در برنامه ششم توسعه هدف تعیین شده در خصوص ظرفیت تولید با اندکی کاهش، به ۴.۷ میلیون بشکه در روز تقلیل یافته است.

همانطور که در نمودار بالا مشاهده می‌شود، در طول چهار سال آتی، حتی با فرض صادرات گاز به عراق و پاکستان، با مازاد گاز تولیدی روبرو خواهیم بود و تراز گاز مثبت خواهد بود. به این ترتیب بهره‌برداری از میدان گازی پارس شمالی، گلشن و فردوسی که از یکسو مشترک نیستند و از سوی دیگر میزان میعانات آن جهت بازپرداخت هزینه‌های پیمانکار کافی نیست و دولت را با مشکل در بازپرداخت هزینه‌های مذکور مواجه خواهد نمود، از اولویت خارج می‌شوند.