آقای آخوندی چه پاسخی به جوانان بیکار دارید؟

نسیم آنلاین: دولتمردان یازدهم از ابتدای قرار گرفتن در راس قوه مجریه و حتی کمی قبل‌تر در دوران مبارزات انتخاباتی خود در سال 92 اعلام کردند که قصد دارند مشکلات اقتصادی کشور را از راه پیشبرد مذاکرات هسته‌ای حل کنند. به همین دلیل هم از همان ماههای اول تمام تلاش خود را برای به نتیجه رسیدن مذاکرات هسته‌ای به کار بردند و سیاست خارجی را به عنوان اولویت اول خود انتخاب کردند. همزمان با نزدیک شدن به شکل گیری توافق هسته‌ای و در نهایت اجرای برجام یک وعده مهم دیگر هم به وعده‌های پرشمار حسن روحانی و یارانش اضافه شد، تا انتظارات مردم بالاتر برود. عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی دولت روحانی اعلام کرد که دولت قصد دارد بعد از اجرای برجام و توافق هسته‌ای دست به نوسازی نوگان حمل و نقل هوایی بزند و به همین منظور با دو شرکت ایرباس و بوئینگ برای خرید هواپیما وارد مذاکره خواهد شد. مذاکرات برای خرید هواپیما هم دو هفته بعد از اجرای برجام آغاز شد و در نهایت بعد از کش و قوسهای فراوان و رفت و آمدهای متعدد هیاتهای ایرانی و آمریکایی و فرانسوی، حدود یک سال بعد به سرانجام رسید و قرار خرید چند هواپیما امضا شد. طبق این قراردادها دولت تدبیر و امید 16 میلیارد و 600 میلیون دلار برای خرید 80 فروند بوئیگ به آمریکایی‌ها و 10 میلیارد و 500 میلیون دلار هم برای خرید 100 فروند ایرباس به فرانسوی‌ها داد. آیا خرید هواپیما اولویت بود؟ اما امروز با گذشت بیش از یکسال از صحبتهای ابتدایی دولتمردان یازدهم برای خرید هواپیما از ایرباس و بوئیگ، این سوال در میان آحاد مختلف مردم مطرح می‌شود که آیا خرید هواپیما به عنوان یکی از اقدامات اولیه دولت در دوران پسابرجام، واقعا جز اولویتهای کشور بود؟ سوال دیگری هم که می توان در این زمینه از دولتمردان یازدهم پرسید این است که این مقدار پول که صرف خرید هواپیما از دو کشور آمریکا و فرانسه شده است می توانست صرف چه اموری شود؟ آیا دولت می‌توانست در دوران پسابرجام با این پولها اقدامات مهم‌تری را هم انجام دهد؟ برای پاسخ به این سوالات نیاز است که بار دیگر ارقام موجود در قراردادهای ایران ایر با دو شرکت ایرباس و بوئینگ را مورد بررسی و واکاوی دقیق قرار دهیم. با یک محاسبه سرانگشتی می‌توان به دست آورد که دولت در مجموع برای هر دو قرارداد ایرباس و بوئینگ 27 میلیارد دلار هزینه خواهد کرد. این مقدار پول برای خرید هواپیما با دلار 4000 تومانی چیزی در حدود 110 هزار میلیارد تومان خواهد شد. حالا باید دید که با این 110 هزار میلیارد چه کارهایی می شد انجام داد که نسبت به خرید هوایپما از اولویت بالاتری برخوردار بود. پرداخت 32 بار یارانه نقدی با پول خرید هواپیما یکی از اموری که دولت همواره اعلام کرده در پرداخت آن با مشکل رو به رو است، پرداخت یارانه نقدی است. حتی دولتمردان تعابیری مانند شب عزای دولت و یا اقتصاد برانداز برای آن به کار بردند و یکی وزرای کابینه هم اعلام کرد که در شب پرداخت ایرانه نقدی به مردم نمی‌تواند راحت بخوابد! طبق اعلام سازمان هدفمندی یارانه‌ها دولت هر ماه 3400 میلیارد تومان صرف پرداخت یارانه نقدی می‌کند. اگر 110 هزار میلیارد تومان پول خرید هواپیما را به این مبلغ تقسیم کنیم به عدد 32 می‌رسیم. یعنی دولت تدبیر و امید با پول خرید هواپیما به راحتی می‌توانست 32 بار به مردم یارانه نقدی بدهد و دیگر خبری از شب عزای دولت هم نباشد! چند میلیون جوان ایرانی سرکار میروند؟ اما بر کسی پوشیده نیست که در شرایط فعلی مهم‌ترین معضل اقتصادی کشور بیکاری و نبود شغل است. دولتمردان یازدهم از 4 سال قبل وعده‌های متعددی برای حل این مشکل داده‌اند که تاکنون نتواسنتند به این وعده‌ها عمل کنند. کارشناسان و صاحب نظران اقتصادی کشور معتقدند که راه حل برطرف شدن مشکل بیکاری افزایش سرمایه گذاری در کشور است. علی ربیعی وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی دولت روحانی تاکنون ارقام متفاوتی را برای سرمایه لازم جهت ایجاد یک شغل در کشور مطرح کرده است. ربیعی در جایی هزینه ایجاد هر شغل را بین 20 تا 70 میلیون تومان دانسته است. اگر میانگین سرمایه مورد نیاز برای ایجاد هر شغل را 50 میلیون تومان درنظر بگیریم، با 110 هزار میلیارد تومان پولی که قرار است صرف خرید هواپیما شود به راحتی می توان حدود 2.2 میلیون شغل ایجاد کرد. به عبارت ساده اگر دولت 110 هزارمیلیاردتومانی را که میخواهد صرف خرید هواپیما کند را برای اشتغال صرف می‌کرد 2.2 میلیون جوان بیکار ایرانی به سرکار میرفت! پول خرید هواپیما دو برابر بودجه عمرانی اما مقایسه لایحه بودجه سال آینده هم با رقمی که دولت یازدهم برای خرید هواپیما از دو شرکت ایرباس و بوئینگ اختصاص داده، هم نتایج جالب و تامل برانگیزی را به همراه دارد. دولت تدبیر و امید 320 هزار میلیارد تومان منابع برای بودجه سال آینده در نظر گرفته است که 62 هزار میلیارد آن صرف بودجه عمرانی و 236 هزار میلیارد تومان آن صرف هزینه‌های جاری خواهد شد. در این شرایط می‌توان گفت دولت روحانی چیزی در حدود دو برابر پیش بینی خود از بودجه عمرانی کشور در سال آینده را صرف خرید هواپیما کرده است. تخصیص این مقدار پول به پروژه های عمرانی کشور تحولات عجیبی را در حوزه عمران و آبادانی کشور و ایجاد شغل و رشد اقتصادی ایجاد می‌کرد. این در حالی است که فقط در نیمه اول امسال، حدود 10-8 هزار میلیاردتومان بودجه عمرانی تخصیص پیدا کرده است که رقم مذکور بسیار پایین می باشد! نوسازی 75 باره ناوگان ریلی کشور با پول خرید هواپیما اما اگر نگاهی هم به هزینه‌های لازم برای نوسازی ناوگان ریلی کشور و مقایسه آن با پول خرید هواپیما بیندازیم بازهم به نتایج جالبی خواهیم رسید. ناوگانی که هم طبق سیاستهای کلان کشور و هم طبق سیاستهای اقتصاد مقاومتی نوسازی آن نسبت به نوسازی ناوگان هوایی کشور از اولویت بالاتر است. اخیرا راشدی رئیس هیات مدیره شرکت رجا در اظهار نظری اعلام کرده که برای خرید واگن و نوسازی ناوگان ریلی کشور به مبلغی در حدود 1500 میلیارد تومان سرمایه نیاز داریم. بنابراین با 110 هزار میلیارد تومان پول خرید هواپیما می‌توانستیم حدودا 75 بار ناوگان ریلی خود را نوسازی کنیم! این عدد در شرایطی به دست می‌آید که طبق آمارها تنها 5 درصد از مردم کشور در سال از هواپیما استفاده می‌کنند و حمل و نقل جاده‌ای و ریلی مخاطب بسیار بیشتری را در کشور ما دارد. چندی پیش رهبر معظم انقلاب اسلامی هم در خصوص اینکه خریدن هواپیما با پولهای آزاد شده بعد از رفع تحریمها اولویت است یا خیر فرمودند: "فرض کنیم که پول‌های ما در بانک‌های بیگانه آزاد شد - که البتّه آزاد نشده، معلوم هم نیست کِی آزاد خواهد شد، حالا [به آن مطلب‌] خواهم رسید- بنا است صرف چه چیزی بکنیم؟ این خیلی مهم است. اولویّت‌ها را باید رعایت کرد. خب، حالا من یک مثال بزنم، البتّه این مثال را به خود وزیر محترم هم به نظرم گفتم؛ فرض کنید ناوگان هوایی ما نوسازی بشود؛ خب، خیلی کار مهم و لازمی است امّا اولویّت است؟ آیا این اولویّت کشور است؟ فرض کنیم مثلاً سیصد هواپیما بخریم؛ این معلوم نیست اولویّت باشد. این باید بررسی بشود؛ من نظر کارشناسی نمی دهم، من تذکّر می دهم برای اینکه کار کارشناسی بشود؛ من تذکّر می دهم که اولویّتها باید رعایت بشود. این یکی از مسائل بسیار مهم است" با این تفاسیر به نظر می‌رسید خرید هواپیما با صرف یک سال زمان برای مذاکره و 110 هزار میلیارد تومان پول نمی‌تواند به عنوان اولویت اول کشور در دوران پسابرجام مطرح شود. قطعا کسی با نوسازی ناوگان هوایی کشور مخالف نیست اما سوال اینجاست که نوسازی ناوگان هوایی کشور باید به عنوان اولویت اول اقتصادی دولت در نظر گرفته شود؟ شاید بهتر باشد که مردم در مورد پاسخ این سوال قضاوت کنند.