پشت‌پرده زمینگیرشدن «ای‌تی‌آر» هما

خبرگزاری مهر: یک منبع آگاه در شرکت هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران با اشاره به زمینگیر شدن یکی از چهارمین فروند از هواپیماهای ای تی آر ۷۲ ـ ۶۰۰ برجامی هما با رجیستر نامبر EP-ITD گفت: علت زمینگیر شدن این هواپیما، خرابی گرم کن غذا عنوان شده اما این در حالی است که علت اصلی آن، خرابی یکی از قطعات اصلی هواپیما و عدم تعهد کمپانی سازنده (شرکت ای تی آر) برای تهیه قطعه خراب شده است. وی آخرین پرواز EP-ITD را ۲۰ ژوئن عنوان و اظهار کرد: هواپیمایی که نقدا و با قیمت ۳۰ میلیون دلار از محل صندوق توسعه ملی خریداری شده (بر اساس اظهارات فرهاد پرورش مدیرعامل هما در نشست خبری مراسم ورود ۴ فروند ای تی آر در سالن آشیانه انقلاب وابسته به ایران ایر) پس از ۱۰ روز فعالیت، به دلیل ناتوانی هما در تأمین قطعه خراب شده، زمینگیر شده است؛ اما ازآنجایی که نمی خواهند این موضوع را رسانه ای کنند، خرابی دستگاه گرم کن غذای آن را بهانه کرده اند. این منبع آگاه افزود: یکی دیگر از مشکلات هما در استفاده از «ای تی آر» ها، عدم استفاده از آنها در مسیرهای پرمسافر است و در حال حاضر در مسیرهایی استفاده می شوند که عمدتا با تعداد زیادی صندلی خالی تردد می کنند. به گفته این کارشناس صنایع هوایی، هواپیماهای مدرن «ای تی آر» ۷۲ ـ ۶۰۰ به گونه ای ساخته شده اند که به راحتی می توانند در روز ۱۲ سورت پرواز داشته باشند؛ حال آنکه سه فروند «ای تی آر» فعال تنها روزانه ۴ سورت پرواز انجام می دهند که این مساله، زیان هنگفتی برای شرکت هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران در پی دارد. به عنوان مثال «ای تی آر» ۷۲ ـ ۶۰۰ با رجیستر EP-ITA در روز گذشته مسیر تهران ـ گرگان ـ تهران ـ اصفهان ـ تهران را انجام داد. EP-ITB تهران ـ رامسر ـ تهران ـ دزفول ـ تهران، EP-ITC نیز مسیر تهران ـ اصفهان ـ شیراز ـ اصفهان ـ تهران را طی کرد. این تعداد پرواز برای «ای تی آر» که می تواند تا سه برابر این مسیر را در هر روز طی کند، نشان دهنده بهره وری کمتر از ۲۰ درصدی این هواپیماست. زیان یک میلیارد تومانی هما از نپریدن «ای تی آر» وی با بیان اینکه اگر برنامه ریزی هما صحیح بود، می بایست چهار فروند «ای تی آر» مجموعا در هر روز ۴۸ سورت پرواز داشته باشند، ادامه داد: این در حالی است که تا روز شنبه گذشته، در مجموع ۳۷ سورت پرواز با این چهار فروند انجام شده است؛حال آنکه اگر قرار بود بر اساس بهره وری واقعی پرواز داشته باشند، می بایست ۲۶۴ بار در آسمان کشور تردد کنند. از آنجایی که بر اساس آماراعلامی هما، در هر پرواز این شرکت به طور میانگین ۷۰ درصد صندلی ها خریداری می شود و همچنین به طور میانگین بلیت هر پرواز ۱۰۰ هزار تومان باشد، هما قاعدتا باید از هر سورت پروازی با ای تی آر، ۵ میلیون تومان درآمد داشته باشد. اگر ۲۶۴ پرواز انجام شده بود، هما تا به حال یک میلیارد و ۳۲۰ میلیون تومان درآمد داشت که متأسفانه با ۳۷ پرواز، تنها ۱۸۵ میلیون تومان در یک ماه گذشته از محل فروش بلیت های ای تی آر درآمد داشته است؛ یعنی بیش از یک میلیارد و یک صد میلیون تومان ضرر کرده که علت آن ضعف برنامه ریزی در عملیات هوانوردی این شرکت است.

سالی که نکوست ... عدم تامین قطعه از سوی کمپانی «ای تی آر» در حالی است که هنوز زمان زیادی از تحویل این هواپیماها به ایران نگذشته است و هیچ تحریم جدیدی علیه کشورمان وضع نشده که کمپانی سازنده به استناد آن بخواهد از تحویل قطعات هواپیما به ایران امتناع کند و مشخص نیست اگر تحریم تازه ای علیه کشورمان وضع شود، تامین قطعات این هواپیماها چه وضعیتی پیدا خواهد کرد. این درحالی است که فرهاد پرورش مدیرعامل این شرکت در مراسم ورود این هواپیماهای برجامی به کشور گفته بود:« مقدار زیادی از قطعات مصرفی این ۴ فروند را با خودِ همین هواپیماها همراهمان آورده ایم و برای آنکه وزنشان بالا نرود، آنها را میان ۴ هواپیما تقسیم کرده ایم.» همچنین یکی از بندهای مندرج در قرارداد هما با کمپانی «ای تی آر»، تعهد این شرکت به تأمین قطعات است که با توجه به زمینگیر شدن ۱۰ روزه چهارمین فروند از این هواپیماها، شرکت سازنده به تعهدات خود عمل نکرده است. بنابراین هیچ تضمینی وجود ندارد که غربی ها نسبت به انجام تعهدات خود در خصوص تحویل ۱۹۳ فروند هواپیمای باقی مانده هما (اعم از ایرباس، بوئینگ و ای تی آر) از جمله تحویل ۱۶ فروند ای تی آر (از مجموع ۲۰ ای تی آر خریداری شده) عمل کنند.