سالانه ۲ میلیارد تن خاک از دسترس خارج می‌شود

وی گفت: متاسفانه سرعت فرسایش خاک ما در مقایسه با اروپا و دیگر کشورهای آسیایی سه برابر بیشتر است و ما در این زمینه رتبه داریم. رئیس پژوهشکده تحقیقات خاک و آبخیزداری از رونمایی از اطلس فرسایش خاک خبرداد و افزود: براساس این اطلس رسمی مناطقی که تحت تاثیر شدید جریان‌های فرسایش قرار دارند، محاسبه شده است. در این اطلس خندق‌هایی که در پی فرسایش خاک در اراضی کشاورزی ایجاد شدند، برآورد شده و وسعت این اراضی در حال حاضر نیم میلیون هکتار است. نیک‌کامی گفت: علاوه بر اراضی خندقی؛ اراضی لغزشی نیز شناسایی شدند براین اساس 100 هزار هکتار از اراضی نیز جزو زمین‌های رانشی و لغزشی دسته بندی شدند و برای آن‌ها 30 هزار شناسنامه صادر شده است. وی سرعت فرسایش خاک را در اراضی دیم قابل توجه دانست و افزود: براساس پژوهش‌های انجام شده در اراضی دیم استان زنجان سالانه 4.2 تن در هر هکتار خاک در اثر فرسایش از دست می‌رود. رئیس پژوهشکده تحقیقات خاک و آبخیزداری کشاورزی شخم غیراصولی را از مهمترین علل فرسایش خاک در اراضی دیم دانست و تاکید کرد: اگر شیارهای شخم زمین به صورت عمودی باشد فرسایش خاک در هر هکتار پانزده صدم تن و میزان مصرف آب نیز 14 مترمکعب و میزان تولید محصول گندم نیز 20 درصد افزایش می‌یابد. نیک کامی همچنین درباره ویژگی‌های اطلس سیل خیزی گفت: برای مدیریت آب‌های روان و سیل نقشه‌های دقیق هوایی و ماهواره‌ای تهیه و از 20 سال پیش تاکنون 37 ایستگاه مدیریت پخش سیلاب در سطحی بالغ بر 63 هزار هکتار ایجاد شده است. وی افزود: با اجرای طرح‌های آبخوان داری شدت سیل و میزان خسارت در این مناطق کاهش یافته است. نیک کامی گفت: براساس نتایج پژوهش‌های 20 ساله در ایستگاه‌های تحقیقات آبخوان داری با اجرای روش‌های مدیریت آبخیزداری در 63 هزار هکتار از عرصه‌های سیل گیر رقمی معادل 2 میلیارد و 100 میلیون مترمکعب آب از روان آب‌ها و سیلاب‌ها استحصال و یک میلیارد و 400 میلیون مترمکعب نیز به آب‌های زیرزمینی تزریق شده است. وی افزود: به طور مثال در ایستگاه آبخوان داری منطقه دهلران سطح زیرکشت گندم هشت هزار هکتار افزایش یافت و مشکلات کمبود آب و مرگ و میر و خسارات ناشی از سیل رفع شد. رئیس پژوهشکده تحقیقات خاک و آبخیزداری گفت: با استفاده از اطلس آبخیزداری ظرفیت آبی مناطق مختلف کشور به طور دقیق مشخص شده است و توسعه فعالیت‌های کشاورزی براساس ظرفیت منابع آب تعیین خواهد شد. نیک کامی کنترل رسوب را از دیگر دستاوردهای طرح آبخیزداری دانست و افزود: سالانه 350 میلیون تن رسوب در پی سیلاب‌ها در کشور جابجا می‌شود که مشکلاتی را برای سازه سد‌ها ایجاد می‌کند. رئیس پژوهشکده خاک و آبخیزداری جهاد کشاورزی گفت: طرح مهار یکی از کانون‌های بحرانی ریزگرد‌ها در سطح 120 هزار هکتار در استان خوزستان آغاز شده است. نیک کامی با اشاره به اینکه 8 کانون بحرانی ریزگرد‌ها در استان خوزستان شناسایی شده است، افزود: تاکنون طرح مدیریت ریزگرد‌ها در 422 هزار هکتار از این اراضی انجام شده است. وی گفت: 80 درصد کانون‌های گردو خاک منشا خارجی دارند و فقط 20 درصد آن‌ها داخلی است. رئیس پژوهشکده خاک و آبخیزداری جهاد کشاورزی درباره آلودگی احتمالی ریزگرد‌ها افزود: در جلسه شورای عالی امنیت ملی هیچ گزارشی مبنی بر آلودگی ریزگرد‌ها به مواد رادیو اکتیو گزارش نشده است. نیک کامی گفت: از سال 92 تا 94 براساس قرارداد مشترک با سازمان حفاظت محیط زیست کانون‌های گرد و غبار در دوازده استان بررسی و شناسایی شد و اکنون نتایج این تحقیقات با همکاری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری برای مهار گردو غبار در حال اجراست. وی افزود: بحران ریزگرد‌ها تمام مناطق غربی و مرکزی کشور را در استان‌های سمنان، اصفهان و بوشهر را در برگرفته است. رئیس پژوهشکده خاک و آبخیزداری جهاد کشاورزی خشک شدن برخی تالاب‌ها به‌ویژه تالاب هورالعظیم را یکی از کانون‌های داخلی ریزگرد‌ها دانست و گفت: این کانون با همکاری سازمان حفاظت محیط زیست و وزارت نیرو در پی تخصیص 80 درصد از حق‌ابه سد مدیریت شد. وی خشک شدن اراضی در پی ذخیره آب پشت سد‌ها از دیگر عوامل اثر گذار درایجاد کانون‌های گرد و غبار داخلی است.