انتقاد آخوندی از فرهنگ شلختگی در کشور

خبرگزاری مهر: وزیر راه و شهرسازی گفت: در حال حاضر پیمانکاران راه و ساختمان پس از اتمام عملیات ساخت، هیچ‌گونه تضمینی در قبال کار خود نمی‌دهند. به گزارش وزارت راه و شهرسازی، عباس آخوندی در جلسه شورای عالی فنی و امور زیربنایی با اشاره به نقشه‌های اجرایی حفاظ‌های مطرح‌شده در آیین‌نامه ایمنی راه‌ها اظهار داشت: چند اتفاق در ایران رخ‌داده است که یکی از آن‌ها افزایش تولید سالانه بیش از یک‌ میلیون خودرو است؛ این در شرایطی است که در سفرهای استانی مشخص شد که حجم ترافیک عبوری در برخی از محورهای کشور به‌شدت بالا است؛ به‌طوری‌که حجم ترافیک نشان می دهد که به‌طور میانگین روزانه بین هزار تا ۱۵ هزار تردد رخ می‌دهد. وزیر راه و شهرسازی در ادامه به فرهنگ شلختگی در کشور اشاره کرد و بیان داشت: در گذشته در دانشگاه‌های کشور، تمام نقشه‌ها با جزئیات بود؛ اما امروزه شاهد هستیم که فقط به ساخت یک کف سیاه (جاده) بسنده می‌کنند؛ لذا باید از این شلختگی خارج شویم. آخوندی با بیان اینکه کمبود منابع مالی در دوره حاضر، شانسی برای درک ارزش پول است، گفت: شاید این دو عامل باعث توسعه حوزه نرم‌افزاری شود؛ زیرا این اتفاقات در زمان پرپولی رخ نمی‌دهد. از این‌ رو این دو عامل باعث می‌شود که در مورد مسائل این‌چنین اندیشه‌ و فکر شکل بگیرد. این عضو کابینه یازدهم تأکید کرد: باید تا جای ممکن در مورد جزئیات فکر و اندیشه شود، اگرچه در این دوره فرصتی برای سامان‌دهی خط‌کشی‌ها ایجاد نشد؛ زیرا خط‌کشی جاده‌های کشور یک فاجعه محسوب می‌شود؛ درحالی‌که برخی کشورهای توسعه‌یافته برای رسیدن به مقصد حتی به‌جای مشاهده نقشه‌ها به کف جاده نگاه می‌کنند. وی یادآور شد: علی‌رغم هزینه‌های خط‌کشی اصولی در جاده‌های کشور، باید جلوی شلختگی گرفته شود تا یک کار بهینه صورت بگیرد. وزیر راه و شهرسازی در ادامه جلسه با اشاره به موضوع دوم جلسه مبنی بر راهکارهای مدیریتی برای حل مشکلات فنی در پروژه‌های تعمیر و نگهداری نیز اظهار داشت: این قبیل موضوعات شامل دو بخش مسائل فنی و قراردادی می‌شود که سرانجام محیط کسب‌ و کار را در برمی‌گیرد. وی ابراز داشت: در کشورهای توسعه‌یافته برای افزایش عمر رویه راه‌ها، تعمیر و نگهداری فقط متکی به سه مدل پیمان OM، DBOM و DBOFM نیست بلکه مفهوم دیگری به نام تضمین عملکرد یا PERFORMANCE ASSURANCE نیز مورداستفاده قرار می‌گیرد که شاید بتوان آن را وارد نظام فنی و اجرایی ایران کرد. آخوندی روش تضمین عملکرد را برای پیمانکاران ایرانی نسبت به مدل‌های مذکور آسان‌تر و با شرایط حقوقی ایران سازگارتر خواند و گفت: در حال حاضر پیمانکار چه در زمینهٔ راه و ساختمان پس از اتمام عملیات ساخت، هیچ‌گونه تضمینی در قبال کار خود نمی‌دهند. از طرفی آن‌ها تمایلی برای عقد قرارداد طولانی‌مدت برای نگهداری راه‌ها ندارد و مخلص کلام اینکه بخش نگهداری جزو وظایف پیمانکار راه‌سازی نیست. وزیر راه و شهرسازی خاطرنشان کرد: با شکل‌گیری نظام تضمین عملکرد، انجمن‌های صنفی وارد گود می‌شوند و پیمانکاران می‌توانند با در اختیار گرفتن یک «شرکت تضمین‌کننده عملکرد» بخش نگهداری را در قالب یک نظام کسب‌وکار و از طریق ایجاد یک صندوق ضمانت پیگیری می‌کند. عضو کابینه دولت یازدهم با اشاره به وجود این تجربه در کشورهای توسعه‌یافته گفت: شرکت‌های پیمانکاری پس از تشکیل صندوق ضمانت با پرداخت وجوه و درصدهای مقررشده برای یک دوره مشخص پروژه خود را تضمین می‌کنند و اگر شرکتی عملکرد قابل قبولی نداشته باشد آن صندوق در آینده پروژه‌های شرکت پیمانکار را با درصد بالاتر تضمین می‌کند. وی مزایای بهره‌مندی از صندوق مذکور را تشکیل حرفه‌های تضمین و نگهداری راه عنوان کرد و گفت: مدتی در ایران به دنبال ایجاد صندوق تضمین عملکرد در حوزه ساختمان بودم که بنا به دلایلی ازجمله فرهنگ شلختگی، صورت نگرفت؛ زیرا فرهنگ پیچیده است و هیچ‌کس حاضر به تضمین کار خود نیست. آخوندی با اشاره به پیش‌نیازهای استفاده از مدل‌های پیمان OM، DBOM و DBOFM گفت: این سه روش نیازمند شرکت‌های بزرگ و باسابقه و نظام‌های اقتصادی پایدار است اما روش تضمین عملکرد شاید نسبت به این سه، مدل ساده‌تری باشد؛ زیرا می‌توان از این روش برای جاده‌های موجود نیز استفاده کرد. گفتنی است در این نشست، نقشه‌های اجرایی حفاظ‌های آیین‌نامه ایمنی راهها (جلد چهارم نشریه ۲۶۷) مورد بررسی قرار گرفت و ابلاغ آن به صورت راهنما تصویب شد؛ ضمن اینکه راهکار مدیریتی برای حل مشکلات نگهداری و تعمیرات مورد بحث و بررسی قرار گرفت. با توجه به این که بخش عمده‌ای از این موضوع مربوط به مسایل قراردادی، حقوقی و مسایل کسب‌وکار است مقرر شد موضوع در کارگروه کارشناسی مورد بررسی دقیق تر قرار گرفته و استفاده از سیستم‌های بیمه‌ای و تضمین کیفیت و عملکرد به عنوان یک راه حل عملیاتی مورد توجه قرار گیرد.