ناگفته‌های تحریم در صنعت هوایی

خبرگزاری فارس: مراسم تودیع و معارفه مدیرعامل ایران‌ایر امروز در ساختمان هما برگزار شد. در این مراسم فرزانه شرفبافی به‌عنوان سرپرست هما منصوب شد و فرهاد پرورش از هما رفت تا نماینده سازمان هواپیمایی کشوری ایران در ایکائو باشد. در این مراسم فرهاد پرورش اظهار داشت: 8 سال پیش در سخت‌ترین شرایط هما را تحویل گرفتیم. بلافاصله بعد از آن در اکتبر 2009 میلادی موضوع بازرسی ایمنی هما پیش آمد. آنها خیلی فشار آوردند تا ثابت کنند ایمنی هما مطلوب نیست، هما را در حوزه‌های مختلف عملیاتی و فنی شخم زدند و دنبال بهانه‌جویی بودند. تلاش‌های زیادی کردند اما از این مرحله عبور کردیم. وی ادامه داد: سال 2010 میلادی بود که مدیرکل یاتا به ما اعلام کرد از 5 اکتبر همه حساب‌های هما را می‌بندیم و حتی مهلت خارج‌سازی پول‌ها را نداشتیم. مدیرعامل سابق هما افزود: 35 حساب فروش بلیت ما در دنیا مسدود شد، تحریم سوخت‌رسانی را علیه ما آغاز کردند و همه قراردادهای خود را در سوخت‌رسانی یک‌طرفه لغو کردند. پرورش گفت: به نقاط ثالث و میانی زیادی می‌رفتیم تا سوخت تهیه کنیم تا بدین ترتیب پروازهای ما لغو نشود و نگویند تحریم‌ها مؤثر بوده است، حتی بسیاری از فرودگاه‌های میانی هم سوخت‌رسانی به ما را لغو کردند و از ما ارز و یورو می‌خواستند،در حالی‌ که بانک مرکزی به ما یورو نمی‌داد. ریال قطر پرداخت می‌کرد که باید تبدیل می‌کردیم و پرداخت نقدی انجام می‌دادیم و در این شرایط برای 20 پرواز به اروپا فقط یک فرودگاه میانی سوخت‌رسانی برای هما مانده بود. مدیرعامل سابق هما با اشاره به گزارش محرمانه وزارت امور خارجه ایران در 6 سال پیش در مورد تحریم سوخت ایران‌ایر گفت: در همان سال‌ها سفیر آمریکا به کمپانی PTT تایلند اعلام کرده بود اگر به هما سوخت بدهید، من سهام خود را از آن کمپانی برداشت می‌کنم. حتی اعلام کرده بود در صورت سوخت‌رسانی به هما پرواز بلگراد ـ واشنگتن برای آنها کنسل خواهد شد. وی افزود: اما ما به تحریم سوخت فائق آمدیم و اجازه ندادیم حتی یک پرواز ما لغو شود. پرورش ادامه داد: البته هنوز مسئله سوخت‌رسانی به هواپیماهای هما در ژنو به حالت اول برنگشته است که وزارت خارجه در حال پیگیری است. مدیرعامل سابق هما افزود: 4500 نشست و برخاست اضافه بابت تحریم سوخت انجام دادیم، در جایی ما به‌جای مسافر سوخت حمل می‌کردیم تا بتوانیم پروازهای برگشت خود را از اروپا مدیریت کنیم. وی اظهار داشت: بانک مرکزی از سال 2009 تا 2015 میلادی نتوانست یک ریال برای هما جابه‌جا کند و همه هزینه‌های ما به صورت دستی جابه‌جا شد، ضمن اینکه مسئولیت مصوبات ستاد تدابیر ویژه برای حمل پول نقد طبق مصوبه برعهده مدیرعامل هما بود. پرورش افزود: من باید ارز مبادله‌ای از دولت می‌گرفتم چون ایرلاین دولتی بودم و اجازه نداشتم مثل بقیه از چهارراه استانبول ارز بخرم. مدیرعامل سابق هما ادامه داد: زمانی با یکی از معاونان وزیر سابق راه و شهرسازی در دولت قبل یک ساعت پشت درب اصلی ورودی بانک مرکزی منتظر ماندیم، اما ما را به داخل راه ندادند. وی اظهار داشت: زمانی برد الکتریکی یکی از هواپیماهای ما خراب می‌شد اما همین قطعه ساده الکتریکی را به ما ندادند و ما از ایران یک هواپیما اعزام کردیم تا بتواند مسافران را در اروپا جابه‌جا کند. پرورش به مذاکرات 5+1 اشاره کرد و گفت: وزیر راه و شهرسازی طی حکمی من را به آقای ظریف معرفی کردند که نماینده آنها در 5+1 باشم و هما بهترین استفاده را از برجام داشت. مدیرعامل سابق هما افزود: سال گذشته بود که کمیسیون اروپایی ما را از فهرست تحریم پروازها حذف کرد و امروز همه ایرباس‌های ما می‌توانند به اروپا بروند. وی گفت: در شاخص SSI (ایمنی اروپایی‌ها) در سال 2006 ما رتبه 4.9 را داشتیم و امروز این رتبه به 0.98 رسیده و در واقع خیلی خوب شده است. پرورش ادامه داد: در دو سال گذشته توانستیم با سه کمپانی سازنده هواپیما ایرباس، بوئینگ و ATR قرارداد ببندیم. در همه ایام جلسات ادامه داشت، حتی در تعطیلات رسمی تا بتوانیم هواپیماها را به‌موقع وارد کشور کنیم. وی ادامه داد: ایران‌ایر در شرایط اقتصاد مقاومتی اداره شد و مجبور بودیم با کاهش هزینه‌ها هما را سرپا نگه داریم. زمانی چرخ یکی از هواپیماها را باز می‌کردیم و به هواپیمای دیگر می‌بستیم و یا قطعه‌ای از یک هواپیما در مهرآباد باز می‌کردیم و روی هواپیمای دیگری در فرودگاه امام(ره) نصب می‌کردیم تا اجازه ندهیم پرواز‌هایمان لغو شود. مدیرعامل سابق هما با اشاره به اینکه سطح حقوق و دستمزد کارکنان ایران‌ایر بالا نیست گفت: دولت به هما یک ریال هم پرداخت نمی‌کند، ما درآمد هزینه‌ای هستیم. وی به مصوبه صندوق توسعه ملی برای خرید هواپیما اشاره کرد و گفت: فقط هما از صندوق توسعه تسهیلات نگرفته است، همه گرفته‌اند ما هم مصوبه 330 میلیون دلاری تسهیلات از دولت قبل داشتیم، خودمان تضامین داده‌ایم، زمین گذاشته‌ایم و حالا هم باید اقساطش را پرداخت کنیم. پرورش صندوق بازنشستگی هما را یکی از موارد زیاندهی هما عنوان کرد و گفت: در این 93 ماهی که در دوره مدیریتم حقوق پرداخت کردیم، 3 هزار و 850 میلیارد تومان دستمزد و حقوق پرداخت شد که هزار و 150 میلیارد تومان آن مربوط به بازنشستگان بود در حالی‌ که می‌توانستیم با این پول کارهای بزرگی را برای هما انجام دهیم. یعنی ماهانه حدود 7 میلیون دلار، برخی ایرلاین‌ها با 7 میلیون دلار دو هواپیما می‌خرند. وی به درخواست اغلب نمایندگان مجلس برای راه‌اندازی خط هوایی به شهرهای آنها با هواپیماهای ATR اشاره کرد و گفت: در دوره مدیریت اینجانب تعدادی از هواپیماها که اقتصادی نبودند و عمرشان به اتمام رسیده بود زمین‌گیر بود. قطعاً هواپیمای غیراقتصادی و فرسوده باید زمین‌گیر شود، چرا باید هواپیمای کهنه بخریم تا بعد زمین‌گیر شود. در حالی‌ که همه می‌دانند اقتصاد هواپیمای نو با کهنه متفاوت است. مدیرعامل سابق هما به مصوبه صندوق توسعه ملی اشاره کرد و گفت: هما مصوبه خرید 6 هواپیمای ایرباس 320 از دولت داشت که همه هم آن را تأیید کرده بودند تا 6 هواپیما به قیمت 55 میلیون دلار خریداری کنیم. ستاد تدابیر ویژه هم این مصوبه را تأیید کرده بود در حالی‌که ما همین هواپیما را 25 درصد زیرقیمت خریداری کردیم. پرورش اظهار داشت: 8 فروند بوئینگ 847 و 3 فروند ایرباس هما که غیر اقتصادی بود زمین‌گیر شد یا از قطعات آن استفاده کردیم. حتی فوکرهای غیرقابل استفاده هم زمین‌گیر شدند. وی گفت: حدود 70 میلیارد اراضی فروختیم اما توانستیم از آن محل کارگو را به پایان برسانیم و دو آشیانه فرودگاه امام(ره) را به پیشرفت 98 درصدی نزدیک کنیم ضمن اینکه کترینگ فرودگاه امام(ره) نیز به پایان رسید. پرورش همچنین در پایان سخنان خود گفت: خانم شرفبافی نیز از خود هما و جنس هما است و مسئولیت سختی پذیرفته است که از وی قدردانی می‌کنم.