سرانجام مصوبه وام بافت فرسوده به کجا رسید؟

خبرگزاری مهر: مدیرعامل شرکت عمران و بهسازی شهری گفت: بانک مرکزی مصوبه دولت در اجرای وام بافت فرسوده را با غیر تکلیفی کردن آن برای بانک ها، ناکارآمد کرد. محمدسعید ایزدی درباره علت کندی پیشرفت بهسازی و نوسازی بافت های فرسوده و آسیب پذیر شهرها در طول دولت یازدهم گفت: از ابتدای این دولت در شرکت عمران و بهسازی شهری ایران سیاست های قبلی بهسازی و نوسازی مسکن را آسیب شناسیم کردیم و به این نتیجه رسیدیم که مشکل اصلی بافت های آسیب پذیر و فرسوده، کالبدی و فیزیکی نیست. بلکه بیشتر مشکلات این بافت ها را اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و زیست محیطی یافتیم. مدیرعامل شرکت عمران و بهسازی شهری ایران ادامه داد: بر همین اساس راه حل هایی که در سند ملی بازآفرینی شهری و برنامه های شرکت عمران و بهسازی شهری دنبال می کنیم ترکیب موزونی از همه این اقدامات است. اما از آنجایی که رسانه ها روی بحث مسکن به عنوان یکی از اقدامات سه گانه ستاد ملی بازآفرینی در بهسازی و نوسازی مسکن اصرار دارند، باید گفت امکان نوسازی مسکن فراهم نمی شود مگر اینکه ابزارهای آن فراهم شود یکی از بهترین ابزارهای مسکن تسهیلات است. وی در پاسخ به این پرسش که چه اقدامی در حوزه تسهیلات نوسازی مسکن انجام شده، تصریح کرد: باید نهادهای توسعه گر مانند انبوه سازان با مردم وارد موضوع نوسازی شوند تا با اخذ تسهیلات مربوطه، به بهسازی بافت های آسیب پذیر اقدام کنند نه اینکه دولت وارد پروژه های مسکن سازی و در مقیاس های بزرگ شود و مجددا شاهد مشکلاتی که در گذشته در اثر چنین اقداماتی شاهد آن بودیم، به وقوع نپیوندد. ایزدی ادامه داد: اولین اقدامی که برای عملیاتی کردن تسهیلات نوسازی بافت های فرسوده انجام دادیم، اخذ مصوبه ۳۰۰ هزار تسهیلات نوسازی بافت های آسیب پذیر از هیئت دولت با سود ۸ درصد بود. اما مشکل بزرگ این بود که بانک مرکزی این مصوبه را از همان ابتدا ناکارآمد کرد. وقتی بانک مرکزی در راستای ابلاغ این مصوبه دولت، اجرای آن را به منابع و مصارف بانک ها موکول می کند، معلوم است که بانک ها هیچ تمایلی به پرداخت تسهیلات با نرخ مصوب ۸ درصد ندارند. معاون وزیر راه و شهرسازی در خصوص راهکار عملیاتی شدن مصوبه تسهیلات نوسازی بافت فرسوده از سوی بانک ها گفت: دولت باید بیاید و این نرخ یارانه ای که بابت ما به التفاوت سود تسهیلات تقبل کرده (۱۰ درصد)، جزء تعهدات قطعی خود به بانک ها اعلام کند تا بانک ها راغب به پرداخت تسهیلات نوسازی باشند. همین کاری که در خصوص تسهیلات نوسازی خانه های روستایی انجام شد و بانک ها به سرعت تسهیلات مذکور را پرداخت کردند. چون دولت تضمین کرده که این سود تسهیلات را پرداخت کند. دبیر ستاد ملی بازآفرینی شهری خاطرنشان کرد: اما از آنجایی که ابلاغیه بانک مرکزی به بانک ها بابت تسهیلات نوسازی بافت های فرسوده، تکلیفی نیست، بانک ها نیز گفته اند اگر بخواهیم تسهیلاتی بدهیم، با همان نرخ مصوب بانک مرکزی (۱۸ درصد) آن را می دهیم نه ۸ درصد؛ بنابراین اگر دولت روزی آن ۱۰ درصد را پرداخت کرد، ما نیز در سود تسهیلات اعطایی خود آن را اعمال خواهیم کرد. وی بیان کرد: در سال های ۹۴ و ۹۵ شرکت عمران و بهسازی شهری ایران ۱۰۰ هزار متقاضی دریافت تسهیلات نوسازی بافت فرسوده را به بانک ها معرفی کرد؛ اما از این تعداد تنها حدود ۶۰ هزار متقاضی توانستند تسهیلات مربوطه را دریافت کنند؛ چراکه بیش از ۴۰ درصد متقاضیان وقتی با شرایط بانک ها در پرداخ تسهیلات نوسازی بافت فرسوده مواجه شدند، به علت گران بودن این وام از دریافت آن انصراف دادند. ایزدی گفت: وقتی با چنین عملکردی مواجه شدیم، توافقاتی با بانک مرکزی و وزارت امور اقتصادی و دارایی انجام دادیم که در برنامه ششم توسعه گنجانده شد بر اساس این قانون قرار شد سالانه هزار میلیارد تومان از درآمدهای بانک مسکن از محل بازگشت اقساط تسهیلات مسکن مهر به بخش نوسازی و وام های بافت فرسوده تعلق بگیرد که هنوز عملیاتی نشده است. به نظر می رسد این وضعیت تحقق پذیرترین وعده ای است که می توانیم به متقاضیان بهسازی بافت فرسوده بدهیم. وی با بیان اینکه اگر اجرای این طرح عملیاتی نبود، اساسا در برنامه ششم توسعه ذکر نمی شد، گفت: اما به هر حال در تحقق این قانون مشلاتی وجود دارد بانک مسکن گفته تراز بانک از محل بازگشت اقساط مسکن مهر منفی است به خصوص بابت تخصیص بخشی از بازگشت اقساط به تسهیلات صندوق پس انداز مسکن یکم که سبب شده تا دیگر درآمدی از محل بازپرداخت اقساط تسهیلات مسکن مهر برای بانک مسکن باقی نماند. مدیرعامل شرکت عمران و بهسازی شهری ایران با اشاره به اختصاص بخشی از تسهیلات صندوق مسکن یکم به بافت های فرسوده و حاشیه ای اظهار کرد: این صندوق با تسهیلات خرید مسکن ۸ درصدی شرایط بسیار ایده آلی را دارد اما تعداد تسهیلات پرداختی این صندوق تا به حال کم بوده است که به تدریج افزایش خواهد یافت. وی با اشاره به اولویت سه گروه خانه اولی، ساکنان بافت فرسوده و حاشیه نشینان در طرح های مسکنی وزارت راه و شهرسازی، گفت: بانک مسکن به جای اینکه این سه گروه را تقویت کند تا خانه دار شوند یا وضع مسکن خود را بهبود بخشند، اجرای همین ۵۰ هزار تسهیلات بافت فرسوده تکلیفی خود را بابت متقاضیان سال جاری متوقف کرده است. معاون وزیر راه و شهرسازی تأکید کرد: ما انتظار داریم بانک مسکن تحت تأثیر سیاست های ابلاغی وزیر راه و شهرسازی در اولویت بندی طرح های تقویت شهروندان بابت خانه دار شدن، یک برنامه جامع و عملیاتی ارائه دهد و بگوید این سه گروه را چگونه اولویت بخشی کرده است.